Mağdur          : A.K.

Sanık             : Ş.Ö.                         

OLAY             : Doğubayazıt 1. Mknz. P. Tug. Hv. Svn. Top. Bt. Komutanlığı emrinde görevli sanık Hv. Svn. Kd. Uzm. Çvş. Ş.Ö.’ün, Sarısu Mayın Karakolunda görevli olduğu 26.5.1999 günü, karakol yakınlarında bulunan ve haritada 10. bölge olarak bildirilen bölgede, köylülerin tarlalarının sınırlarını belirlemek amacıyla taşları üst üste koymak suretiyle oluşturdukları taştan kuleleri, güvenlik nedeniyle yıkarak ilerlediği sırada, askeri yasak bölgede bulunan tapulu tarlasını sulamaktan dönen mağdur A.K.’ı, asker göndererek yanına çağırdığı ve üç tokat vurduğu, böylece, efrada suimuamele suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 17.9.1999 gün ve E:1999/1516, K:1999/662 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

12. MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 25.11.1999  gün ve E:1999/1418, K:1999/633 sayıyla; sanığın, sözleşmesi feshedilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesildiği, olay yerinin askeri yasak bölge olmadığı, yüklenen eylemin asker kişiye karşı, askerlik hizmet ve görevleri nedeniyle işlenmediği, askeri suç olmadığı, kişisel nedenle gerçekleştirildiği açıklanarak, sanığın eylemine uygun Türk Ceza Kanunu’nun 456/4. maddesi uyarınca yargılanmasının adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Doğubayazıt Asliye Ceza  Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

Doğubayazıt Asliye Ceza Mahkemesi’nce, yargılamanın Sulh Ceza Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmesi üzerine, Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesi, sanığın yüklenen eylem nedeniyle cezalandırılmasına karar vermiş, kararın Doğubayazıt Cumhuriyet Başsavcılığı’nca temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,  5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan yeni ve değişik düzenlemeler ile 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerinin, mahkemesince yeni bir değerlendirme yapılmasını gerekli kıldığı gerekçesiyle dava dosyasını Mahkemesine göndermiştir. 

DOĞUBAYAZIT SULH CEZA MAHKEMESİ : 30.11.2005 gün ve E:2005/381, K:2005/584 sayıyla; yüklenen eylemin, sanığın askerlik hizmet ve görevleri nedeniyle işlendiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, aynı Mahkemece, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Cafer ŞAT’ın Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Erdoğan GENEL, M.Sadık LİMAN’ın, katılımlarıyla yapılan 3.4.2006 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik bulunmadığı, askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ’nin adli yargı,  Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Turgut SÖNMEZ’in, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:      

 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.     

Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmekte iken, maddenin "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." tümcesi Anayasa Mahkemesi"nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. 

            Buna göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. 

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince, sanığa yüklenen eylemin, askerlik hizmet ve görevleri nedeniyle işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de, sanığın yargılama aşamasında, sözleşmesinin feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmıştır. 

Bu durumda, yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa"nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir. 

            SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesi’nin 30.11.2005 gün ve E:2005/381, K:2005/584 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 3.4.2006 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.