Danıştay 6. Daire 2022/4073 Esas 2022/7351 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, imar planlarının mahkeme kararı ile iptal edilmesi sonucu plansız hale gelen bölgedeki taşınmazlara verilen yapı ruhsatı, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ve yapı kullanma izninin iptali istemiyle açtığı dava sürecinde, idare mahkemesi başkan ve üyelerine karşı reddi hakim talebinde bulunmuştur. Ancak, talebin reddi yönünde karar verilmesi ve talepte bulunanın kötü niyetli olduğunun belirlenmesi sonucu, disiplin para cezası verilmiştir.
Kanunlar:
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun \"Mahkemelerde çekinme ve ret\" başlıklı 57. maddesi
- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 41. ve 42/4. maddeleri.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/4073
Karar No : 2022/7351

HAKİMİN REDDİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

Davacı ...vekili Av. ...tarafından, Denizli İli, Çivril İlçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazı ve çevresini kapsayan alanda yapılan imar planlarının mahkeme kararı ile iptal edilmesine karar verilmesi sonucunda plansız hale gelen bölgedeki taşınmazlara verilen 31/05/2018 tarihli yapı ruhsatının, ...Cumhuriyet Savcılığına yazılmış olan 01/12/2021 tarihli dilekçede belirtilen iş yeri açma ve çalışma ruhsatının ve yapı kullanma izninin iptali istemiyle Çivril Belediye Başkanlığına karşı açılan davada, davacı tarafından sunulan ve 11/01/2022 tarihinde ...Asliye Hukuk Mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile ...İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:...sayılı ara kararında imzası bulunan ...İdare Mahkemesi Başkanı ...ve Üyeleri ..., ...hakkında reddi hakim talebinde bulunulması ve anılan talebin ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararı ile reddi üzerine, davacı tarafından 28/04/2022 tarihinde ...Bölge İdare Mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile İdari Dava Dairesi kararında imzası bulunan ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi Başkanı ...hakkında da taraflarınca daha önceden de reddi hakim talebinde bulunulmuş iken adı geçen başkanın görülmekte olan davadaki reddi hakim talebine ilişkin incelemede bulunamayacağı ve ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi üyelerini şikayet ettiğinden bahisle anılan dava dairesi üyelerinin alacağı her türlü kararın taraflı olacağı, diğer bir ifadeyle anılan dava dairesi Başkanı ..., üyeleri ...ve ...hakkında reddi hakim talebinde bulunularak ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen karara itiraz edilmesi üzerine, bu yöndeki talebin karşılanması için dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldığından işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Mahkemelerde çekinme ve ret" başlıklı 57. maddesi; "1.Tek hakimle görülen davalarda hakimin reddi istemi, reddedilen hakimin katılmadığı idare veya vergi mahkemesince incelenir.
2. İtiraz üzerine veya doğrudan davaya bakmakta olan bölge idare mahkemesi ile idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyelerinin reddi istemi, reddedilen başkan ve üyenin katılmadığı bölge, idare ve vergi mahkemesince incelenir.
3. İdare ve vergi mahkemelerinde reddedilen başkan ve üye birden çok ise istem bölge idare mahkemesince incelenir. Bölge idare mahkemelerinde reddedilen başkan veya üye birden çok ise istem Danıştayca incelenir.
4. Danıştayca ve bu mahkemelerce ret istemleri yerinde görülürse işin esası hakkında da karar verilir.
5. Davaya bakmaktan çekinme halinde diğer bir hakimin görevlendirilmesi ile mahkemenin noksan üyesinin tamamlanması veya görevli mahkemenin belirlenmesinde yukarıdaki hükümler uygulanır." hükmünü içermektedir.
