Danıştay 8. Daire 2021/6670 Esas 2022/4028 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay 8. Dairesi'nin 2022/4028 sayılı kararı, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde öğretmenlik yapan davacının, maaş kesimi cezası ile cezalandırılmasına ilişkin verilen kararın iptali istemiyle açılan davayı konu almaktadır. İdare Mahkemesi, davacının verilen cezanın yetkisiz makam olan Bulanık Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından verilmesi nedeniyle hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir. Ancak Danıştay, davacının kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine maaş kesimi cezası verilmesine yönelik valilik kararının doğrultusunda tesis edilen kaymakamlık işleminde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varmıştır. Bununla birlikte, davacının cezalandırılmasına neden olan olayın incelenmesi sırasında eksik incelemelere dayanılarak tesis edilen kaymakamlık işleminin şekil, konu, maksat unsurlarına ilişkin hukuki denetim yapılması gerektiği vurgulanmıştır.
Kanun Maddeleri:
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesi
- 5580 sayılı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6670
Karar No : 2022/4028



Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı): … Kaymakamlığı
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 03/03/2021 tarih ve E:2017/7547, K:2021/1302 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Muş ili Bulanık İlçesi, Özel … Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde öğretmen olarak görev yaptığı dönemdeki fiilleri ile ilgili olarak yapılan disiplin soruşturmasına istinaden maaş kesim cezası ile cezalandırılmasına ilişkin, Bulanık Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince davacıya maaş kesimi cezası verme yetkisinin Muş Valiliği'nde olduğu, davacıya verilen disiplin cezasının yetkisiz makam olan Bulanık Kaymakamlığı tarafından verilmesi karşısında tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun "Kurumlarda çalıştırılacak personel" başlıklı 8. maddesinin yedinci ve sekizinci fıkralarında "Kurumların müdürleri, kurucu/kurucu temsilcisi tarafından; diğer yönetici ve öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticileri ise müdürlerince seçilir ve çalışma izinleri valiliğin iznine sunulur. Valiliğin izni alınmadan müdür ile diğer yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler işe başlatılamaz. Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni düzenlenir. Çalışma izninin iptali yine valilikçe yapılır." hükmü; 9. maddesinde; "Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere; a) Sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu, b) Yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimaî Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine tâbidir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerin işlenmesi halinde bu kişilere kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine brüt aylığından 1/4'ü ile 1/2'si arasında maaş kesim cezası, çalışma izni veren makam tarafından verilir. Tekrarı hâlinde ise göreve son verilir. 1702 sayılı Kanuna göre meslekten çıkarılma veya 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlenmesi hâlinde, Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle personelin görevine, izni veren makam tarafından son verilir. Yetki, sorumluluk, ödül, sicil, disiplin ve cezaların uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usûller çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun "Kaymakamların hukuki durumları, görev ve yetkileri" başlıklı 31. maddesi uyarınca; kaymakam Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir ve ilanını, uygulanmasını sağlar ve bunların verdiği yetkileri kullanır ve ödevleri yerine getirir. Kaymakam, valinin talimat ve emirlerini yürütmekle ödevlidir. Valiler, ilçeye ait bütün işleri doğrudan doğruya kaymakama yazarlar. Kaymakamlar da ilçenin işleri hakkında bağlı bulundukları valilerle muhaberede bulunurlar. Ancak olağanüstü hallerde kaymakamlar İçişleri Bakanlığı ve diğer Bakanlıklarla muhabere edebilirler ve bu muhaberelerden valiye bilgi verirler.
