Danıştay 8. Daire 2018/5490 Esas 2022/3996 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay 8. Dairesi tarafından görülen davada, Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde bulunan Hisaralan jeotermal alanında 19 kaynağın ve bir HS-2 kuyusunun işletmeye alınabilmesi için hazırlanan Kaynak Koruma Etüt Raporunun onaylanması istenilmiştir. Ancak davalı idarenin bu başvuruyu reddetmesi üzerine dava açılmıştır. İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi davayı reddederken, temyiz eden tarafın iddiasına göre HS-2 kuyusu dışındaki ruhsatın geçerli olduğu, MTA'nın sadece teknik ve bilimsel uygunluk yönünden inceleme yapması gerektiği, kaynak koruma etüd raporuna onay verme yetkisinin Balıkesir Büyükşehir Belediyesinde olduğu, idarece teknik ve bilimsel görüşten ziyade hukuki görüş bildirildiği ve kaynak koruma etüd raporunun kesinlik kazanmadığı ileri sürülmüştür. Ancak Danıştay bu iddiaları yerinde bulmamıştır ve Bölge İdare Mahkemesi kararını onamıştır. Kararda geçen kanun maddeleri: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası, 49. maddesi ve 5686 sayılı Jeotermal

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5490
Karar No : 2022/3996


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü- ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Balıkesir ili, Sındırgı ilçesi Hisaralan jeotermal alanında bulunan 19 adet kaynak ve bir adet HS-2 kuyusunun işletmeye alınabilmesi için hazırlanan Kaynak Koruma Etüt Raporunun onaylanması için davalı idareye yapılan başvurunun reddine yönelik MTA Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü adına J-558 nolu buluculuk belgesi ile tescilli Balıkesir ili, Susurluk ilçesi, Hisaralan jeotermal alanı içerisinde, intibak yapılarak nokta bazında kuyu intibakı yapılmak suretiyle davacı adına düzenlenen 001 nolu jeotermal kaynak işletme ruhsatının iptali istemiyle ... İdare Mahkemesi'ne E:... sayısına kayden açılan davada; "2008 yılında HS-2 kuyusuna ilişkin kuyu bazında yapılmış bir intibakın bulunmadığı, 20 adet sıcak su noktasının ve debilerinin gösterildiği, nitekim, ... tarih, ... sayılı bildirim yazısı eki listede bu durumun 20 adet nokta bazında doğal çıkış olarak belirtildiği, bu haliyle HS-2 kuyusuna ilişkin dava konusu işletme ruhsatında yer alan bilgilerin 5686 sayılı Kanun'un geçici 2. maddesinde öngörülen sürelerden sonra işlendiği, yani, dava konusu işlemin, 13/06/2007 tarihinden itibaren 6 aylık sürenin geçirilmesinden sonra ve davacıya arama ruhsatının verildiği 12/06/2008 tarihinden sonra tanzim edildiği" gerekçesiyle ... gün ve K:... sayılı kararımızla, işletme ruhsatının iptaline karar verildiği, idari yargı mercilerince verilen iptal kararları, idari işlemi tesis edildiği tarihten itibaren ortadan kaldırdığından, yargı kararı ile iptal edilen işletme ruhsatına istinaden faaliyete geçilmesinin mümkün olmaması karşısında dava konusu işlemde sonucu itibarıyla hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Mahkemenin dayandığı kararda ruhsatın tamamının iptal edilmediği, sadece ruhsata kuyu eklenmesine dair işlemin iptal edildiği, belediyeleri adına kayıtlı 19 adet doğal çıkışlı kaynak ile ilgili hakların devam ettiği, mahkemece HS-2 kuyusu yönünden ruhsat iptali kabul edilse bile 19 adet kaynak yönünden inceleme yapılarak fiili durumlarının görülmesi ve değerlendirilmesi için bilirkişi ve keşif incelemesi yapılması gerektiği, ruhsata bağlı 19 adet doğal çıkışlı kaynak bakımından davalı ile aralarında ihtilaf