Danıştay 6. Daire 2021/9540 Esas 2022/7071 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9540
Karar No : 2022/7071

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
… Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin denetim sorumluluğunda bulunan … YİBF nolu yapı ile … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin denetim sorumluluğunda bulunan … ve … YİBF nolu yapıları 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre denetlemeyerek görev aldığı yapı denetim kuruluşlarının üç defa idari para cezası almasına neden olduğundan bahisle sorumlu denetim elemanı (inşaat mühendisi, uygulama denetçisi) olan davacının, aynı Kanun'un 8. maddesinin 7221 sayılı Kanun ile değişik 8. fıkrası uyarınca üç yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik bir görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … tarih ve …sayılı Bakanlık Olurunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu işlemin tesisine esas oluşturan fiillerin 17/01/2017-18/10/2019 tarihlerinde gerçekleştiği, bu fiillerin işlendiği tarihte yürürlükte bulunan düzenlemeye göre ancak aynı yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendisler hakkında belge iptali ve kayıt tutmaya yönelik yaptırımların uygulanabileceği ve bu hali ile önceki düzenlemenin davacı lehine olduğu, buna göre; davacının iki ayrı yapı denetim kuruluşuna toplamda üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle fiil tarihinde yürürlükte olmayan ve aleyhe düzenlemeler getiren 7221 sayılı Kanunla yapılan değişiklik dikkate alınarak 4708 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca denetçi belgesinin iptal edilmesine ve üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için kayıtlarının tutulmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyiz edilen kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin denetim sorumluluğunda bulunan … YİBF nolu yapı ile … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin denetim sorumluluğunda bulunan … ve … YİBF nolu yapıları 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre denetlemeyerek görev aldığı yapı denetim kuruluşlarının üç defa idari para cezası almasına neden olduğundan bahisle sorumlu denetim elemanı (inşaat mühendisi, uygulama denetçisi) olan davacının, aynı Kanun'un 8. maddesinin 7221 sayılı Kanun ile değişik 8. fıkrası uyarınca üç yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik bir görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … tarih ve .. sayılı davalı idare işlemi tesis edilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek", (d) bendinde "Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak" (ı) bendinde "Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak laboratuvarlarda yaptırmak" ve (g) bendinde "Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 8. maddesinin 7221 sayılı Kanun ile değişik 8. fıkrasında "Yapı denetim kuruluşlarına üç ayrı teknik inceleme raporu kapsamında üç adet idari müeyyide uygulanmasına sebebiyet vererek kayıtları tutulan denetçi mimar ve denetçi mühendisler ile diğer teknik personel, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ve Bakanlığın onayı ile üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamaz." hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının sorumlu denetim elemanı olarak görev aldığı … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin yapı denetimini üstlendiği Şanlıurfa ili, Karaköprü ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yer alan … YİBF nolu yapıda yapılan inceleme neticesinde düzenlenen teknik inceleme raporunun esas alınmak suretiyle Şanlıurfa İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarihli, … sayılı kararı ile yapılan teklif üzerine, Şanlıurfa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı kararı ile adıgeçen şirkete 8.289,60-TL idari para cezası verildiği, yine davacının sorumlu denetim elemanı olarak görev aldığı …Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin yapı denetimini üstlendiği Elazığ ili, Merkez ilçesi, …mahallesi, … ada, .. parsel sayılı taşınmaz üzerindeki … ve … YİBF nolu yapıların incelenmesi neticesinde düzenlenen teknik inceleme raporları esas alınmak suretiyle Şanlıurfa İl Yapı Denetim Komisyonu'nun …. tarihli, … ve .. sayılı kararları ile yapılan teklif üzerine "beton döküm tarihlerinin gerçeğe aykırı gösterildiği ve yapı bölümlerine ait beton numunelerinin gerçeğe aykırı bir şekilde bu tarihlerde alınmış gibi gösterilerek 4708 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata aykırı davranıldığı" gerekçeleriyle Şanlıurfa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih, … ve … sayılı kararları ile 16.372,14-TL idari para cezası verildiği ve şirketlere idari para cezası verilmesine sebep olduğu gerekçesiyle davacının 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 8. maddesinin 7221 sayılı Kanun ile değişik 8. fıkrası uyarınca üç yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik bir görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, 4708 sayılı Kanun ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği uyarınca öngörülen görev ve sorumlulukları yerine getirmediği için yapı denetim kuruluşuna üç ayrı idari para cezası verildiği görülmekle birlikte, dava konusu olayda yapı denetim kuruluşu hakkında tesis edilen idari yaptırım kararlarının aynı yere ilişkin aynı inceleme kapsamında olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu noktadan hareketle, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden yapı denetimini … Yapı Denetim Ltd. Şti'nin üstlendiği ve aynı ada ve parsel üzerinde bulunan … ve …YİBF nolu yapılar hakkında yapılan inceleme sonucunda, teknik inceleme ve komisyon raporlarında aynı tespitlere yer verilerek, söz konusu iki yapı için iki ayrı idari yaptırım cezası tesis edildiği, davacının görev yaptığı yapı denetim kuruluşuna verilen üç idari para cezasından ikisinin aynı yere ilişkin aynı inceleme kapsamında olduğu açıktır.
