Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3764 Esas 2022/2275 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3764
Karar No : 2022/2275

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken, hakkında sosyal paylaşım sitesinde PKK/KCK terör örgütünü övücü mahiyette paylaşımlar yaptığının değerlendirildiği iddiasıyla, davalı idarece yapılan güvenlik ve arşiv araştırması neticesinde güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle, özel güvenlik belgesi ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen … İl Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Davalı idarece ilgilisine özel güvenlik kimlik kartı verildikten sonra da her aşamada güvenlik soruşturması yapılabileceği, güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan kişilere çalışma izni verilip verilemeyeceği konusunda İl Özel Güvenlik Komisyonlarının yetkili olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının sosyal medya paylaşım sitesinde yasa dışı terör örgütü adına övücü mahiyette paylaşım ve beğenilerinin bulunması nedeniyle olumsuz sonuçlandığı anlaşıldığından, adı geçenin özel güvenlik belgesi ve çalışma izninin iptaline yönelik tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Davacı hakkında terör suçları kapsamında bir soruşturma ve ceza dosyasının bulunmadığı, uzun yıllar özel güvenlik görevlisi olarak çalışan ilgilinin bahsi geçen istihbari nitelikteki bilgiyi destekleyen somut bir verinin de dosyaya sunulmadığı anlaşıldığından, özel güvenlik belgesi ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, davacının istinaf isteminin kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 25/11/2020 tarih ve E:2020/3581, K:2020/5466 sayılı kararıyla;
Davacının, sosyal medya hesaplarından yasa dışı terör örgütünü övücü mahiyette paylaşım ve beğenilerinin bulunduğu, ayrıca görevin önem ve özelliği dikkate alındığında, özel güvenlik görevlisi olacak kişilerde aranan şartlardan biri olan "güvenlik soruşturması olumlu olmak" şartını taşımayan davacının, kimlik kartı ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, davanın reddine dair Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf isteminin kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi kararında ise hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu, hakkında güvenlik soruşturması yapılanların güvenlik soruşturması olumsuz olması halinde bunlara özel güvenlik kimlik kartı ve çalışma izni verilip verilmeyeceği hususunda idareye takdir yetkisi tanındığı, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ :Anayasa'nın 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin bir hukuk devleti olduğu belirtilmiş ve Anayasa Mahkemesi kararlarında hukuk devleti, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, hukuk güvenliğini gerçekleştiren, Anayasaya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa ve yasalarla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlet olarak tanımlanmıştır.
Hukuk devletinin sağlamakla yükümlü olduğu hukuki güvenlik ilkesi ise, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yaptığı düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılan ve temel hak güvencelerinde korunan ortak değerdir.
Öte yandan, Anayasa'nın 20. maddesinde; Herkesin, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğu vurgulanmaktadır.
Uyuşmazlığa konu işlemin dayanağı olan 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Çalışma izni başlıklı 11. maddesinde; " (Değişik birinci fıkra: 2/1/2017 - KHK - 680/70 md.) Özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilecekler ile özel güvenlik şirketlerinde, alarm izleme merkezlerinde ve özel güvenlik eğitimi verecek kurumlarda kurucu ve/veya yönetici olarak çalışacaklar hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Soruşturma sonucu olumlu olanlara, bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla bitirmiş olmak şartıyla, valilikçe çalışma izni verilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması bir ay içinde tamamlanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması her kimlik verilmesi veya ihtiyaç duyulması halinde yenilenir. Şirketlerde eğitici ve temsilci olacaklar ile şirket ortağı tüzel kişi ortaklarında da kurucularda aranan şartlar aranır ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır." kuralına yer verilmiştir.
Güvenlik soruşturması kamu görevi görecek kimseler ile uyuşmazlıkta olduğu gibi yerine getirecekleri hizmet özel nitelik arz eden belirli kimseler bakımından göreve başlarken, devlet güvenliğinin, ulusal varlık ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görememesi adına yapılan istisnai bir uygulamadır. İlgili kişiler bu soruşturma sonucunda olumlu değerlendirilerek belirli görevler aldıktan sonra eylemleri ancak yine mevzuatlarında düzenlenmesi koşulu ile disiplin hukuku bağlamında ele alınabilir ya da özel güvenlik görevlilerinde olduğu gibi belirli sürelerle belgelerinin yenilenmesi sırasında mesleğe giriş koşullarını taşıyıp taşımadıkları kontrol edilebilir. Aksi düşüncenin kabulü, özel güvenlik görevlisi olacak kimseler bakımından süresi ve sınırları belirli olmaksızın yukarıda yer verilen özel hayata saygı hakkına müdahale teşkil edecek ve bu kişiler bakımından hukuki güvenlik ilkesinin ortadan kalkmasına sebep olacaktır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin dayanağı olan 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Çalışma izni başlıklı 11. maddesinde yer alan "veya ihtiyaç duyulması halinde" ibaresinin Anayasa aykırı olduğundan bahisle Anayasa Mahkemesine başvurulması ve verilecek karara göre uyuşmazlığın esasının incelenmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, silahlı özel güvenlik kimlik belgesi ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen … Valiliği İl Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle temyizen incelenen davayı açmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan haliyle, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlar" başlıklı 10. maddesinide, "Özel güvenlik görevlilerinde aşağıdaki şartlar aranır: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. b) (Değişik: 21/4/2005 – 5335/23 md.) Silahsız olarak görev yapacaklar için en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak. c) 18 yaşını doldurmuş olmak. d) (Değişik: 2/1/2017 - KHK - 680/69 md.) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile; .... e) (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.) f) Görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engelli bulunmamak. g) 14 üncü maddede belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak. h) (Ek: 2/1/2017 - KHK - 680/69 md.) Güvenlik soruşturması olumlu olmak." hükmüne, Çalışma izni başlıklı 11. maddesinde; " (Değişik birinci fıkra: 2/1/2017 - KHK - 680/70 md.) Özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilecekler ile özel güvenlik şirketlerinde, alarm izleme merkezlerinde ve özel güvenlik eğitimi verecek kurumlarda kurucu ve/veya yönetici olarak çalışacaklar hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Soruşturma sonucu olumlu olanlara, bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla bitirmiş olmak şartıyla, valilikçe çalışma izni verilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması bir ay içinde tamamlanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması her kimlik verilmesi veya ihtiyaç duyulması halinde yenilenir. Şirketlerde eğitici ve temsilci olacaklar ile şirket ortağı tüzel kişi ortaklarında da kurucularda aranan şartlar aranır ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. .... (Ek fıkra : 2/1/2017 - KHK - 680/70 md.) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara iltisakı veya irtibatı olduğu tespit edilen kişiler, özel güvenlik alanında faaliyet yürüten şirket veya birimlerde çalışamazlar." düzenlemesine yer verilmiştir.
