Danıştay 6. Daire 2020/6050 Esas 2022/7302 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/6050
Karar No : 2022/7302


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Tekirdağ İli, Kapaklı İlçesi, …Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsata bağlanma olanağı bulunmayan kısımlarının yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. ve 3. fıkraları uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin …tarih ve … sayılı Çerkezköy Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 13/06/2019 tarih ve E:2019/6997, K:2019/5596 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu Çerkezköy Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararının 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca hesaplanan temel para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmı ile aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptaline, davanın Encümen kararının ruhsata bağlanma imkanı bulunmayan kısımların yıkımına ilişkin kısmının ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca hesaplanan temel para cezasına ve bu cezaya aynı fıkranın (c) bendinin 1.,6., 8., ve 11. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına yönelik kısmının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İşlemin Çerkezköy Belediyesi tarafından gerçekleştirildiği, dava konusu yapıların bulunduğu taşınmazın Tekirdağ İli 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni planında "Tarımsal Niteliği 1.öncelikli (mutlak) Korunacak Alan" sınırları içerisinde yer aldığı, taşınmaz üzerindeki yapılaşmanın söz konusu plan hükümlerine aykırı olduğu, Yanıkağıl Mahallesinin Kapaklı ilçesine bağlanmadan önce Çerkezköy Belediyesi mücavir alan sınırları içinde imar planları yapılmış köy konumunda olduğu ancak ruhsatsız yapıların bulunduğu taşınmazın imar planı sınırı dışında olması nedeniyle yapılaşmanın çevre düzeni planı ve notlarına uygun olarak yapılması gerektiği, 6360 sayılı Yasanın Geçici 1. maddesinin 14. fıkrası hükmünün bu yerler hakkında uygulanamayacağı ileri sürülerek Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının temyiz edilen kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Tekirdağ İli, Kapaklı İlçesi, …Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsata bağlanma olanağı bulunmayan kısımlarının yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. ve 3. fıkraları uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin …tarih ve … sayılı Çerkezköy Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; "Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.", hükmüne yer verilmiş, 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede öngörülen şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı belirtilmiş, a) bendinde; Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için para cezası uygulanacağı, (c) bendinin 13. alt bendinde ise; çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriyor ise cezanın %20 oranında arttırılarak hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrasında; "18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu Mahkeme kararının; 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca verilen temel para cezasının aynı maddenin (c) bendinin 13 numaralı alt bendi uyarınca artırılmasına yönelik kısmında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Mahkeme kararının; 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmına gelince;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünün değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için bir ayı geçmemek koşulu ile süre verilmesi durumunda bu sürenin; herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda, ruhsat alınmayan veya ruhsatına uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınabileceği ve anılan Kanunun 42. maddesinin üçüncü fıkrasına göre para cezası verilebileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince; dava konusu işlemin 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca verilen para cezasına ilişkin kısmının, dava konusu ruhsata aykırılıkların 04/07/2013 gününde idare tarafından yapılan denetim ile tespit edildiği, 24/03/2014 günlü encümen kararı ile 42. maddenin 3. fıkrasında belirtilen para cezasını da içerir dava konusu işlemin tesis edildiği ancak 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde belirtilen ruhsata uygun hale getirmeme veya ruhsat almama fiiline ilişkin yeni bir tespitin bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş ise de 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3.fıkrasında, para cezasının verilebilmesi için yasal sürenin bitimini takiben davalı idare tarafından yapıdaki imara aykırılıkların giderilip giderilmediği yolunda yeni, ikinci bir tespit yapılması gerektiğine ilişkin bir koşula yer verilmemiş olup, bu süre içerisinde imara aykırılıkların giderilerek, imkan varsa ruhsata bağlanması hususundaki mükellefiyetin tamamının ilgililere geçtiği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, yapı tatil tutanağı ile yapı sahibine herhangi bir süre verilmemiş olduğu dikkate alınarak tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda aykırılığın giderilmediği anlaşıldığından, dava konusu işlemin 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacıya 2.616,58 TL maktu para cezası verilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık, İdare Mahkemesi kararının buna ilişkin kısmında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyiz edilen 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca verilen temel para cezasının aynı maddenin (c) bendinin 13 numaralı alt bendi uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.