Esas No: 2019/3216
Karar No: 2022/3101
Karar Tarihi: 12.09.2022
Danıştay 3. Daire 2019/3216 Esas 2022/3101 Karar Sayılı İlamı
Danıştay 3. Daire Başkanlığı 2019/3216 E. , 2022/3101 K."İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/3216
Karar No : 2022/3101
TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) … İnşaat Taahhüt Gıda Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ: Av. …
2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Başkanlığı/…
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2013 yılında teslim ettiği konutların bir kısmının 150 metrekarenin üzerinde olduğundan bahisle %18 katma değer vergisi oranında vergilendirilmesi ve bir müşteriden alınan 1.500,00-TL dresuar bedeli üzerinden de %18 oranında vergi hesaplanması gerektiği ve tek düzen hesap planına uyulmadığı yolunda düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca yeniden oluşturulan beyan tablosuna göre 2013 yılının Aralık döneminden sonraki döneme devreden katma değer vergisinin azaltılmasına yönelik işlemin iptali ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353.maddesinin 1.ve 6.bendi ile mükerrer 355.maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: A Blok 8 nolu bağımsız bölümün alıcısı olan … ifadesinde, daireyi 333.700,00-TL'ye satın aldıklarını ayrıca dresuar imalatı için 1.500,00-TL ödeme yaptıklarını beyan ettikleri, davacı tarafından tanzim edilen faturanın ise katma değer vergisi dahil 335.000,00-TL olduğu ve faturada dresuara ilişkin bir bedele yer verilmediği, davacı şirket yetkilisinin geçmiş zaman olması nedeniyle tam olarak hatırlayamadığı fakat tüm bedelin birlikte kesilmiş göründüğü şeklindeki ifadesi dikkate alındığında, %18 oranında vergiye tabi dresuar bedelinin %1 oranında vergiye tabi konut satışı gibi gösterilerek eksik vergi hesaplandığı açık olduğundan dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık görülmediği, 30/12/2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimlerinde katma değer vergisi oranının %1 olarak belirlendiği, 02/11/1985 tarih ve 18916 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 41. bendinde "Bağımsız Bölüm Net Alanı" tanımının yapıldığı, bu tanımda balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bir cephesi açık olan mekanlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekanlar ile ortak alanların bağımsız bölüm net alanı içinde değerlendirilmediği, konutların net alanının teknik düzeyde düzenleme yetkisi bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, buna göre net alana dahil edilmemesi gereken balkonlar ve teras düşüldüğünde dairelerin net alanının 150 metrekareden küçük olduğu görüldüğü, dolayısıyla A Blok 1,2 nolu, F Blok 6 nolu ve I Blok 1,2 nolu bölümlerden meydana gelen 5 adet bağımsız bölümün net alanlarının 150 metrekarenin altında olduğu açık olup dava konusu işlemin bu sebepten kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı, fatura bedelinin düşük gösterildiğinden bahisle 213 sayılı Kanun'nun 353.maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının 5 adet konutun 150 metrekarenin altında olduğu anlaşıldığından bu kısmının dayanağının kalmadığı, dresuar bedeli üzerinden katma değer vergisinin hatalı hesaplandığı açık olduğundan özel usulsüzlük cezası kesilebileceği, 1 numaralı yevmiye maddesinde bazı alacak karakterli hesapların borç bakiyesi vermesinin tek düzen hesap planına ilişkin usul ve esaslara aykırı uygulamalar yapıldığını gösterdiği, öte yandan 2013 yılında davacı şirketin ilişkili kişi konumundaki iki ayrı şirkete daire ve ofis vermesi nedeniyle 2013 yılı kurumlar vergisi beyannamesi ekinde Transfer Fiyatlandırması Formu'nu düzenlemediği ve davacı şirket tarafından anılan saptamanın aksini gösterir bilgi ve belge sunulmadığı dikkate alındığında davacı adına Transfer Fiyatlandırması Formu'nun kurumlar vergisi ekinde gönderilmediği anlaşıldığından bu nedenle kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin, …'a yapılan satıştan kaynaklanan kısmı ve 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 6.bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezası ve 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının, dresuar bedelinden kaynaklanan kısmı ile anılan Kanun'un mükerrer 355.maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası yönünden dava reddedilmiş, işlemin dairelerin 150 metrekarenin üzerinde olmasından kaynaklanan kısmı ve 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezasının bu husustan kaynaklanan kısmı ise kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularının, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, dava konusu işlemin, dresuar bedelinden kaynaklanan kısmı ile buna ilişkin 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendine göre kesilen özel usulsüzlük cezası ile anılan Kanun'un mükerrer 