Danıştay 10. Daire 2022/1766 Esas 2022/3208 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1766
Karar No : 2022/3208

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR): 1- … 2- …
3- … 4- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
(… Genel Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

DAVANIN_KONUSU : Davacıların yakını …'un hakkında koruma kararı olan eşi … tarafından 10/11/2018 tarihinde öldürülmesi olayında davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu iddiasıyla uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık olarak annesi …, kardeşleri …, … ve … için ayrı ayrı 1.000,00'er TL maddi 150.000,00'er TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

YARGILAMA SÜRECİ :
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; meydana gelen olaya ilişkin olarak dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi ile ...'un … Aile Mahkemesinde … tarihinde E:… sayısı ile boşanma davası açtığı ancak daha sonra davadan vazgeçtiği, öncesinde …. Aile Mahkemesinin … tarih ve … D.İş sayılı kararı ile 3 ay süreli, … Aile Mahkemesinin …. tarih ve … D.İş sayılı kararı ile 3 ay süreli, … Aile Mahkemesinin … tarih ve … D.İş sayılı kararı ile 3 ay süreli, … Aile Mahkemesinin … tarih ve … D.İş sayılı kararı ile 3 ay süreli olmak üzere koruma kararlarının alındığı, … Aile Mahkemesinin E:… sayılı dosyası ile … tarafından boşanma davası açıldığı, ..'un 10/11/2018 tarihinde eşi … tarafından öldürüldüğü, olaya ilişkin olarak, Mahkemelerinin 11/05/2020 tarihli ara kararı ile olay anında veya olaydan önceki birkaç gün içerisinde emniyete veya savcılığa başvuru yapılıp yapılmadığının sorulduğu, davacılar vekili tarafından olaydan 25 gün önce koruma kararının alındığı cevabının verildiği, … Asayiş Büro Amirliği Aile içi Kadına Şiddet Çağrı Merkezi tarafından; … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin kasten yaralama+tehdit suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, …'un 6284 sayılı Kanun kapsamında tedbir kararı talep etmediği, önleyici kolluk tedbirlerinin uygulandığı ve gerekli telefon numaralarının verildiği, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin tehdit suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, …'un 6284 sayılı Kanun kapsamında tedbir kararı talep etmediği, önleyici kolluk tedbirlerinin uygulandığı ve gerekli telefon numaralarının verildiği, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin kasten yaralama+ hakaret suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği araması olduğundan polis merkezine teslim edildiği, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin hakeret + Aile Hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, …'a 6284 sayılı Kanun kapsamında koruyucu ve önleyici tedbir kararının uygulandığı, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin 6284 SKM + hakaret suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, … ile ilgili Aile Mahkemesinden zorlama hapis talebinde bulunulduğu, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin 6284 SKM + tehdit suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, … ile ilgili Aile Mahkemesinden zorlama hapis talebinde bulunulduğu, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin 6284 SKM + tehdit suçu konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, … ile ilgili Aile Mahkemesinden zorlama hapis talebinde bulunulduğu, …. tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin 6284 SKM konulu yazı gereğince …'un temin edildiği, tahkikat evrakının ikmalen savcılığa gönderildiği, … ile ilgili Aile Mahkemesinden zorlama hapis talebinde bulunulduğu, … tarih ve … sayılı Halkalı Polis Merkez Amirliğinin 6284 SKM suçu konulu yazı gereğince …'un mevcutlu olarak savcılık makamına çıkartıldığı Aile Mahkemesinden zorlama hapis talebinde bulunulduğu, olay günü ve olaydan önceki bir kaç gün içerisinde bürolarına her hangi bir müracaatın olmadığı bilgisinin verildiği, yine 30/07/2020 tarihli yazısında … tarafından acil durumlarda araması için verilen büroya ait … nolu telefonun aranmadığının belirtildiği, bu durumda; dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi ile mağdurun çağrı üzerine koruma kararının ne olduğu ve nasıl uygulandığı