Danıştay 6. Daire 2022/2970 Esas 2022/7210 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/2970
Karar No : 2022/7210

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1-(DAVACI) … Taahhüt Turizm ve Gayrimenkul Yatırımları Ticaret A.Ş
2- (DAVACI YANINDA MÜDAHİL) …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin bulunduğu alanı kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine yapılan itirazın reddine ilişkin büyükşehir belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; …, … ve … Mahalleleri kapsayan yaklaşık 1200 ha.lık alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin …, … ve … sayılı kararlarıyla değiştirilen 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli imar planlarının, sadece İncek Mahallesinde kalan yaklaşık 90 ha.'lık kısmına ilişkin değişiklikler öncesindeki ilk plana dönülmek suretiyle, konut ve konut+ticaret yapı yoğunluklarının (E:0.30, E:0,50) yapı yoğunluklarına döndürülmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 16/03/2018 tarih ve 481 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davalarda, ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararlarla, plan değişikliği yapılmasını zorunlu kılan gerekçeler ortaya konulmadan, imar planı değişiklilerinin geri alınamayacağı açık olduğundan, bu haliyle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiği, davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurularının ise ... İdari Dava Dairesinin kararlarıyla, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … günlü, … sayılı kararı ile kabul edilen … ve … Mahallelerinde yer alan yaklaşık 1125 ha'lık alana ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine karşı açılan davaların reddine karar verildiği, İncek Mahallesinde kalan kısım ayrılmadan önce yapılaşma hakları bir bütün olarak planlanan ve buna göre plan değişikliğiyle alana gelen ilave nüfus için yeterli düzeyde sosyal ve teknik altyapı alanı ayrıldığı bilirkişi raporuyla da tespitli bulunan …, … ve … mahallelerinden müteşekkil bölgeden; hukuken kabul edilebilir herhangi bir teknik neden bulunmaksızın, sosyal ve teknik altyapı alanının da; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen …, Yençok:serbest yapılaşma koşullarına yeterli düzeyde ayrılmış bulunduğu da gözetilmeksizin, sadece İncek Mahallesi'nde kalan yaklaşık 90 ha'lık kısım ayrılmak suretiyle uyuşmazlığa konu taşınmazın da içerisinde yer aldığı İncek Mahallesinde kalan yaklaşık 90 ha'lık kısımda imar haklarının geriye döndürülmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmış, davalı idarece yargı kararının gereği gibi uygulanmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın usul ve hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
Davacı yanında müdahil tarafından, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin bulunduğu alanı kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine yapılan itirazın reddine ilişkin büyükşehir belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8. maddesinin (b) bendinde: "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir" kuralı yer almaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; yine aynı Kanunun "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki halinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı hususu kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıya alıntılanan yasal hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, imar planlarına karşı, 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuru için, 3194 sayılı Kanunun 8/b maddesi ile özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya işlem tarihi itibariyle idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır. İmar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise davanın, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerekir.
Uyuşmazlık konusu olayda; imar planına askı süresi içinde itiraz edildiğine göre, dava açma süresinin İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında belirlenmesi gerektiği açıktır. Bu bakımdan, yapılan itiraza altmış gün içinde bir cevap verilmemiş ise, itirazın zımnen reddedilmiş olması nedeniyle ilan tarihinin son gününü izleyen ikinci altmış gün içinde davanın açılması gerekir.
Belirtilen süreler geçtikten sonra cevap verilmesi halinde dava açma hakkının ihya olduğundan söz edilemez. Zira İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesinin ikinci fıkrasında, yetkili idari mercilerce dava açma süresi geçtikten sonra verilen cevap üzerine tebliğ tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği belirtildiği halde 11. maddede, davanın açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, sonradan yetkili mercilerce cevap verilmesi durumunda, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde davanın açılabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla yetkili mercilerce ne zaman cevap verileceği belli olmayan bir durumda, dava süresinin yorum yoluyla süresi belirsiz bir zamana kadar uzatılması mümkün değildir.
Davalı idarenin savunmasından, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanarak 20/07/2020-18/08/2020 tarihlerinde askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine askı süresi içinde, 28/07/2020 tarihinde, yapılan itirazın askı süresini izleyen 60 günlük dava açma süresi içinde zımnen reddi söz konusu olduğundan bu tarihi izleyen yasal 60 günlük dava açma süresi içerisinde açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra yeni bir dava açma süresi başlatmayan itirazın reddine yönelik büyükşehir belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararının bildirimine dair 04.02.2021 tarihli belediye başkanlığı yazısının tebliği üzerine 09/02/2021 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmaktadır.
Bu itibarla, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince dava konusu imar planı değişikliklerine dair ilan askı tutanaklarının getirtilip incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu kararda eksik inceleme nedeniyle isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/06/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.