Her ne kadar, Kanun maddesinde, yapı denetim kuruluşlarına verilen üç adet idari müeyyidenin aynı inceleme kapsamında olup olmadığı yolunda bir ayrım yapılmaksızın yapı denetim kuruluşlarına üç adet idari müeyyide uygulanmasına sebebiyet vererek kayıtları tutulan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacağı öngörülmüş ise de; idari müeyyidelerin konusunu oluşturan yapıların özellikle toplu inşaatlar ve bütünsellik arz eden işler kapsamında olduğu ve aykırılıkların aynı tür ve nitelikte olduğunun tesbiti halinde, her yapı için kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa dahi sonuç itibarıyla tek bir inceleme söz konusu olacağından, bu durumdaki inşaat işlerinin aynı inceleme kapsamında kabul edilmesi, dolayısıyla bu durumun anılan Kanun'un 8. maddesinin 8. fıkrasında öngörülen "3 adet idari müeyyide uygulanmasına sebep olma" fiilinde dikkate alınacak 1 idari müeyyide olarak değerlendirilmesi hakkaniyete uygun düşecektir.
Bu durumda, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda …ve …YİBF nolu yapılar aynı inceleme kapsamında olup dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 15/06/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):
28/02/2016 tarihli ve 29638 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Denetim Kuruluşları ile Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ'in 5. maddesinin 1. fıkrasında; "4708 sayılı Kanunda ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşları hakkında uygulanacak idari müeyyideler, her bir iş (YİBF) için ayrı ayrı olmak üzere ilgisine göre İl ve/veya Merkez Yapı Denetim Komisyonu Kararı alınarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ve/veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 4708 sayılı Kanunun 8. maddesindeki esaslar doğrultusunda tesis edilir." hükmü yer almaktadır.
… Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin yapı denetimini üstlendiği Elazığ ili, Merkez ilçesi, … mahallesi, …ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki …ve … YİBF nolu yapılar ile, … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin yapı denetimini üstlendiği Şanlıurfa ili, Karaköprü ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yer alan …YİBF nolu yapının birbirinden ayrı yapılar olduğu, aynı ada ve parsel üzerinde bulunan … ve … YİBF nolu yapılardaki aykırılıkların aynı tarihte yapılan denetimde tespit edildiği, yukarıda anılan mevzuat uyarınca, farklı YİBF numarasıyla denetlenen yapıların sadece aynı tarihte denetlenmiş olmasının aynı inceleme kapsamında denetlendiği sonucunu doğurmayacağı gibi, yapı denetim kuruluşuna aynı fiilden birden fazla idari yaptırım uygulanması anlamına gelmeyeceği, aynı inceleme kapsamında birden fazla idari yaptırım uygulanması durumunun, YİBF numarası almış bir yapı hakkında yapılan inceleme sonucunda birden fazla aykırılık tespit edilmesi halinde birden fazla idari yaptırım kararı verilmesi halinde söz konusu olacağı sonucuna varıldığından, … ve … YİBF numaralı yapılardaki aykırılıklar nedeniyle … Yapı Denetim Limited Şirketi'ne verilen iki farklı idari para cezasının her birinin ayrı ayrı tekerrüre esas alınması gerektiğinden, temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.