konusunda bilgi sahibi olmasına rağmen kendisine verilen telefon numaralarını olayın gerçekleştiği saatlerde veya olaydan kısa süre önce aramadığının tespit edildiği, olayı davalı idarenin ajanlarına bildirmediği, bu haliyle olaydan haberdar olmayan idarenin olaya müdahalesinin beklenemeyeceği, yerine getirilmesi gereken hizmetin/görevin yerine getirilmediği, eksik ya da geç getirdiğinden söz edilerek kusurlu görülemeyeceğinden hareketle davaya konu olayda davalı İçişleri Bakanlığının tazmin sorumluluğunu gerektirecek nitelikte hizmet kusurunun bulunmadığı, maktülün şikayetlerinde sığınma talebinin olmadığı görülmesiyle davalı idarenin yürüttüğü hizmet ve görevlerin yerine getirilmesinde ve hizmetin işleyişinde aksaklık ve gecikme bulunmadığı, davaya konu olayda davalı idarelerin tazmin sorumluluğunu gerektirecek nitelikte hizmet kusurunun bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; uyuşmazlık konusu olaya ilişkin olarak … hakkında yürütülen ceza soruşturması ve kovuşturmasına ilişkin olarak gerek dava dosyasında bulunan … Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve Soruşturma No:…, E:…, K:… sayılı iddianamesi gerekse UYAP üzerinden yapılan araştırma sonucu elde edilen … Ağır Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:… ve K:… sayılı kararı ile … Bölge Adliye Mahkemesi … Ceza Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, ..'un vermiş olduğu ifadede olay günü …'un ikamet etmiş olduğu daireye yanında bulunan anahtarla girmiş olduğunu beyan ettiği, iddianamede de …'un "tespit edilemeyen bir şekilde (eşi olan maktul …'un kapıyı kendiliğinden açması veya şüphelinin beyanında kabul ettiği şekilde yanında bulunan anahtarla kapıyı açarak içeri girmesi) daire kapısından içeriye girdiği" ibarelerine yer verildiği, ayrıca olaydan bir gün önce …'un arkadaşına gönderdiği ses kaydının bilirkişi çözümlemesinde …'un "Gız ben her gün ölüyorum, bir tarafa çıkmıyorum, yarın son günümüz. Ölecekmişim. Öyle diyor …." şeklinde sözler söylediğinin tespit edildiği görülmekle, bu durumda gerek olay günü …'un ikamet etmiş olduğu daire kapısının öncesinde herhangi bir tedbir alınmaksızın anahtarla açılmış olması, gerekse …'un olaydan bir gün önce arkadaşına gönderdiği ses kaydında "yarın son günümüz. Ölecekmişim. Öyle diyor …." sözlerini söylemesine karşın kolluk güçlerine bu durumla ilgili herhangi bir bildirim yapmamış olması karşısında, başka bir ifadeyle olayın ani bir şekilde gelişen nitelikte bir olay olması, tamamen üçüncü kişinin ağır kusurundan (kastından) meydana gelmiş olması dikkate alındığında ölüm olayı ile idarenin eylemi arasında uygun illiyet bağı bulunmadığından, meydana gelen olayda, davalı idarenin tazminat sorumluluğunun doğmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davacıların istinaf başvurularının gerekçeli olarak reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI: Davacılar tarafından, yakınlarının hakkında verilmiş koruma kararı olmasına rağmen koruma süresi içerisinde öldürüldüğü, yakınlarının olaydan önce kolluk personelini arama zorunluluğunun bulunmadığı, Kanunda bu hususta bir düzenlemeye yer verilmediği, eşinin olaydan önce mahallede araçla dolaştığını, idarenin koruma kararında belirtilen adreste yaşanan olaya ilişkin olarak gerekli tedbirleri almadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI:Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Dava konusu olayın öncesinde …'un 6284 sayılı Kanuna muhalefet niteliğindeki eylemlerinden dolayı davalı idarece pek çok kez işlem yapıldığı, uyuşmazlıkta davalı idarenin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini kendi görev ve yetkileri çerçevesinde yerine getirdiği anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bu gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra davacıların duruşma istemleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yerinde görülmeyerek ve dosyanın tekemmül ettiği anlaşılarak davacıların yürütmenin durdurulması istemleri hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin REDDİNE,
2. Davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz yargılama giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 13/06/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.