17/07/2012 tarih ve Bakanlık Genelge No:2012/42, Emniyet Genel Müdürlüğü Genelge No:2012/71 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri Birleştirilmiş Genelgesi'nin "Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması" başlıklı bölümünde yer alan "Usûl" alt başlıklı 6.1. maddesinin (ç) bendinde; "5188 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi (d) bendinde belirtilen şartları taşımasına rağmen hakkında yapılan güvenlik soruşturması olumsuz olan şahıslara çalışma izni verilip verilmemesine il özel güvenlik komisyonu karar verebilecektir." hükmü yer almıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosya içerisinde mevcut Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısının incelenmesinden; Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini, Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılama suçundan şüpheli Recep Kaya hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 301/4 maddesi gereğince soruşturma izni verilmesi talebiyle gönderilen Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının 09/01/2019 tarih ve 2019/7 sayılı fezlekesi ve eklerinin incelenmesinde, şüphelinin, twitter isimli internet sitesinde, 29/05/2018 tarihinde yapmış olduğu paylaşımları sebebiyle, söz konusu suçun unsurlarının gerçekleşmediği, bu nedenle hakkında soruşturma izni verilmesine gerek bulunmadığı, ayrıca başka suç ve suçlar bakımından değerlendirilip genel hükümler uyarınca mahallinde işlem yapılabileceğine ilişkin olarak Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına takdir ve ifası hususunda bilgi verilmesi üzerine, anılan Savcılığın Basın ve Bilişim Suçları Soruşturma Bürosunun 19/06/2019 tarih, 2019/35408 soruşturma, 2019/23547 karar sayılı kararıyla, "davacı hakkında soruşturma izni verilmesine yer olmadığına dair Adalet Bakanlığının 02/04/2019 tarihli olur'u ile izin talebinin uygun görülmemesi üzerine soruşturma imkanı bulunmadığı gerekçesiyle atılı suç bakımından kamu adına kovuşturmaya yer olmadığı yönünde" karar verildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğünce hazırlanan 13/07/2018 tarihli araştırma raporunda; "...ID numaralı Recep Kaya isimli/rumuzlu twitter hesap kullanıcısı tarafından kendi profil sayfasında herkese açık bir şekilde 29 Mayıs 2018 tarihinde Amed Dicle isimli twitter hesabınca paylaşılan ve suç unsuru içerdiği değerlendirilen ifadelerin yer aldığı videoyu retweetlediği...ID numaralı ... isimli/rumuzlu facebook hesap kullanıcısının Haktantaraf24 isimli facebook sayfasınca paylaşılan -YPG'den ...'e Şarkılı Cevap- şeklinde yazılı YPG terör örgütü üyelerinin bulunduğu videoyu beğendiği" yönünde rapor tanzim edildiği görülmüştür.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde; davacının, sosyal medya hesaplarından yasa dışı terör örgütünü övücü mahiyette paylaşım ve beğenilerinin bulunduğu, ayrıca görevin önem ve özelliği dikkate alındığında, özel güvenlik görevlisi olacak kişilerde aranan şartlardan biri olan "güvenlik soruşturması olumlu olmak" şartını taşımayan davacının, kimlik kartı ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, davanın reddine dair ... İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf isteminin kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulü, kararın kaldırılması, dava konusu işlemin iptali yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 22/06/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY

X- Özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken, hakkında sosyal paylaşım sitesinde PKK/KCK terör örgütünü övücü mahiyette paylaşımlar yaptığının değerlendirildiği iddiasıyla, davalı idarece yapılan güvenlik ve arşiv araştırması neticesinde güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle, özel güvenlik belgesi ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen Diyarbakır İl Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin 15/11/2017 tarihinde tesis edilmiş olduğu, buna karşın dava dosyasından, davacının terör örgütünü övdüğü öne sürülen paylaşımların 29/05/2018 tarihinde yapıldığının anlaşıldığı, davacı tarafından ise söz konusu paylaşımlardan bilgisinin bulunmadığının ve bu paylaşımları kendisinin yapmadığının ileri sürüldüğü görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte bu işleme esas bilgi ve belgelerin neler olduğunun, bir başka ifade ile işlemin sebep unsurunun ortaya konulamadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Öte yandan, bu gerekçe, davacının doğrudan özel güvenlik kimlik belgesi alabileceği anlamına gelmemekte olup söz konusu tespitler sebebi ile davacı hakkında işlemin sebep unsuru da ortaya konularak işlem tesis edilebileceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın yukarıda yer verilen gerekçe ile onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.