Danıştay 5. Daire 2021/8443 Esas 2022/4815 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İzmir Defterdarlığı'na yapılan bir başvurunun zımnen reddedilmesi üzerine açılan dava sonucunda, davacı vakfın ehliyetli olmadığına hükmedilerek davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara yapılan temyiz başvurusunda ise davacının temyiz istemi kabul edilip, davanın reddine ilişkin kararın bozulması ve dosyanın yeniden incelenmek üzere İdare Dava Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir. İncelemesi yapılan İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-a ve 10. maddeleri, dava açmaya ehliyetli olan ilgililerin idari işlemlere karşı açabilecekleri iptal davaları ve bu davaların süresiyle ilgili düzenlemeleri içermektedir.

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/8443
Karar No : 2022/4815

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı vakıf tarafından, Çiğli ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … parselde (yeni … ada, … parsel ve … ada, … parsel) kayıtlı taşınmazın iadesine ilişkin olarak 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 16. maddesi gereğince yapılan 24/06/2019 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; dava konusu taşınmazın tıp fakültesi yapılması amacıyla Gediz Üniversitesine bağışlanmadan önce malikinin … olduğu ve adı geçen malik tarafından taşınmazın mülkiyetine ilişkin kurucusu olduğu vakfa tasarrufu konusunda herhangi bir işlem tesis edilmediği görülmekle, bağış yoluyla Gediz Üniversitesinin mülkiyetine geçen, anılan Üniversitenin kapatılması sonrasında ise Hazine adına tescil edilen ve akabinde İzmir Katip Çelebi Üniversitesine tahsis edilen taşınmazla ilgili dava açma ehliyetinin öncelikle taşınmazın malikine (malik vefat etmiş ise varsa yasal mirasçılarına) ait olduğu, ayrı bir tüzel kişiliği olan vakfın dava açabilmesinin ise ancak taşınmazın kendisine özgülenmesi veya mülkiyetinde olması durumunda mümkün olabileceği, dava dosyasına sunulan vakıf senedinden taşınmazın vakfa özgülenmediğinin ve yine dosyaya sunulan tapu kayıtlarından da taşınmazın mülkiyetinin vakfa devredildiğine dair bir bilgiye yer verilmediğinin anlaşılması karşısında bağışlayanın mirasçısı veya alacaklısı olmayan davacı vakfın menfaatinin ihlal edildiğinden bahsedilemeyeceği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İdari Yargılama Kanunu'nun 2. Maddesi uyarınca dava açmaya ehliyetli oldukları, adil yargılanma hakkının ihlal edildiği, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı vakıf tarafından, Çiğli ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … parselde (yeni … ada, … parsel ve … ada, … parsel) kayıtlı taşınmazın iadesine ilişkin olarak 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 16. maddesi kapsamında İzmir Defterdarlığına yapılan 24/06/2019 tarihli başvuru zımnen reddedilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a. maddesinde; "İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları," düzenlemesine; 10. Maddesinde ise; "İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı vakıf tarafından, kendilerine devir ve temlik edildiği iddiasıyla Çiğli ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … parselde (yeni … ada, … parsel ve … ada, … parsel) kayıtlı taşınmazın taraflarına iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddedildiği, bu ret işlemine karşı dava açıldığı görülmüştür.
Olayda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesine göre yapılan bir başvurunun reddi işleminin dava konusu edilmesi ve bu ret işleminin davacı vakfın menfaatini ihlal ettiğini açık olması karşısında, işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken, davacı vakfın ehliyetli olmadığından söz edilmesi olanaklı değildir.
Bu durumda, davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Daire kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 14/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.