Danıştay 6. Daire 2021/10507 Esas 2022/7294 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/10507
Karar No : 2022/7294

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır İli, Yenişehir İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacı tarafından işletilmekte olan akaryakıt istasyonunun, 2013 yılında uygulamaya konulacak olan Yıldız Parkı Peyzaj Projesi kapsamında ve imar planına göre yolda kaldığından bahisle daha önce ... tarihli ve ... sayılı ihtarname ile tahliye edilmesi istenilmesine rağmen taşınmazın tahliye edilmediğinin tespit edildiği belirtilerek 15 gün içinde tahliye edilmesi, aksi takdirde zabıta marifetiyle tahliye edileceğine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .. İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararda; davacının davalı idareye ait taşınmazı başlangıçta kira sözleşmesine dayalı olarak kullanmakta iken, 01.01.1995 tarihinde kira sözleşmesinin sona erdiği, davacının fuzuli şagil konumuna geçtiği, fuzuli işgal suretiyle kullanımın kişiye ayni ve şahsi bir hak kazandırmayacağı dikkate alındığında, Suriçi Kentsel Sit Koruma Amaçlı nazım imar planı ve sonrasında anılan plana dayalı olarak hazırlanan Yıldız Parkı peyzaj projesinde, uyuşmazlığa konu akaryakıt istasyonu alanının yol içerisinde kalması sebebiyle, 2886 sayılı Kanunun 75.maddesi uyarınca davacının taşınmazı 15 gün içinde tahliye etmesi, aksi takdirde zabıta marifetiyle tahliye edileceği yolundaki yolundaki dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı belirtilerek, açıklanan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, yapının yıkıldığı, işletmenin kira sözleşmesine dayanılarak çalıştırıldığı, yol çalışması yerine istasyonun yerinde büfeler yapıldığı, yapının sur koruma bandı dışında yer aldığı, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı bulunduğu, Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu hususları ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Mahkeme kararının (işlemin kanuniliğinden / idarenin yetkisizliğinden) bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Danıştay İkinci Dairesinin 20/10/2021 tarihli ve E:2021/4755, K:2021/3575 sayılı kararıyla gönderilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Diyarbakır İli, Yenişehir İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacı tarafından, davalı belediye ile yapılan kira sözleşmesine dayalı olarak kiracı sıfatıyla ve kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra da fuzuli şagil sıfatıyla akaryakıt istasyonunun işletildiği, dava konusu yeri de kapsayan alana ilişkin olarak davalı belediye meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kapsamında Suriçi Kentsel Sit Koruma Amaçlı nazım imar planı değişikliği yapıldığı, buna dayalı olarak Yıldız Parkı Peyzaj projesinin hazırlanarak 2013 yılında yapımına başlanmasının öngörüldüğü, bu projenin uygulanması kapsamında ve imar planına göre yolda kaldığından bahisle daha önce ... tarihli ve ... sayılı ihtarname ile tahliye edilmesi istenilmesine rağmen taşınmazın tahliye edilmediğinin tespit edildiği belirtilerek 15 gün içinde tahliye edilmesi, aksi takdirde zabıta marifetiyle tahliye edileceğine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3. maddesinde "...Koruma amaçlı imar plânı; bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; hali hazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânlardır.", 5. maddesinde "Devlete, kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar ile özel hukuk hükümlerine tabi gerçek ve tüzelkişilerin mülkiyetinde bulunan taşınmazlarda varlığı bilinen veya ileride meydana çıkacak olan korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları Devlet malı niteliğindedir.", 6. maddesinde " Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları şunlardır: ... c) Sit alanı içinde bulunan taşınmaz kültür varlıkları,", 10.maddesinde " Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunma ve değerlendirilmesi bu Kanun hükümlerine uygun olarak kendileri tarafından sağlanır.", 17 maddesinde ise bir alanın koruma bölge kurulunca sit olarak ilanı, bu alanda her ölçekteki plân uygulamasını durduracağı, koruma bölge kurulunda görüşülen ve uygun görülen koruma plânları onaylanmak üzere ilgili idarelere gönderileceği, hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davalı belediyenin tasarrufundaki taşınmaz üzerinde, taraflar arasında yapılan kira sözleşmesine dayalı olarak kiracı sıfatıyla ve kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra da fuzuli şagil sıfatıyla davacının akaryakıt istasyonunu işlettiği, dava konusu yeri de kapsayan alana ilişkin olarak davalı belediye meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kapsamında Suriçi Kentsel Sit Koruma Amaçlı nazım imar planı değişikliği yapıldığı, buna dayalı olarak Yıldız Parkı Peyzaj projesinin hazırlanarak 2013 yılında yapımına başlanmasının öngörüldüğü, bu projenin uygulanması kapsamında ve imar planına göre taşınmazın yolda kaldığından bahisle daha önce ... tarihli ve ... sayılı ihtarname ile yapının tahliye edilmesi istenilmesine rağmen taşınmazın tahliye edilmediğinin tespit edildiği belirtilerek 15 gün içinde tahliye edilmesi, aksi takdirde zabıta marifetiyle tahliye edileceğine ilişkin olarak davalı belediye tarafından dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
Uyuşmazlıkta; davacının davalı idareye ait taşınmazı başlangıçta kira sözleşmesine dayalı olarak kullanmakta iken, 01.01.1995 tarihinde kira sözleşmesinin sona erdiği, davacının taşınmazı fuzuli şagil suretiyle kullanımının kişiye ayni ve şahsi bir hak kazandırmayacağı dikkate alındığında, Suriçi Kentsel Sit Koruma Amaçlı nazım imar planı ve sonrasında anılan plana dayalı olarak hazırlanan Yıldız Parkı Peyzaj projesi nedeniyle ve uyuşmazlığa konu akaryakıt istasyonu alanının imar planında yolda kalması sebebiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen gerekçe ile; tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.