Danıştay 8. Daire 2019/3032 Esas 2022/4173 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3032
Karar No : 2022/4173


DAVACI : …Soğan Patates Kara Hava Deniz Yolcu
Taşımacılığı İnşaat Yemek Turizm Petrol Ürünleri Gıda Nakliyat İmalat İthalat İhracat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU :
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16 (KDGM) sayılı "Havayolu + Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları" konulu Genelgesinin "(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları" başlıklı bölümünün (a) bendinin 2 ve 3 numaralı kısımları ile "(4) Ortak ve Diğer Hükümler" başlıklı bölümünün (ç) ve (d) bentlerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Genelge'nin üst hukuk normlarına, yerinden yönetim ilkesine, kamu yararı ve hizmet gereklerine, rekabet ilkesine ve hakkaniyete aykırı olduğu, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün şehir içi yolcu taşımacılığı konusunda düzenleme yetkisi bulunmadığı, dava konusu Genelge hükümlerinin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Usule yönelik olarak, davacıya yönelik herhangi bir idari işlem tesis edilmeden dava konusu Genelge maddelerinin iptali istemiyle dava açılmasında hukuken korunan bir menfaat bulunmadığı; esasa yönelik olarak, dava konusu Genelge ile havayolu + karayolu şeklindeki kombine yolcu taşıma faaliyetlerinin kolaylaştırılmasının ve serbest rekabet ortamında daha seri, güvenli, ekonomik ve kuralları önceden belirlenmiş bir sistem içerisinde gerçekleştirilmesinin amaçlandığı, havalimanı yer hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olan havaalanları ile yerleşim yerleri arasında ulaşım hizmetinin yürütülme şekli ve esasları ile izinlerini belirleme hususunda Bakanlığın esas yetkili olduğu, belediyenin sadece güzergah ve durak yeri belirleme yetkisi bulunduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Genelge'nin yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ: Dava, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) sayılı "Havayolu+Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları" konulu Genelgesinin 1. maddesinin (a) bendinin 2. ve 3. alt bentleri ile 4. maddesinin (d) ve (ç) bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Genelge, aynı idare tarafından 04/02/2020 tarih ve 2020/3 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılmış, 29/12/2020 tarihli 2020/14 sayılı Genelge ile de bir önceki tarihli Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda, dava konusu Genelgenin yürürlükten kaldırılması, bu Genelgeye dayalı olarak herhangi bir bireysel işlemin de dava konusu edilmemiş olması karşısında iptal istemi hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, duruşma için taraflara önceden bildirilen 15/06/2022 tarihinde, davacı vekili Av. …'in gelmediği, davalı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı vekili Av. …'nun geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Gelen tarafa usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra gelen tarafa son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Havaalanları ile şehir merkezleri arasında yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan davacı şirket tarafından; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) sayılı "Havayolu + Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları" konulu Genelgesinin "(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları" başlıklı bölümünün (a) bendinin 2 ve 3 numaralı kısımlarında yer alan, "2) Bu Genelge kapsamında diğer şartları sağlamaları kaydı ile Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (SHY-22) uyarınca A Gurubu Çalışma Ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişileri tarafından, 3) Havalimanı ulaşım kolaylıkları ve yolcu taşıma kapasitesi kapsamında taşıma yapılacak Havalimanında Bakanlıkça işletmeci görüşü alınarak yapılacak değerlendirme neticesinde, yine Bakanlıkça izin verilenler tarafından, yapılır." düzenlemesi ile "(4) Ortak ve Diğer Hükümler" başlıklı bölümünün (ç) bendinde yer alan "(1) inci maddede belirtilen taşımalar Bakanlık iznine tabiidir." kuralı ile (d) bendinde yer alan "Bakanlıkça verilecek izinler, ilgili havalimanı işletmecisinin görüşlerini de ihtiva eden değerlendirme, yolcu konforu, ulaşım kolaylıkları ve rekabet koşulları çerçevesinde uygun bulunması halinde verilir." kuralının iptali istenilmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN: Davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün 04/02/2020 tarih ve 2020/3-UHDGM sayılı Genelgesinin "Geçici ve Son Hükümler" başlıklı 5. maddesinin (a) bendinde, dava konusu 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) numaralı Genelge'nin yürürlükten kaldırıldığı belirtilmiştir.

Hukuki Değerlendirme:
Dava konusu Genelge davalı idare tarafından 04/02/2020 gününde yürürlüğe konulan 2020/3-UHDGM sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırıldığından ve 20/08/2020, 29/12/2020 ve 24/11/2021 günlü Genelgelerle de bir önceki Genelge ve/veya Genelgeler yürürlükten kaldırılmış olduğundan davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla; karar tarihinde yürürlükte bulunmayan dava konusu Genelge hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL vekalet ücretinin dava açılmasına sebebiyet veren davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
15/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.