Danıştay 2. Daire 2021/3821 Esas 2022/3710 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3821
Karar No : 2022/3710

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : .. Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Aydın İli, Nazilli İlçesi, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde bulunan ve davacı tarafından birahane olarak 2003 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile işletilen işyerinin, sonradan alınan belediye meclisi kararıyla yeniden belirlenen içkili yer bölgesi sınırları dışında kaldığı gerekçesiyle ruhsatının hükümsüz hale geldiğinden bahisle, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca mühürlenerek faaliyetinin durdurulmasına ilişkin … günlü, … sayılı Nazilli Belediye Encümeni kararı ile işyerinin kapatılması gerektiğine yönelik 30/12/2013, 06/01/2014 ve 13/01/2014 tarihli işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; … tarih, … sayılı belediye meclis kararıyla Nazilli İlçesindeki içkili yer bölgesinin belirlendiği, davacının işyerinin bu bölge dışında bulunduğu, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 29. maddesi uyarınca içkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamayacağı, işyerinin daha önce açılmış ve faaliyette olmasının davacıya kazanılmış hak sağlamayacağı da dikkate alındığında, dava konusu işyerinin mühürlenerek faaliyetinin durdurulmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğu bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI :İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Aydın İli, Nazilli İlçesi, … Mahallesi … Sokak No:… adresinde bulunan ve davacı tarafından birahane olarak 2003 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile işletilen işyerinin, belediye meclisi kararıyla yeniden belirlenen içkili yer bölgesi sınırları dışında kaldığı, ruhsatının hükümsüz hale geldiğinden bahisle, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 32. maddesi yarınca mühürlenerek faaliyetinin durdurulmasına ilişkin … günlü, … sayılı Nazilli Belediye Encümeni kararı ile işyerinin kapatılmasına yönelik 30/12/2013, 06/01/2014 ve 13/01/2014 tarihli işlemlerin iptali istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 13. maddesinde; "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır." hükmüne, 32. maddesinde ise, " ...Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin açılması ve faaliyette bulunmasına belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde belediye, bu alanlar dışında il özel idaresi tarafından izin verilir...İzin almadan açılan umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, yetkili idarelerin ilgili birimleri tarafından sebebi bir tutanakla belirlenmek ve mühürlenmek suretiyle re'sen kapatılır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kazanılmış hakların korunması ilkesi, hukuki istikrar ve hukuki güvenlik, Anayasada yer alan hukuk devletinin temel ögelerinden olduğundan, işyerlerinin daha önceden hukuka uygun olarak alınmış ruhsatlarının, zaman içerisinde oluşacak yeni durumlara göre hukuka aykırı kabul edilemeyeceği açıktır.
Kazanılmış hak; “doğumu anında hukuka uygun olarak tamamlanmış ve böylece kişiye özgü, lehe sonuçlar doğurmuş, daha sonra mevzuat değişikliği ya da işlemin geriye alınması gibi nedenlere rağmen, hukuk düzenince korunması gereken hak" olarak tanımlanmıştır. Doktrinde; kazanılmış hakkın oluşması için; hakkın birel bir işlem tesisiyle kişiselleşerek somutlaşması, işlemin ve hukuki durumunun tamamlanması sonucunda fiilen elde edilmiş bir hak olması, bunun hukuka uygun olarak gerçekleşmiş olması hakkın elde edildikten sonra bir süre kullanılması… gibi unsurlar aranmakta olup, yokluk, açık hata, ilgilinin hilesi veya gerçek dışı beyanıyla idarenin yanıltılarak hatalı ve hukuka aykırı işlem tesisi hallerinde kazanılmış hak oluşmayacağı görüşü Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararlarıyla da bağlayıcı şekilde ortaya konularak, yerleşik hal almış durumdadır.
Uyuşmazlıkta, 2003 yılında hukuka uygun olarak alınan işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden faaliyette bulunan işyerinin, … günlü, …sayılı belediye meclis kararı ile yeniden belirlenen içkili yer bölgesi sınırları dışında kaldığı gerekçesiyle ruhsatının hükümsüz hale geldiği kabul edilerek faaliyetinin durdurulmasına ilişkin dava konusu işlemlerde, yukarıda bahsedilen kazanılmış hakların korunması ilkesine aykırılık bulunması nedeniyle, hukuka uyarlık görülmediğinden, İdare Mahkemesince aksi yönde verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/06/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Uyuşmazlık konusu işyerinin sahibine gerekli bildirimler yapılıp, bunun sonucunda faaliyetinin durdurulmasına ilişkin işlemin tesis edildiği anlaşılmış olduğundan, işlemde hukuka aykırılık görülmemiş olup, İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabetsizlik bulunmadığı görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.