AYM 2019/29 Esas 2019/10 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas Sayısı     :  2019/29

Karar Sayısı  :  2019/10

Karar Tarihi :  14/3/2019

R.G. Tarih – Sayı :  Tebliğ Edildi 

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU: 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na 16/5/2018 tarihli ve 7144 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle eklenen geçici 3. maddede yer alan “…görevli tedarik şirketlerinin yüklenicisi olduğu sözleşmeler hariç olmak üzere,… ” ibaresinin Anayasa’nın 10. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talebidir.  

OLAY: Davacı şirket tarafından ek fiyat farkı ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun davalı idare tarafından reddi üzerine alacağın yasal faizi ile birlikte tahsili talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırılık iddiasını ciddi bulan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

I. İPTALİ İSTENEN KANUN HÜKMÜ

Kanun’un itiraz konusu kuralın da yer aldığı geçici 3. maddesi şöyledir:

“Elektrik alımı sözleşmelerinde ek fiyat farkı

Geçici Madde 3- (Ek: 16/5/2018-7144/12 md.)

14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan görevli tedarik şirketlerinin yüklenicisi olduğu sözleşmeler hariç olmak üzere, ilanı veya duyurusu 24/2/2018 tarihinden önce yapılarak 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin hüküm bulunan elektrik alım sözleşmelerinden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü yapılan veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam edenlerin 1/1/2016 tarihinden sonra gerçekleştirilen kısımları için ek fiyat farkı ödenebilmesi veya kesilebilmesine ilişkin esas ve usulleri tespite Kurumun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı yetkilidir.”

II. İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında başvuru kararı ve ekleri, Raportör Berrak YILMAZ tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu kanun hükmü okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2. Anayasa’nın 152. ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 40. maddelerine göre, bir davaya bakmakta olan mahkeme bu davada uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa"ya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Ancak bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak kanun kuralları, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.

3. Bir mahkemenin itiraz başvurusunda bulunabilmesi için onun yalnızca mahkeme niteliğinde olması yeterli olmayıp bakmakta olduğu davada mevzuata göre görevli ve yetkili olması da gerekmektedir.

4. Bakılmakta olan davada davacı şirket ile davalı idare arasında yapılan elektrik alımına ilişkin sözleşme, özel hukuk hükümlerine tabi olarak yapılan bir elektrik enerjisi alım sözleşmesidir. Bununla birlikte dava, söz konusu sözleşmenin ifası koşullarıyla veya yorumuyla ilgili olmadığı gibi sözleşme kapsamından kaynaklanan bir ihtilafın çözümüyle de ilgili değildir. Dava, 4735 sayılı Kanun’a 7144 sayılı Kanun’la eklenen elektrik alımı sözleşmelerinde ek fiyat farkı öngören geçici 3. maddenin nasıl uygulanacağına ilişkin olup idarenin bu hüküm kapsamında tesis ettiği işlem kamu gücüne dayanılarak tesis edilen tek taraflı idari işlem niteliğindedir. Bu itibarla anılan işlemlerin hukuka aykırı olduğu yönündeki davalarda idari yargı mercileri görevli olup adli yargı mercilerince bu davanın görülmesi mümkün değildir. Nitekim Uyuşmazlık Mahkemesinin içtihadı da aynı yöndedir (UM, E.2002/48, K. 2002/80, 23/12/2002).

5. Açıklanan nedenlerle bakılmakta olan davanın idari yargı mercileri tarafından çözülmesi gereken bir dava olması sebebiyle itiraz başvurusunda bulunan mahkeme anılan davada görevli değildir. Başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

III. HÜKÜM

5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na 16/5/2018 tarihli ve 7144 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle eklenen geçici 3. maddede yer alan “…görevli tedarik şirketlerinin yüklenicisi olduğu sözleşmeler hariç olmak üzere,…” ibaresinin iptaline karar verilmesi talebiyle yapılan itiraz başvurusunun, 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un40. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince yöntemine uygun olmadığından, esas incelemeye geçilmeksizin REDDİNE 14/3/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.