355.maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının bir kısım teslimleri için katma değer vergisi oranını yanlış belirleyerek eksik fatura düzenlediği, ilişkili tarafla olan devir ve teslimleri nedeniyle kurumlar vergisi beyannamesi ekinde ilgili formu düzenlemediği, tek düzen muhasebe standartlarına uymadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde ve kesilen özel usulsüzlük cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Davacı temyiz isteminin dresuar bedeli üzerinden katma değer vergisinin yanlış hesaplanması nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezası yönünden kabulü ile kararın değinilen hüküm fıkrasının bozulması, taraflarca diğer hüküm fıkralarına yöneltilen temyiz istemlerinin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının 2013 yılında teslim ettiği konutların bir kısmının 150 metrekarenin üzerinde olduğundan bahisle %18 katma değer vergisi oranında vergilendirilmesi ve bir müşteriden alınan 1.500,00-TL dresuar bedeli üzerinden de %18 oranında vergi hesaplanması gerektiği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca yeniden oluşturulan beyan tablosuna göre dava konusu işlemin tesis edildiği, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353.maddesinin 1.bendi, mükerrer 355.maddesinin 1.ve 6.bendi uyarınca özel usulsüzlük cezalarının kesildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353. maddesinin 1. fıkrasında verilmesi ve alınması icap eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağlardan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının, dava konusu işlem ile 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının teslim edilen konutların 150 metrekarenin üzerinde olması nedeniyle %17 oranında katma değer vergisinin eksik hesaplandığından bahisle kesilen bölümü, 6.bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezası ile aynı kanunun mükerrer 355.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hüküm fıkraları aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Yukarıda sözü edilen hükme göre, özel usulsüzlük cezası uygulanabilmesi için, maddede sayılan belgelerin verilmediği ve alınmadığının veya düzenlenen belgelerde gerçek meblağlardan farklı meblağlara yer verildiğinin hukuken itibar edilecek biçimde somut olarak tespiti gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, …'a yapılan daire tesliminde ayrıca ödenen 1.500,00-TL dresuar bedeli üzerinden katma değer vergisinin daire bedeline dahil edilerek %1 üzerinden hesaplanmasına karşın %18 oranında katma değer vergisi hesaplanarak beyan edilmesi gerektiğinden bahisle aradaki farkın %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesildiği dikkate alındığında uygulanacak vergi oranının değişmiş olması söz konusu hizmete ilişkin faturalardaki meblağın eksik beyan edildiğini göstermeyeceğinden, olayda, söz konusu özel usulsüzlük cezasının kesilmesine ilişkin şartların gerçekleşmediği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacı tarafından teslim edilen mal ve hizmete uygulanacak vergi oranının değişmesi, anılan maddede özel usulsüzlük cezası kesilmesini gereken eylemler arasında gösterilmediği gibi bu durum, maddenin getiriliş amacına da uygun düşmediğinden, Vergi Mahkemesi kararının 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının sözü edilen kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusunun reddinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının, dava konusu işlemin, …'a daire tesliminde ödenen dresuar bedelinden kaynaklanan kısmı ile 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 6.bendi ile mükerrer 355.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hüküm fıkralarının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezasının, …'a daire tesliminde ödenen dresuar bedelinden kaynaklanan kısma ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
5. Davalı idare temyiz isteminin reddine,
6. Kararın; dava konusu işlemin, konutların bir kısmının 150 metrekarenin üzerinde olduğundan %18 katma değer vergisi oranında vergilendirilmesinden kaynaklanan kısma ilişkin hüküm fıkrası ile 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının, sözü edilen husustan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
7. Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına, 12/09/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.
(X)-KARŞI OY :
Davacı temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar bozulması istenen Dava Dairesi kararının dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında istemin kabulünü gerektirecek durumda bulunmadığından, davacı temyiz isteminin 213 sayılı Kanun'un 353.maddesinin 1.bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası yönünden de reddi ile buna ilişkin hüküm fıkrasının da onanması gerektiği oyuyla karara bu yönden katılmıyorum.