Danıştay 6. Daire 2021/7423 Esas 2022/7493 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Besni Belediye Encümeni'nin kabul ettiği parselasyonun iptali istemiyle açılan davada ilk derece mahkemesi, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Bu kararın temyiziyle ilgili olarak yapılan istinaf başvurusunda ise Bölge İdare Mahkemesi, kararın hukuka uygun olmadığına karar vermiş ve dosyanın yeniden mahkemeye gönderilmesine karar vermiştir.
İlgili kanun maddeleri ise şöyledir:
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun \"İstinaf\" başlıklı 45. maddesi
- İmar Kanunu'nun 18. maddesi
- İmar Kanunu'nun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik
- 2981/3290 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/7423
Karar No : 2022/7493


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adıyaman ili, Besni ilçesi, … Mahallesi, … mevkii, … ada, … sayılı parselin (yeni … sayılı parsel) bulunduğu alanda Besni Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen parselasyonun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… , sayılı kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, düzenleme sahasının mevzuata uygun geçirildiği, alanda kapanan kadastral yol olmadığından bu alanların ihdasından belediye adına parsel oluşturulmadığı, taşınmazın 69.67 m2'sinin ayırma çapı ile uygulama dışında bırakıldığı ve bu kısımdan düzenleme ortaklık payı (DOP) kesintisi yapılmadığı, sadece uygulamaya dahil olan 688,33 m2 lik kısımdan 0,3520805 oranında ve mevzuata uygun şekilde DOP kesintisi yapılması sonucunda kalan 445,98 m2 net tahsis alanının 1614,61 m2'lik imar parselinde verildiği, hisseli olarak tahsis yapılmasının teknik zorunluluk olduğu, davacının eşdeğer olmayan yerden hissenin getirilerek daha değerli olan kendi imar parseline hissedar yapıldığı iddiasının haklı olmadığı, imar planında kamusal kullanımlara ayrılan parsellerin kendi kadastral altlığından tahsis yapılamadığından dava konusu taşınmazın bulunduğu parsele hissedar yapılmasının dağıtım ilkelerine aykırı olmadığı, dava konusu parselasyonda uyuşmazlık konusu parsel yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının incelenmesinden, dava konusu parselasyona ilişkin olarak mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun hükme esas alınması suretiyle karar verildiği görülmekte ise de; hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu parselasyonun, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi ve İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca incelemesine ilişkin tespitlere yer verildiği, Mahkemece bilirkişi kuruluna yöneltilen sorular arasında dava konusu işlemde belirtilen 2981/3290 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşullarının uyuşmazlıkta bulunup bulunmadığı, uygulanma koşulları var ise Kanuna uygun bir biçimde uygulanıp uygulanmadığına yönelik herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, Mahkemece de dava konusu işlemde uygulandığı belirtilen 2981/3290 sayılı Kanunun Ek 1. maddesine yönelik herhangi bir inceleme, irdeleme ve değerlendirme yapılmadığı görüldüğünden, söz konusu bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağı, dolayısıyla anılan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle Mahkemesince eksik inceleme ve araştırma sonucunda verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı, Mahkemece yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulmak suretiyle mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak veya mevcut bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmesi gerektiği, öte yandan, parselasyon sonucunda davacının hisseli malik olduğu … ada, … sayılı parselin UYAP TAKBİS sorgusunda … ada, … sayılı parsel olduğu hususunun da yeniden verilecek kararda dikkate alınacağının tabii olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu parselasyonda alanda bulunan mevcut yapılaşmalar nedeniyle oluşan mağduriyetin giderilmesi amacıyla 2981/3290 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulandığı, Ek-1 maddesine ilişkin koşulların somut olayda bulunup bulunmadığına ilişkin değerlendirmenin uzmanlık gerektiren bir iş olmadığı, hakimin mevzuatı yorumlayarak hukuki bilgisi ile uyuşmazlığı çözüme kavuşturabileceği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'INDÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Bakılmakta olan dava, Adıyaman ili, Besni ilçesi, … Mahallesi, … mevkii, … ada, … sayılı parselin (yeni … sayılı parsel) bulunduğu alanda Besni Belediye Encümeninin … tarih ve … -… sayılı kararı ile kabul edilen parselasyonun iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 4. fıkrası; "Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." hükmünü, 5. fıkrası ise; "Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir." hükmünü düzenlemektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta İdare Mahkemesince, dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesi suretiyle dava konusu parselasyonun esası incelenerek ve işlemde hukuka aykırılık görülmediği sonucuna ulaşılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Yukarıda yer verilen Yasa hükümleri uyarınca İdare Mahkemelerince işin esasının incelenmesi sonucunda verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurularının, işin esası hakkında yeniden bir karar verilmek suretiyle çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Bu bakımdan, istinaf merciince uyuşmazlığın esasına yönelik olarak tespit edilen hususların gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak araştırılması sonucunda esastan karara bağlanması gerekirken, uyuşmazlığın İdare Mahkemesince yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak veya mevcut bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle çözüme kavuşturulması gerektiği gerekçesiyle dosyanın Mahkemesine gönderilmesinde isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dosyanın mahkemesine gönderilmesine dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/06/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.