bulunmadığı, HS-2 kuyusu dışındaki ruhsatın geçerli ve yürürlükte olduğu, MTA'nın sadece teknik ve bilimsel uygunluk yönünden inceleme yapması gerektiği, kaynak koruma etüd raporuna onay verme yetkisinin Balıkesir Büyükşehir Belediyesinde olduğu, idarece teknik ve bilimsel görüşten ziyade hukuki görüş bildirildiği, davalı idarece görüş verilmediğinden kaynak koruma etüd raporunun kesinlik kazanmadığı, bu nedenle bölgedeki imar ve yaıtrım planlarının engellendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı tarafından bu davanın dayanağı yapılan ruhsatın yargı kararıyla iptal edilmesi nedeniyle meşru menfaati kalmadığı, kaynak koruma etüt raporunun işletme ruhsat sahibince yaptırılmasının zorunlu olduğu, bu noktada sahanın alan bazında işletme ruhsatı belli olmayan alanda davacının kuyu bazlı ruhsatının iptal edilmesi nedeniyle davacı tarafından hazırlanan kaynak koruma etüt raporu konusunda tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen açıklama ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden Balıkesir ili, Sındırgı ilçesi Hisaralan jeotermal alanında bulunan 001 nolu jeotermal kaynak işletme ruhsatına konu 19 adet kaynak ve bir adet HS-2 kuyusunun işletmeye alınabilmesi için hazırlanan Kaynak Koruma Etüt Raporunun onaylanması için davalı idareye yapılan başvurunun "söz konusu jeotermal sahada, herhangi bir hukuki problem ve karmaşaya sebebiyet verilmemesi ve ileriki dönemlerde yatırımları olumsuz yönde etkileyebilecek hukuki sonuçlara mahal verilmemesi açısından saha ile ilgili yürüyen davaların tamamlanmasının uygun olacağı" gerekçesiyle dava konusu işlemle reddedilmiştir. Davacı Belediyeye ait 19 adet kaynak ile HS-2 sıcak su kuyusunun işlendiği 001 numaralı işletme ruhsatının ... İdare Mahkemesi'nin ... tarihli E:..., K:... sayılı kararı ile iptal edildiği, Balıkesir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı'nın ... tarihli E... sayılı yazısında, iptal edilen söz konusu HS-2 kuyusunun işlendiği ruhsatın Valilik Makamının ... tarih ve ... sayılı olurlarıyla iptal edildiği, iptal edilen işletme ruhsatının verilmesi ile 20 adet doğal çıkışlı yeni işletme ruhsatının alınması konusunda davacı Belediye'ye yazı yazdığı görülmüştür.
Davacı tarafından temyizde, ruhsatın HS-2 kuyusu yönünden kısmen iptal edildiği geri kalan 19 adet doğal çıkışlı kaynak için Belediyeleri adına olan ruhsatın devam ettiği, 19 adet kaynak yönünden inceleme yapılarak durumlarının görülmesi ve değerlendirilmesi için bilirkişi incelemesi yapılması, ruhsata bağlı 19 adet doğal çıkışlı kaynak bakımından davalı ile aralarında ihtilaf bulunmadığı, MTA'nın sadece teknik ve bilimsel uygunluk yönünden inceleme yapması gerektiği, kaynak koruma etüd raporuna onay verme yetkisinin Balıkesir Büyükşehir Belediyesinde olduğu, idarece teknik ve bilimsel görüşten ziyade hukuki görüş bildirildiği, davalı idarece görüş verilmediğinden kaynak koruma etüd raporunun kesinlik kazanmadığı ileri sürülmüştür.
Bu durumda, dava konusu kaynak koruma etüt raporu sunulan ruhsatın yargı kararı ile iptal edildikten sonra ilgili karar idarece uygulanarak davacı Belediye adına 20 adet doğal çıkışlı yeni işletme ruhsatı düzenlendiğinden davacı tarafından yeni işletme ruhsatı ile MTA'ya başvurarak kaynak koruma etüt raporu hakkında görüş isteyebileceği tabiidir.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının belirtilen AÇIKLAMA İLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 09/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.