Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/12962 Esas 2022/15322 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin dava, İstanbul 12. Aile Mahkemesi ve Erciş 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle dosya Bölge Adliye Mahkemelerine gönderilir. Ancak, iki ayrı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan Mahkemeler arasındaki yetki ve görev uyuşmazlığı nedeniyle karşılıklı olarak yetkisizlik kararı vermesi sonucunda dosya Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'ne gelir. Davacının yerleşim yerinin İstanbul olduğu anlaşıldığından, davanın ilk açıldığı İstanbul 12. Aile Mahkemesi'nde görülmesi gerektiği belirtilir ve HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul 12. Aile Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilir.
5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılıkları Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un 36/3. maddesi, Bölge Adliye Mahkemelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan Adlî Yargı İlk Derece Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğunu belirtir.
4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 160. maddesi, evlenmenin butlanı davasında, yetki ve yargılama usûlü bakımından boşanmaya ilişkin hükümlerin uygulanacağını belirtir. Aynı Kanun'un 168. maddesi ise boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi olduğunu ifade eder. Boşanma davalarında yetki kesin yetki değildir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 19/2. maddesi, yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerektiğini belirtir. Yetki itirazında bulunan taraf, birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Ayrıca, bir davada birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacının seçme hakkı olduğu, davacının hiçbirinde dava açmazsa yetkisiz mahkemede açtığı durumda seçme hakkının davalılara geçtiği belirtilir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla)

Boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada İstanbul 12. Aile ile Erciş 2. Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan Mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan Adlî Yargı İlk Derece Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
İstanbul 12. Aile Mahkemesince, davalının Van/Erciş'te yaşadığı, taraf vekillerinin birbirini doğrular nitelikteki beyanlarına göre tarafların davadan önce son defa 6 aydan beri birlikte oturdukları yerin Erciş/Van'daki adres olduğu, davacının adresinin Bakırköy Aile Mahkemeleri yetki sınırında kaldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Erciş 2. Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince, davacı vekilinin müvekkilinin dava açılmadan son 6 aydır İstanbul'da ikamet ettiğini beyan ettiği, davacının dava açarken adresinin (Yeşilköy Mahallesi, .... Bakırköy/İstanbul) olduğu sunulan vekaletnameden anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 160. maddesine göre, evlenmenin butlanı davasında, yetki ve yargılama usûlü bakımından boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır. Aynı Kanun'un 168. maddesine göre ise, boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Boşanma davalarında yetki kesin yetki değildir.

6100 sayılı HMK'nın 19/2. maddesi gereğince yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda; davacı yerleşim yerinin “İstanbul“ olduğu anlaşıldığından davanın ilk açılan yer mahkemesi olan İstanbul 12. Aile Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul 12. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 07.11.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.