Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/7102 Esas 2022/16208 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalıların ortak alana yaptıkları müdahalelerin meni ile ana taşınmazın mimari projesine aykırı imalatların kaline karar verilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı vekilleri ve davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 20. Hukuk Dairesi kararı eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu gerekçesiyle bozmuştur. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalıların vekillerince temyiz edilmiştir. Ancak, taraf sıfatı doğru tespit edilememiştir ve eksik araştırma ve inceleme sonucu karar verilmiştir. Bu nedenlerle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- HMK m. 113: Tarafların sıfatı
- HMK m. 115: Tarafların husumet ehliyeti ve yargılama yeteneği
- HMK m. 121: Tarafların ruhsat almaksızın yapmış oldukları yapıların durdurulması veya yıkılması talebi

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda; kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi, davalılar vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -

Dava dilekçesinde, davalıların ortak alana yaptıkları müdahalelerin meni ile ana taşınmazın mimari projesine aykırı imalatların kaline karar verilmesi istenilmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 03.03.2016 tarihinde verilen kararın davalı ... ..... vekili ve davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2017/4481 Esas, 2018/5160 Karar sayılı kararı ile hükmün eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyulmuş ancak gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki;
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre;Davacı tarafça kat irtifaklı 1477ada 63 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan davalıların ortak alanlarda yaptığı anataşınmazın mimari projesine aykırı imalatların eski hale getirilmesinin talep edildiği, mahkemece yerinde keşif yapılarak alınan uzman bilirkişi raporunda belirtilen parsel içiresinde kalıp projeye aykırı olduğu belirtilen imalatların tespit edildiği anlaşılmakla davalıların bu yönlere ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir .
Ancak,
Taraf sıfatı bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise; def'i değil itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re'sen nazara alınmasıdır.
Somut olayda, davalıların giriş kapılarına ve su kuyusuna yönelik kal talebi yönünden alınan uzman bilirkişi raporu eki krokide bir kısım giriş kapısı ve su kuyusunun parsel dışı göründüğü anlaşılmakla, davacının kat mülkiyeti kapsamında parsel dışına yönelik dava hakkı olmadığının kabulü ile bu kısımda bulunan imalatların tespiti ile bu alandaki imalatlara ilişkin davanın aktif husumet ehliyetinden reddi gerekirken aksi düşünce ile yazılı olduğu şekilde bu kısmında eski hale getirilmesine karar verilmesi doğru görülmemiştir
Ayrıca kabule göre de; 1 numaralı bağımsız bölümün yeni malikleri davaya dahil edilmiş, eski malik hakkında dava onun açısından konusuz kaldığından hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmemiştir. Eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı olduğu şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Temyiz itirazları yerinde olduğundan açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 16.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.