Danıştay 8. Daire 2019/5396 Esas 2022/4266 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5396
Karar No : 2022/4266

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, davacı vekili tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şırnak İli, Güçlükonak İlçesi, ... Köyünde geçici köy korucusu olarak görev yapan davacı tarafından, Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 17/1-ç-(9) maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin işlemin 01/11/2016 tarihli Şırnak Valiliği işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacı tarafından, görevlendirildiği 22/10/2016 tarihli operasyona rahatsızlığı nedeniyle katılmadığı iddia edilmiş ise de; anılan tarihteki sağlık durumu gösterir bir belgeyi sunamadığı görüldüğünden bu yöndeki iddialarına itibar edilmediği, davacının göreve katılması yönünde yapılan uyarılara karşı operasyona katılmayacağını beyan etmesi üzerine görevli personeller tarafından olayın tutanak altına alındığı, bu itibarla; göreve gelmeme fillinin sübuta erdiği, öte yandan, göreve gelmemesi nedeniyle operasyon sonrasında savunma vermek üzere kendisine tebliğ yapılmasına karşın savunmasını vermediği, bu durumda, her ne kadar Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 18. maddesi uyarınca köy korucularına işledikleri fiil nedeniyle savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamayacağı hüküm altına alınmış ise de; davacının savunma vermekten imtina ettiği dikkate alındığında, sübuta eren göreve gelmeme fiili nedeniyle görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, müvekkiline disiplin yaptırımına konu işleme yönelik hukuka uygun herhangi bir tebligat yapılmadığı, müvekkilinin savunma hakkını kullanamadığı, müvekkiline ilk defa cezai işlem uygulandığı, Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'ne göre on gün ve on günden fazla göreve gelmeme halinde görevden çıkarılma cezasının uygulanabileceği, sadece bir gün göreve gelmeme hali olan müvekkiline ancak uyarma cezası verilebileceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
22/10/2016 tarihli "Tutanak" başlıklı, komutanlar tarafından imzalı ve davacının imzadan imtina ettiği belirtilmiş olaya ilişkin yazı içeriğinden; davacının Güçlükonak İlçesi, Koçyurdu Jandarma Karakol Komutanlığı sorumluluk sahasında bulunan Fındık Beldesinde Fındık 6. Piyade Tabur Komutanlığı'nın iç güvenlik harekatı dahilinde 22/10/2016 tarihinde saat 14.00 sıralarında icra edilmesi planlanan görev kapsamında görevlendirildiği, ancak göreve çıkmayacağını beyan ettiği ve ... Jandarma Karakol Komutan Vekili ... ve Uzm.J.V.Kad.Çvş. ... 'ye karşı saygısız tutum sergilediği, görev aracına binmediği, sonrasında olayla ilgili Ekim ... tarih ve ... sayılı Güçlükonak İlçe Jandarma Komutanlığı yazısı ile davacının 26/10/2016 tarihine kadar savunmasının istendiği, bu savunma istem yazısının davacıya tebliğine dair dosyada bilgi, belge bulunmadığı, aynı savunma istem yazısı üzerine davacının savunmadan ve imzadan imtina ettiği hususunun yazıldığı, 31/10/2016 tarihli tutanak ile davacıya 22/10/2016 tarihinde tanzim edilen tutanakla ilgili 26/10/2016 tarihine kadar savunma vermesi hususunun şifahi olarak tebliğ edildiği, davacının savunma vermeye gelen arkadaşları ile haber göndererek savunma vermeyeceğini bildirdiği, dava konusu işlemle davacının görevine son verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 129. maddesinde; memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
442 sayılı Köy Kanunu'nun Ek 18. maddesinde; geçici köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamaların Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Bu madde hükmü uyarınca 09/01/2008 tarih ve 2018/13105 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 17. maddesinin ç 'görevden çıkarma' başlıklı 1. bendinde; '(1)Bir daha geçici köy korucusu olarak görevlendirilmemek üzere; tazminat ödenmeksizin, görevlendirilmelerindeki esas ve usullere uyularak görevle olan ilişiğin kesilmesidir. "Göreve son verme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:" hükmü, aynı maddenin 9. bendinde; 'Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek,' hükmü, "Disiplin cezası vermeye yetkili amirler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesinde; 'Savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamamaz.' hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinde, disiplin cezasına ilişkin usul ve esaslara yer verilmemesine karşın, disiplin cezası verilebilmesi için, disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak savunma hakkı tanınmasının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu itibarla; davacının göreve gelmemesi nedeniyle disiplin hükümleri uygulanarak görevine son verildiği, ancak hakkında yürütülen disiplin işleminin nedeni ve uygulanması öngörülen idari yaptırım da belirtilerek davacının savunmasının alınmadığı anlaşılmakta olup; davacının işlemden önce Anayasa ile teminat altına alınan savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık; davanın reddine ilişkin Mahkeme kararının istinaf isteminin reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; davacıya savunma istem yazısının şifahi olarak tebliği ile savunmaya gelmeyeceğinin davacının savunmaya gelen arkadaşları tarafından belirtildiğine ilişkin tutanağın, davacının savunmadan imtina ettiği şeklinde değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.