Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/12865 Esas 2022/15331 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir tasarrufun iptali davası için açılan davada, İstanbul 22. Asliye Hukuk Mahkemesi ve Bursa 13. Asliye Hukuk Mahkemesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermiştir. Ancak, bölge adliye mahkemelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan, davanın ilk açıldığı yer olan İstanbul 22. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir. İptal davaları için özel bir düzenleme olmadığından, davanın HMK'nın 6. maddesi gereğince davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerekmektedir. İİK'nın 282. maddesi gereği, davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan, yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi gerekmektedir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz. Kanunlar: 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri, 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada İstanbul 22. Asliye Hukuk ile Bursa 13. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
İstanbul 22. Asliye Hukuk Mahkemesince, davalı ...'ın süresi içinde yetki itirazında bulunduğu, ikamet adresinin "Dikkaldırım Mahallesi, Yeni Stadyum .....Osmangazi/Bursa" olduğu, diğer davalı ...'in her ne kadar cevap dilekçesi sunmamış ve açıkça yetki itirazında bulunmamış ise de adresinin "Bağlarbaşı Mahallesi, ..... Osmangazi/Bursa" olduğu sukutu ile bu itiraza katıldığı nazara alınarak mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Bursa 13. Asliye Hukuk Mahkemesince, İİK'nın 282. maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşlarının usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazlarının davalılarca birlikte ileri sürülmesinin yasa gereği olduğu, yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazının hukuki sonuç doğurmayacağı ve eldeki davada sadece bir davalı tarafından yetki itirazında bulunulduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Dava İİK'nın 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkin olup, iptal davaları için yasada özel bir düzenleme öngörülmediğinden davanın HMK'nın 6. maddesi gereğince davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerekir. Aynı Kanun’un 7/1. maddesi gereğince de davalı birden fazla ise dava bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa HMK'nın 12. maddesinin uygulanma imkanı yoktur. İİK'nın 282. maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz.
Somut olayda; davalılardan ...'ın cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu, diğer davalı ...'in ise cevap dilekçesi sunmadığı ve yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan İstanbul 22. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 07.11.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.