Danıştay 2. Daire 2022/2052 Esas 2022/3585 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mersin Büyükşehir Belediyesi bünyesinde daire başkanı olarak görev yapan davacı, şube müdürü olarak atanmasını içeren işlemin iptali istemiyle dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, davacının görevinde başarısız veya yetersiz olduğuna dair herhangi bir tespitin bulunmadığını ve atama işleminin hukuka uyarlık taşımadığı gerekçesi ile dava konusu işlemi iptal etmiştir. Bölge İdare Mahkemesi, istinaf başvurusunu reddetmiştir. Davalı idare, dava konusu işlemin kamu yararı amacı ve hizmet gereği doğrultusunda hukuken geçerli sebeplere dayandığını savunarak temyiz isteminde bulunmuştur. Danıştay, takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanamaması nedeniyle davacının daire başkanlığı görevinden alınarak şube müdürü kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin hukuka uyarlık taşımadığı gerekçesiyle temyiz istemini reddetmiştir. Kararda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesi ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 22. maddesi hakkında açıklamalar yer almaktadır.

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/2052
Karar No : 2022/3585

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı bünyesinde … Daire Başkanı olarak görev yapan davacı, … Daire Başkanlığına Şube Müdürü olarak atanmasına ilişkin Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle dava açmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Daire Başkanı olarak görev yapan davacının, … günlü, … sayılı işlem ile 657 sayılı Yasa'nın 76. maddesi uyarınca Daire Başkanlığı görevinden alınarak, … Daire Başkanlığı emrine şube müdürü olarak atandığı, bu işlemin iptali istemiyle açtığı davanın, ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile reddine karar verildiği; ancak istinaf aşamasında … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile atama işleminin iptaline karar verildiği, davacı Mahkeme kararı gereğince … günlü, … sayılı karar ile görevine başlatılmış ise de … günlü, … sayılı işlemle … Dairesi Başkanlığında şube müdürü kadrosuna atandığı, bu işlemin iptali istemiyle Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında açılan davanın yargılaması sonucunda … günlü, K:… sayılı karar ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, davalı idarece mahkeme kararının icrası kapsamında 16/07/2021 tarihinde davacının … Daire Başkanı olarak atandığı, hemen akabinde … günlü, … sayılı dava konusu işlem ile bu kez bu görevden alınarak, … Daire Başkanlığına Şube Müdürü olarak atandığının anlaşıldığı, uyuşmazlıkta; üst düzey yönetici atama ve görevden alma konusunda geniş bir tercih ve takdir yetkisine sahip olan idarenin, her türlü takdire dayalı işlemlerinde takdir yetkisini kullanırken kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun hareket etmesi gerektiğinden, davacının daire başkanlığı görevinde başarısız ve yetersiz olduğu ya da görevinden alınmasını gerektirecek bir fiili, tutum ve davranışı ile hizmete etkisi olan herhangi bir olumsuzluğu bulunduğu yönünde bir tespit bulunmadığı gibi şube müdürü kadrosuna atanmasını gerektiren hukuken geçerli herhangi somut bir sebebin de davalı idarece gösterilmediği ve davacının görevinde başarısızlığı ya da yetersizliğinin bulunup bulunmadığı hususunda bir değerlendirme yapılmasına imkân sağlayacak sebeplerin de ortaya konulmadığı, yine yukarıda anılan mahkeme kararlarını etkisiz kılacak şekilde, salt takdir yetkisinin kullanıldığı ileri sürülerek tesis edilen dava konusu idari işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek, istinaf başvurusunun reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı İdare tarafından; dava konusu işlemin, kamu yararı amacı ve hizmet gereği ilkeleri doğrultusunda hukuken geçerli sebeplere dayanılarak tesis edildiği ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge İdare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76. maddesinin 1. fıkrasında; "Kurumlara görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memuru bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Personel istihdamı" başlıklı 22. maddesinin 1. fıkrasında; "Büyükşehir belediyesi personeli büyükşehir belediye başkanı tarafından atanır. Personelden müdür ve üstü unvanlı olanlar ilk toplantıda büyükşehir belediye meclisinin bilgisine sunulur." hükmü düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler ile memurların atanmaları konusunda idareye tanınan takdir yetkisinin kullanımının mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu İdare Hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Buna karşılık, sözü edilen takdir yetkisinin, ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği hususunun yerleşmiş yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunduğunu da vurgulamak gerekir.
Uyuşmazlık konusu olayda, dosyaya sunulan bilgi ve belgeler ışığında, geçmiş hizmetlerinin değerlendirilmesinden, liyakat ve kariyer ilkelerine uygun olarak daire başkanlığı kadrosuna atandığı sonucuna varılan davacının, görevinden alınmasını gerektirecek somut bir tespitin davalı idarece sunulamaması ve daha önceki atama işlemlerinin iptali yolunda verilen yargı kararlarını etkisiz kılacak şekilde işlem tesis edilmesi karşısında kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak davacının daire başkanlığı görevinden alınarak, şube müdürü kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesine dayanılarak hüküm kurulması gerekirken, ... İdare Mahkemesince verilen kararda; bu gerekçenin yanı sıra, "daire başkanlığı kadrosunun da üst düzey kadro olduğunun kabulüyle, bu kadrolara ilişkin olarak davalı idarenin atama ve görevden alma konusunda takdir yetkisinin daha geniş olduğu..." değerlendirmesine yer verilmiş olmasında hukuki isabet bulunmamakta ise de; kararda yer verilen diğer gerekçenin hukuka uygun bulunması karşısında, bu husus; dava konusu işlemin iptali yolunda verilen karara yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı İdare üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 14/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.