2577 sayılı Kanun'un 31. maddesinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na atıf yapılan konular arasında hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi konusu da yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen düzenlemeler uyarınca, idari yargıda, hakimin reddinin istenmesi durumunda bu konuda karar verecek olan merci hakkında özel düzenleme olan 2577 sayılı Kanun'un esas alınması, diğer hususlarda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili maddelerinin uygulanması gerekmektedir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 41. maddesinde; "Hakimin reddi talebi, aşağıdaki hallerde kabul edilmeyerek geri çevrilir: a) Ret talebi süresinde yapılmamışsa. b) Ret sebebi veya bu sebebe ilişkin inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse. c) Ret talebinin davayı uzatmak amacıyla yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa..." hükmüne, aynı Kanun'un 42/4. maddesinde "Ret talebinin, kötü niyetle yapıldığının anlaşılması ve esas yönünden kabul edilmemesi halinde, talepte bulunanların her biri hakkında beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar disiplin cezasına hükmolunur." hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, uyuşmazlıkta ...İdare Mahkemesince iki defa dava dilekçesinin reddi yolunda karar verilmesi üzerine yenilenen davada ...İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:...tarihli ilk incelemeye esas ara kararı ile dava açma ehliyetinin ortaya konulabilmesi ve iptali istenen işlemler ile davacının menfaati arasında illiyet bağının kurulabilmesi için davacıya dava açmaktaki menfaatinin sorulması üzerine, davacı tarafından "menfaat" kelimesi "çıkar" olarak algılanarak böyle bir soru sormanın art niyetli bir yaklaşım olduğundan bahisle anılan ara kararda imzası bulunan ...İdare Mahkemesi Başkan ve Üyelerin reddinin talep edildiği, anılan talebin ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi reddi üzerine ise de davacı tarafından bu defa anılan İdari Dava Dairesi kararında imzası bulunan ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi Başkanı ...hakkında da taraflarınca daha önceden de reddi hakim talebinde bulunulmuş iken adı geçen başkanın görülmekte olan davadaki reddi hakim talebine ilişkin incelemede bulunamayacağı ve ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi üyelerini şikayet ettiğinden bahisle anılan dava dairesi üyelerinin alacağı her türlü kararın taraflı olacağı ifade edilerek anılan dava dairesi üyeleri hakkında reddi hakim talebinde bulunulduğu görülmüş ise de reddi hakim talebine dayanak oluşturan özel bir sebebin ortaya konulmadığı görülmektedir.
Bu çerçevede, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların genel olarak yargısal denetime ilişkin olması ve Mahkeme Başkanları ve Üyeleri hakkında özel herhangi bir ret sebebinin ortaya konulmamış olması karşısında, ilgililerin tarafsızlıklarından şüpheyi gerektirecek bir durumun oluşmadığı gibi 6100 sayılı Kanunda sayılan diğer ret sebeplerinin de bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, reddi hakim talebine ilişkin davacı tarafından herhangi bir inandırıcı ve somut gerekçe ortaya konulamamakla birlikte idare mahkemesi başkan ve üyeleri hakkında ileri sürülen müphem, hukuken somutlaştırılmamış talebin üslubunun maksadını aşar şekilde asılsız isnatta bulunma ve saygınlığı zedeleyici niteliği de göz önünde bulundurulduğunda 6100 sayılı Kanun'un 42. maddesinin 4. fıkrasına göre kötüniyet kesbettiği anlaşıldığından, anılan madde uyarınca istemde bulunan hakkında disiplin para cezasına da hükmedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; 2577 sayılı Kanun'un 31. maddesinin yollamada bulunduğu 6100 sayılı Kanun'un 36. maddesinde belirtilen ret sebeplerinin bulunmaması nedeniyle ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi Başkanı ..., üyeleri ...ve ......hakkındaki REDDİ HAKİM İSTEMİNİN REDDİNE, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 42. maddesinin 4. fıkrası uyarınca talepte bulunanın takdiren ...TL DİSİPLİN PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMASINA, para cezasının tahsili için aynı kanunun 42/6. maddesi uyarınca maliye idaresine Mahkemesince müzekkere yazılmasına, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 22/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.