Danıştay 10. Daire 2020/3111 Esas 2022/3621 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, Erciş depremi sırasında büyükbaş hayvanlarının telef olduğu öne sürerek oluşan 84.000,00 TL maddi zararın tazmini istemiyle yaptığı başvuru cevapsız kaldığı için bunun iptali ile uğradığı zararın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle dava açmıştır. İdare Mahkemesi, davacının dava konusu tazminat talebinde bulunma ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine karar vermiştir. Danıştay Onuncu Dairesi ise davacının babasının tazminat hakkını talep ve dava etme konusunda davacıya yetki / vekalet vermiş olması halinde, davacının babası adına bakılan davayı açıp takip edebileceği belirterek, Mahkemece bu yönden araştırma yapılmaksızın davanın ehliyet nedeniyle reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir kararını vermiştir.
İlgili mevzuat ise İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, iptal davaları, idari işlemler hakkında menfaatleri ihlâl edilenler tarafından, tam yargı davaları ise idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış; 14. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde, dava dilekçelerinin, diğer ilk inceleme konuları yanında ehliyet yönünden de inceleneceği belirtilmiş; aynı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b)

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/3111
Karar No : 2022/3621

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 23/10/2011 tarihinde meydana gelen Erciş depremi sırasında büyükbaş hayvanlarının telef olduğu öne sürülerek oluşan 84.000,00 TL maddi zararın tazmini istemiyle yaptığı başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddine dair işlemin iptali ile uğramış olduğu zararlara karşılık 84.000,00 TL maddi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce Danıştay Onuncu Dairesinin davanın süresinde olduğu yönündeki bozma kararına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucu, hayvanlarının sahibinin davacı değil davacının babası olduğu, babasının da hayatta olduğu ve dava açma ehliyetinin bulunduğu anlaşılmakla davacının dava konusu tazminat talebinde bulunmasında güncel ve kişisel menfaat bağı bulunmadığı gibi menfaatinin ihlal edildiğinin kabulünün de mümkün olmadığı, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, söz konusu telef olan hayvanların her ne kadar babası adına kayıtlı olsa da tespit tutanaklarından da anlaşılacağı üzere sahibinin kendisi olduğu, babası tarafından hak iddia edilmediği, bu husus araştırılarak tespit edilebilecek iken Mahkeme tarafından farklı değerlendirilerek davanın reddine karar vermesinin usul ve yasaya aykırı olduğu ve kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davanın ehliyet yönünden reddine dair verilen Mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu, hukuksal dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ve mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, 23/10/2011 tarihinde meydana gelen Erciş depremi sırasında büyükbaş hayvanlarının telef olduğu öne sürülerek oluşan 84.000,00 TL maddi zararın tazmini istemiyle davalı idareye yapılan başvuru, cevap verilmemek suretiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine ret işleminin iptali ile uğramış olduğu zararın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, iptal davaları, idari işlemler hakkında menfaatleri ihlâl edilenler tarafından, tam yargı davaları ise idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış; 14. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde, dava dilekçelerinin, diğer ilk inceleme konuları yanında ehliyet yönünden de inceleneceği belirtilmiş; aynı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, 14. maddenin 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hâllerde davanın reddine karar verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından Bakanlık kredi desteği aracılığıyla alınan ve kendisine ait olduğu belirtilen, kulak küpe numaraları dava dilekçesinde yazılı 13 adet büyükbaş hayvanın sahibine yönelik olarak dosyada mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden; kredinin davacının babası … adına verildiği, dolayısıyla hayvan pasaportlarının da yine davacının babası adına düzenlendiği, bu haliyle uyuşmazlığa konu hayvanların davacının babasına ait olduğunda ihtilaf bulunmadığı, nitekim davacının davalı Bakanlığa muhatap 22/10/2012 tarihli başvurusunda da bu hususu açıkça kabul ettiği ve aynı hayvanlara yönelik davacının başvuruları dışında babasının da davalı Bakanlığa başvurduğu görülmektedir.
Buna göre bahse konu hayvanlar nedeniyle gerek Van'da Meydana Gelen Deprem Nedeniyle Hayvanları Telef Olan Kişilere Büyükbaş ve Küçükbaş Damızlık Hayvan Hibe Edilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararındaki haklardan gerekse uyuşmazlığa konu 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesi uyarınca tazminat hakkından davacının değil, babasının yararlanabileceğinde duraksama bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, davacının babasının tazminat hakkını talep ve dava etme konusunda davacıya yetki / vekalet vermiş olması halinde, davacının babası adına bakılan davayı açıp takip edebileceği de kuşkusuzdur.
Bu itibarla, Mahkemece bu yönden araştırma yapılmaksızın davanın ehliyet nedeniyle reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; Van İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün 05/04/2013 tarihli yazısında, davacının babasına ait hayvanlardan kulak küpe numarası belirtilen 11 adedinin tutanak tarihi itibarıyla halen …'nın işletmesinde mevcut olduğu, diğer 2 hayvanın ise başka işletmelerde bulunduğu yolunda bilgilere yer verildiğinden, davacının bakılan davayı açmaya yetkili olduğunun anlaşılması halinde, işbu belgede kayıt altına alınan hususların da araştırılması suretiyle zararın gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti üzerine karar verilmesi gerektiği tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.