Danıştay 6. Daire 2022/516 Esas 2022/7440 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/516
Karar No : 2022/7440

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I-(DAVACI) … Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği
II-(DAVACI YANINDA MÜDAHİL) … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … ada, … parsel (yeni … ada, … sayılı parsel) sayılı mülkiyeti Atatürk Orman Çiftliğine ait taşınmazın park alanı olarak belirlenmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile kabul edilen 1/10.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin ve bu meclis kararına yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … tarih ve … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclis kararı ile 1/10.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklerinin yapıldığı, taşınmazın bulunduğu alanın "E:0,50, Hmax:Serbest yapılaşma koşullarında "Dini Tesis Alanı"na ve 2.500 m² inşaat alanına sahip "…Evi" olarak planlandığı, anılan plan kararına karşı açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesinin 29/06/2015 tarihli, E:2015/2021, K:2015/4642 sayılı bozma kararına uyularak, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, davacı dernek tarafından açılan davada da … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile alt kira sözleşmesinin feshi işleminin iptaline karar verildiği ve davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilerek anılan kararın kesinleştiği, davalı idarece ileri sürülen; taşınmazdan ASKİ'ye ait boru hattı geçmesi, üniversitenin olumsuz etkilenmesi gerekçelerinin planlama açısından tutarlı veya anlamlı gerekçeler olmadığı, önceki planlama kararları sırasında da kollektör hattının mevcut olduğu, değişikliğin teknik ve bilimsel gerekçeye dayanmadığı ve yatırımcı kurumun görüşü alınmadığı gerekçesiyle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığının talebiyle dava konusu plan değişiklikleri ile taşınmazın eski kullanım kararına dönüştürüldüğü, ASKİ Genel Müdürlüğü ile yazışma yapıldığı, yapılması planlanan dini tesis alanının içerisinden 800 mm çapında atıksu kollektör ve 1400 mm çapında yağmur suyu kollektör hattının geçtiği ve hattın arazinin topoğrafik yapısı gereği zorunlu olarak cazibeli akışı sağlayacak şekilde Gazi Üniversitesi Hastanesi alanının içerisinde geçtiğinden dolayı bu kollektör hatların deplasesinin mümkün olmadığı, ayrıca kollektör hatlarının Ankaray Metro hattının altından geçtiği için hatların deplase edilebilmesi için ayrı ayrı terfi merkezi istasyonu yapılması gerektiği, yapılması planlanan dini tesis alanının kollektör hatlarını olumsuz etkileyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ..'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, …ada, … parsel sayılı (eski …ada … parsel) taşınmaz … tarihli, … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/10.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikleriyle park alanından dini tesis alanı ve şefkat evi alanına dönüştülmüş, dava konusu parselde dini ve sosyal tesisler alanı yapılması ve işletilmesi amacıyla Atatürk Orman Çiftliği tarafından taşınmaz on yıl süre ile işletilmesi koşuluyla davalı idareye tahsis edilmiş, belediye encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile yapılan ihalenin davacı dernek uhdesinde kalması üzerine bu kapsamda dernek ile davalı idare arasında 12/12/2012 tarihinde ... Noterliğinin … numarasına kayıtlı kira sözleşmesi imzalanmıştır.
Anılan planların iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla Danıştay Altıncı Dairesinin 29/06/2015 tarih ve E:2015/2021, K:2015/4642 sayılı bozma kararına uyularak, imar planı değişikliklerinde, bölgenin ihtiyaçlarına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, anılan karar Danıştay Altıncı Dairesinin 15.02.2018 tarih ve E:2016/11970, K:2018/1324 sayılı kararıyla onanmış, yine Danıştay Altıncı Dairesinin 23.11.2020 tarih ve E:2018/5513, K:2020/11288 sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verilmiştir.
Gazi Üniversitesi ve ASKİ Genel Müdürlüğünün yazıları üzerine taşınmazın bulunduğu alanın inşaat yapımına uygun olmadığından bahisle Destek Hizmetleri Daire Başkanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile alt kira sözleşmesi feshedilmiş ve … tarihli, … sayılı yazı ile alt kira sözleşmesinin feshedilme sebepleri gerekçe gösterilerek dava konusu parselde dini tesis alanı yapılmasının uygun görülmediği ayrıca Yenimahalle Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün … tarihli, … sayılı yazısıyla yapılan plan değişikliğinin tekrar değerlendirilmesi ve söz konusu alanın ihtiyaca yönelik olarak eski kullanımı olan park alanına ya da otopark kullanımına dönüştürülmesinin talep edildiğinden bahisle Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararı ile dava konusu taşınmazda 1/10.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmak suretiyle eski plan kararı olan park alanı kullanımı getirilmesi üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde nazım imar planı "varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plandır.
" uygulama imar planı da, "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır" olarak tanımlanmıştır.
5659 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Kanununun Ek-1. maddesinin 1. fıkrasında "24/3/1950 tarihli ve 5659 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu hükümleri uyarınca, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Atatürk Orman Çiftliği dahilinde bulunan arazilerle ilgili olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığının uygun görüşü ile Ankara Büyükşehir Belediyesi ilgili mer'i mevzuat uyarınca öncelikle üst ölçekli plan ve koruma amaçlı imar planı ve bunlara uygun her türlü imar planlarını yapmaya ve yaptırmaya yetkilidir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar üçüncü şahıslarla Atatürk Orman Çiftliği arasındaki hukukî ihtilafların çözümü için imar planlarının uygulanmasında sınırları dolayısıyla müstakil ada ve parsel yapılamayan Atatürk Orman Çiftliğine ait araziler, imar uygulamalarında bütünlük sağlanması açısından mülkiyet hakkını azaltmamak ve herhangi bir değer kaybına sebebiyet vermemek kaydıyla, hukukî ihtilafların olduğu plan bölgesindeki ada ve parsellerde toplanabilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu plan değişikliğinin gerekçesinin; taşınmazın bulunduğu alandan atık su ve yağmur suyu kolektör hattının geçtiği, bu hattın deplasesinin mümkün olmadığı, ilgili idareler ile yapılan yazışmalarda da bu durumun belirtildiği, ancak atık su ve yağmur suyu kolektör hatlarının tam olarak nereden geçtiğine ilişkin teknik projenin ve plan açıklama raporunun dava dosyasında bulunmadığı ve bu duruma ilişkin bir inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda teknik projenin incelenerek yağmur ve atık su kollektör hattının dava konusu parselin tam olarak hangi kısmından geçtiği, dini tesis alanında yapılması planlanan yapı için alınan yapı ruhsatına esas proje incelerek inşa edilecek yapıdan kollektör hattının etkilenip etkilenmeyeceği, kollektör hattının dava konusu parselden geçirilmesinin zorunlu olup olmadığının somut bir şekilde açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Öte yandan, yağmur ve atık su kollektör hattının ne zaman planlandığı, … tarihli, … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/10.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklerinin yapımı esnasında olup olmadığı ve dava konusu plan değişikliği ile aynı taşınmaza ilişkin önceki plan değişiklikleri yapılırken ilgili idareden görüş alınıp alınmadığı hususu da açıklığa kavuşturularak ulaşılacak sonuca göre yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin karara karşı yapılan istinaf isteminin reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.