Danıştay 13. Daire 2018/1730 Esas 2022/2899 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1730
Karar No:2022/2899


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrol A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacıya ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde, yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen, teknik düzenlemelere aykırı ve tağşiş edilmiş akaryakıt bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi ile aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca 175,833,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … gün ve E:…, K:… sayılı kararda; … tarih ve … seri numaralı Ulusal Marker Tespit Tutanağı'nda … numaralı seyyar kontrol cihazı ile pompadan alınan motorinin ulusal marker seviyesinin geçersiz çıktığı, … tarih ve … seri numaralı Numune Alma Tutanağı'nda ise pompadan alınan 5 adet numunenin …, …, …, …, … seri nolu mühürlerle mühürlendiği ve … numaralı mühürle mühürlenmiş numune şişesinin şahit numune olarak …'e teslim edildiği, söz konusu tutanağın da … tarafından imzalandığı ve herhangi bir itiraz kaydının da düşülmediği, bunun yanı sıra akredite laboratuvar tarafından bu numuneler esas alınarak analizin yapıldığının anlaşıldığı, bu nedenle davacının numune alım işleminin standartlara uygun olarak yapılmadığı yönündeki iddiasına itibar edilmemesi gerektiği, öte yandan, gerek ulusal marker tespit tutanağının gerekse numune alma tutanağının incelenmesinden motorin numunelerinin pompadan alındığı, dolayısıyla otomasyon sistemine bağlı olan söz konusu tanktan dışarıya akaryakıt ikmalinin mümkün olduğu anlaşılmakla birlikte tankın vaziyet planından çıkarıldığına veya faaliyette olmadığına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na yapılmış herhangi bir bildirim bulunmadığının anlaşıldığı, bu durumda, bayilik lisansı sahiplerinin tağyiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürünlerin akaryakıta katılmaması ve istasyonunda bulundurmaması yükümlülüğü karşısında, … tarih ve …sayılı analiz raporuyla ulusal marker seviyesinin geçersiz, parlama noktası, damıtma ve kükürt değerleri yönünden teknik düzenlemede yer alan özelliklere aykırı olduğu ve tağşiş ve/veya hile amacı ile akaryakıta katılabilecek ürün içerdiği tespitine dayanılarak davacı şirkete idari para cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, numune alma standardına uygun olarak alınmayan numunelere istinaden yaptırım uygulanamayacağı, numunelerin piyasa faaliyetine konu edilmeyen kullanım dışı olan bir tanktan alındığı, otomasyon veri kayıtları incelendiğinde numunelerin alındığı tanka 01/01/2012 tarihinden itibaren akaryakıt giriş ve çıkışı olmadığı, tank dibinde kalan akaryakıt miktarının sıcaklık durumuna göre 362,5 ila 367 litre olarak ölçüldüğü, tank dibindeki sıvının toplam kapasitesinin 27.000 litre olan tankın yüzde birine denk geldiği, denetim esnasında faal olan tanklardan alınan numunelerde ulusal marker seviyesinin geçerli çıktığı, verilen idari para cezasının fahiş olduğu ileri sürülerek işlemin ptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacıya ait akaryakıt istasyonunda 27/03/2013 tarihinde yapılan denetim sonucunda akaryakıt istasyonu içerisinde bulunan 1 nolu tanktan alınan numunelerin, …-… tarafından yapılan analizi sonucu düzenlenen Motorin(2013-0411) sayılı analiz raporu ile ulusal marker ölçümünde marker seviyesinin geçersiz olduğu ve teknik düzenlemelerde yer alan özelliklere aykırı olduğu, solvent eklenerek tağşiş edildiğinin tespit edilmesi üzerine, davacı şirket hakkında 175,833,00 TL idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların, piyasa faaliyetlerinde, Kurul'un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları;8. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde, bayilerin tağşiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürünlerin akaryakıta katılmaması ve istasyonda bulundurulmaması ile yükümlü oldukları; "Ulusal marker" başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasında, yurt içinde pazarlanacak akaryakıta veya akaryakıtla harmanlanan ürünlere rafineri çıkışında veya serbest dolaşıma girişinde rafinericilerce ve dağıtıcılarca Kurumun belirleyeceği şart ve özellikte ulusal marker ekleneceği, aynı maddenin 4. fıkrasında, Numunelerde yapılacak testlerde ulusal markerin gerektiği şart ve seviye bulunmadığı laboratuvar analizi ile tespit edildiğinde 19. madde hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından, "numune alınan tankın 2012 yılından itibaren kullanılmadığı, ayrıca alınan numunenin dip seviyeden alınması nedeniyle analiz sonucunun sağlıklı ve mevzuata uygun çıkmadığı, numune alma işleminin TSE standartlarına uygun gerçekleştirilmediği" iddialarıyla bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İdarî işlemin sebep unsurunun idareyi işlem yapmaya sevk eden maddî olaylar (vakıalar) olduğu, her idarî işlemin mutlaka bir sebep unsuru olduğu, idarî işlemlerin sebebinin açılan davalarda idarî yargı mercilerince sorgulandığı, idarî yaptırım uygulanmasına neden olan fiillerin şüpheden uzak, somut delillerle ortaya konulması ve hangi fiilin hangi maddenin ihlâli anlamına geldiğinin sebebinin açıkça ortaya konulmasının zorunlu olduğu, sebebi gerçek veya yeterli olmayan, yanlış değerlendirmeyi içeren veya yanlış nitelendirilen sebeplerden dolayı idarî işlemlerin iptal edileceği açıktır.
…-…. yaptığı Motorin(2013-0411) sayılı analiz raporuyla ulusal marker seviyesinin geçersiz, parlama noktası, damıtma ve kükürt değerleri yönünden teknik düzenlemede yer alan özelliklere aykırı olduğu ve tağşiş ve/veya hile amacı ile akaryakıta katılabilecek ürün içerdiği tespiti esas alınarak fiilin sübuta erdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Denetim personeli tarafından tanzim edilen … sayılı "Olay Yeri Tutanağı" tetkik edildiğinde, numune alınan yerin pompa olduğu tespitine yer verilmesine rağmen mezkûr tutanağın 4. paragrafında, numunenin yeraltı tankından alındığı ve çekilen akaryakıtın miktarının 330 lt olduğu tespitine yer verildiği görülmüş olup, bu bakımdan analiz raporuna esas olan numunelerin de tanktan veya pompadan alınıp alınmadığı konusunda ortaya çıkan tereddütün yapılacak bir ara kararıyla giderilmesi gerektiği, (tutanakta belirtilen akaryakıt miktarı ile davacının beyan ettiği beyanın birbirine yakın olduğu da dikkate alındığında,) öte yandan davacının, numune alımının usulüne uygun gerçekleştirilmediği iddiasının karşılanmadığı, zira tankın kapasitesi ve ebatları dikkate alınarak TSE standardına göre alınan numunenin emme seviyesinin altında olup olmadığı hususu da gözetilerek karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu verilen davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine 28/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.