Dosyanın incelenmesinden, davacının Muş İli, Bulanık İlçesi, Özel … Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde öğretmen olarak görev yaptığı, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren "gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek" eylemini işlediğinden bahisle hakkında yapılan soruşturma sonucunda ... isimli öğrenciyi derse gelmiş gibi göstererek ders ücreti tahakkuk ettirmek suretiyle gerçeğe aykırı belge düzenlediği gerekçesiyle dava konusu ... tarih ve ... sayılı işlem ile maaş kesimi cezalasının uygulandığı, davacının maaş kesimi cezası ile cezalandırılmasına ilişkin bu cezanın ise Bulanık Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, Muş Valiliği'nin … tarih ve …-… sayılı oluru ile davacı hakkında başlatılan soruşturma neticesinde hazırlanan soruşturma raporu uyarınca, Muş Valiliği'nin ...tarih ve ... sayılı işlemiyle; ilgililer hakkında getirilen tekliflerle ilgili işlemlerin disiplin amiri tarafından yürütülüp sonuçtan Valiliğe bilgi verilmesinin istenilmesi üzerine, söz konusu Valilik kararının uygulanmasına yönelik olarak, Bulanık Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemiyle davacının 1/4 oranında maaş kesim cezası ile tecziyesine karar verilmiştir.
Her ne kadar, 5580 sayılı Kanun'un 9. maddesiyle, özel eğitim ve öğretim kurumları yöneticilerine verilecek olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine 1/2 ila 1/4 maaş kesim cezası verme yetkisinin münhasıran valiliğe verilmiş olduğu ancak; valiliğe Kanun ile verilen bu yetkinin, sınırları açıkça belirtilmek kaydıyla, usulüne uygun olarak yapılan yetki devri ile hukuken mümkün olduğu ve dosyada bu bağlamda usulüne uygun bir yetki devrinin bulunmadığı görülmekle birlikte; davacının kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine brüt aylığından 1/4 oranında maaş kesim cezasıyla tecziyesine ilişkin olan Bulanık Kaymakamlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin, Valiliğin … tarih ve … sayılı işlemi doğrultusunda tesis edildiği, bir başka anlatımla; dava konusu işlemin uygulama işlemi niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla; 5442 sayılı İl İdare Kanunu'nun 31. maddesi uyarınca kaymakamın, valinin talimat ve emirlerini yürütmekle ödevli olduğu hükmü de dikkate alınarak; 5580 sayılı Kanun'un 9. maddesi uyarınca özel eğitim ve öğretim kurumları yönetici ve personeline verilecek olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine 1/2 ila 1/4 maaş kesim cezası verme yetkisine sahip olan Valiliğin kararı doğrultusunda tesis edilen Kaymakamlık işleminde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, yetki yönünden hukuka uygun bulunan ... tarih ve ... sayılı işlemin şekil, konu, maksat unsurları yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir.
Olayda, davacının kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine brüt aylığından 1/4 oranında maaş kesim cezasıyla tecziyesine yönelik Bulanık Kaymakamlığı'nın ... tarih ve ...sayılı işlemin dayanağı soruşturma raporunda; ... isimli öğrenciye ait 2010 Şubat ayında sadece Çarşamba günleri için eğitim planı düzenlendiği, Bireyselleştirilmiş Eğitim ve Rehabilitasyon Planlarında 02/02/2010; 09/02/2010; 16/02/20102 tarihlerinde 09:00-09:45 arasında bireysel eğitim verilmesine yönelik bir planlama yapılmadığı, öğrenci velisinin beyanının da "sadece çarşamba günü kuruma gittiği" yönünde olduğu, çarşamba günü dışında bir güne tekabül eden günlere yönelik değerlendirme yapıldığı görülmüştür.
Her ne kadar, soruşturma kapsamında toplanan bilgi belgeler ile öğrenci velisinin ifadesinin çeliştiğinden bahisle, davacıya isnat edilen eylemin sübut bulduğu kanaatiyle anılan cezanın teklif edildiği ve teklif doğrultusunda dava konusu işlemin tesis edildiği görülmekte ise de; dosyadaki bilgi belgelerden anılan veli ifadesini destekleyen başkaca bilgi, belge ve ifadeye rastlanılmadığı görülmektedir.
Bu durumda; eksik incelemeye dayalı olarak tesis edilen davacının 1/4 oranında aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Bulanık Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
İstemde bulunan tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından yukarıda yer alan gerekçe ile karar düzeltme isteminin reddine, karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 10/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.