Danıştay 10. Daire 2018/5547 Esas 2022/3535 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Hatay İl Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun, Hatay ilinde bir iş yerinde fuhuş yapıldığı gerekçesiyle iş yerinin 3 ay süreyle kapatılmasına dair kararın iptali istemiyle açılan dava sonucunda, Bölge İdare Mahkemesi kararına yapılan temyiz başvurusu kabul edilmiş ve dava konusu işlemin yetki unsuru bakımından hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir. Kararda, vali yardımcılarının vali tarafından tayin edilen işlerde yardımcılık yapabileceği ve valinin bulunmadığı durumlarda vekilliğini yapabileceği; imza yetkisi devrinin ise, valinin il yönetimiyle ilgili bazı konularda imza yetkisini vali yardımcılarına devredebileceği açıklandıktan sonra, Bölge İdare Mahkemesinin, dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında mı tesis edildiğinin Belgelenmediği takdirde, diğer unsurları yönünden hukuki denetiminin yapılması gerektiği belirtilmiştir. Kanunlar arasında geçen 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ve Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü de şu şekilde açıklanmıştır: İl İdaresi Kanunu'nun 5. maddesinde, \"İllerde, valilerin tayin ve tesbit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali muavinleri bulunur. Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları H

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/5547
Karar No : 2022/3535

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi üzerinde bulunan … isimli işyerinde fuhuş yapıldığından bahisle anılan işyerinin 3 ay (doksan gün) süreyle kapatılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Hatay Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; vali yardımcısının, ancak valiye vekalet ettiği dönemlerde valiye tanınmış olan yetkileri kullanabileceği, Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nde komisyon kararlarını onaylama yetkisinin sadece valiye tanındığı ve bu yetkinin devredilebileceğine ilişkin bir düzenlemeye de yer verilmediği, gerek anılan mevzuat hükümlerinde açıkça valiye tanındığı görülen imza yetkisinin devrinin hukuken mümkün olmaması, gerekse imza yetkisinin belli bir şahsa, konusu ve sınırları belirlenen işlemler yönünden ve belli bir süreyle sınırlı olarak devredilebilecek olması karşısında, vali tarafından değerlendirilerek işlem tesisi gerekirken vali yardımcısı tarafından onaylandığı saptanan dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, vali yardımcılarının vali tarafından verilen emirleri yerine getirdiği, valinin çeşitli sebeplerle bulunamadığı durumlarda vali yardımcılarının valilerin yerine vekalet etmekle görevli olduğu, dava konusu işlemin de vali adına vali yardımcısı tarafından olur verilerek tesis edildiği, bu bakımdan mevzuata aykırı yön bulunmadığı, Hatay Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazıları ile İmza Yetkileri Yönergesinin düzenlendiği, bu Yönergenin 10. maddesinin 1. fıkrasının (t) bendinde, Fuhuşla Mücadele Komisyon kararlarının Vali Yardımcıları tarafından imzalanacağının belirtildiği, usulüne uygun olarak verilen yetki devri sonucu işlem tesis edildiği iddialarıyla temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava, davacı tarafından, Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi üzerinde bulunan işyerinde fuhuş yapıldığından bahisle anılan işyerinin 3 ay (doksan gün) süreyle kapatılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Hatay Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 5. maddesinde, "İllerde, valilerin tayin ve tesbit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali muavinleri bulunur. Valiliğin yazı işlerinin düzenlenmesinden de vali muavini sorumludur." hükmü yer almaktadır.
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün "Komisyon toplantıları" başlıklı 9. maddesinde, "Komisyon en az haftada bir defa başkanın davetiyle toplanır. Kararlar çoğunlukla verilir. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın oyuna itibar olunur. Kararlar, vilayetlerde valinin, kazalarda kaymakamın onayı ile tamam olur.
Kaymakam tarafından onaylanmayan kararlar üzerinde komisyonca ısrar edildiği takdirde, mesele valiliğe bildirilir ve valiliğin kararına uyulur.
Valiler tarafından onaylanmayan kararlar üzerinde komisyonca ısrar edildiği takdirde, vali tarafından sebeplerinin beyanı ile keyfiyet Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bildirilir. Bakanlığın kararı yerine getirilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Genel olarak yetki devri, "bir konuda karar almak, eylemde bulunmak veya emir vermek hakkını başkalarına devretmek ve elde edeceği sonuçlardan onu sorumlu tutmak" biçiminde tanımlanmaktadır.
Yetki devrinin, ancak kanunun açıkça izin vermesi halinde ve yine açıkça izin verdiği konular hakkında yapılabileceği ilgili kanunlarda ve yargı içtihatlarında kabul edilmektedir. İmza yetkisinin devrinde ise, yetkili makam yetkili olduğu işlemlerden bir kısmının imzalanması yetkisini astlarına devretmekte, imza yetkisini devralan kişi de, vekaleten görevlendirmeden farklı olarak, imza yetkisini devreden amirin görevi başında olduğu zamanlarda da bu yetkiyi kullanmaktadır. Ancak imza yetkisinin devrinde, yetki devrinden farklı olarak, karar alma yetkisi, imza yetkisini devreden makamda kalmaktadır.
Buna göre; valinin il yönetimiyle ilgili bazı konularda imza yetkisini vali yardımcılarına devredebileceği açık olup, Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü hükümlerinde, valinin Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararlarını onaylayacağı belirtilmiş ise de, bu düzenlemenin, valinin 5442 sayılı Kanunda belirtilen yetkisini kullanmak suretiyle bazı konulara ilişkin imza yetkisini yardımcılarına devretmesine engel oluşturmayacağı açıktır.
Bu durumda; Bölge İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Hatay Valiliği İmza Yetkileri Yönergesi de incelenmek suretiyle Hatay Valisi tarafından vali yardımcılarına imza devri yapılıp yapılmadığının ve dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edilip edilmediğinin ortaya konulması, dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edildiğinin anlaşılması halinde ise diğer unsurları yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin yetki unsuru bakımından hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali yolundaki Hatay İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/06/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.