Danıştay 13. Daire 2022/3078 Esas 2022/3108 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/3078
Karar No : 2022/3108

DAVACI : … Enerji Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı

DAVANIN KONUSU:Sınırları ile köşe koordinatları krokiler ve listelerde gösterilen belirli alanların, 09/10/2016 tarih ve 29852 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği kapsamında rüzgâr enerjisine dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) olarak ilan edilmesine ilişkin 21/03/2021 tarih ve 31430 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işlemin 11. sırasında yer alan "UYGAR" Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı'nın ve bu işleme karşı davalı idareye yapılan 06/04/2021 tarihli başvurunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddine karar verilmesi ve dosyanın uyuşmazlığı çözümlemekle görevli Ankara İdare Mahkemesi'ne gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş "genel görevli" mahkemeler olduğu; 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği kurala bağlanmış; 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 24/1-c maddesinde, "Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere" karşı açılacak idarî davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'ca karara bağlanacağı tahdidî olarak sayılmıştır.
2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu'nun 32. maddesinin birinci fıkrasında, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, bu Kanun'da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idarî işlemi veya idarî sözleşmeyi yapan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir."; 34. maddesinin birinci fıkrasında ise, "İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idarî davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir."; 14/3-a maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15/1-a maddesinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine, idarî yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurallarına yer verilmiştir.
Sözlük anlamı ile "düzenli hâle koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek" olarak tanımlanan "düzenleme", kamu hukukunda "kural koyma" ile eş anlamlıdır. Kural ise, hukukta sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren bir içeriğe sahiptir. Yasama organının yasama tasarrufları dışında idare, Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, genelge gibi düzenleyici işlemleri yapan idarenin bir işleminin "düzenleyici" nitelik taşıdığının kabul edilebilmesi için, söz konusu işlemin sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, başka bir anlatımla, belirtilen nitelikte kurallar koymuş olması gerekir.
"Kural işlemler" (ya da diğer adıyla "genel düzenleyici işlemler"), üst hukuk karallarına uygun olarak hukuk düzenine yeni kural getiren ya da olan bir kuralı değiştiren veya kaldıran işlemlerdir.
Öte yandan, bazı idarî işlemlerin "genel" olmalarına karşın, düzenleyici işlem niteliğinde olmadıklarını da belirtmek gerekir. Bir işlemin kural (düzenleme) olup olmadığı, salt bunları yapanların niteliklerine göre değil, bu işlemlerin içerikleri ve doğurdukları hukukî sonuçlar da göz önünde bulundurulmak suretiyle belirlenmelidir.
Dosyanın incelenmesinden, sınırları ile köşe koordinatları krokiler ve listelerde gösterilen belirli alanların, 09/10/2016 tarih ve 29852 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği kapsamında rüzgâr enerjisine dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) olarak ilan edilmesine ilişkin 21/03/2021 tarih ve 31430 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işlemin 11. sırasında yer alan "UYGAR" Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı'nın ve bu işleme karşı davalı idareye yapılan 06/04/2021 tarihli başvurunun reddine dair … tarih ve …sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar, … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, 21/03/2021 tarih ve 31430 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işlemin 11. sırasında yer alan "UYGAR" Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı'nın "sınırlarının belirlenmesine" yönelik ortaya çıkan uyuşmazlığın, taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasından kaynaklandığı ve taşınmazların aynını doğrudan doğruya etkileyebileceği dikkate alındığında, bakılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün Balıkesir, Manisa ve İzmir İdare Mahkemeleri'nin yetki alanına girdiğinden bahisle dava konusu işlemlerin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünün 2575 sayılı Kanun'un 24. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'ın görevinde olduğu sonucuna ulaşılarak görev ret kararı verilmiş ise de, idarî dava türlerinden olan iptal davalarında, yetkili mahkemenin tespitinde kural olarak 32. maddede belirlenen ilkenin uygulanmasının esas olduğu; bu genel kuraldan ayrılmanın ancak istisna öngören özel bir yetki kuralının varlığı hâlinde mümkün olduğu; 2577 sayılı Kanun'un 34. maddesinde düzenlenen özel yetki kuralının ise, taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasını veya taşınmaza bağlı hakları konu alan işlemlere karşı açılan davalara yönelik olduğu açıktır.
Dava konusu uyuşmazlığın ise, 2577 sayılı Kanun'un 34. maddesinin birinci fıkrası kapsamında imar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskân gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasına veya taşınmaza bağlı hak kapsamında bulunan bir işleme yönelik olmadığı; taşınmaz hukukuna ilişkin herhangi bir kuralla ilgili olmaksızın, sınırları ile köşe koordinatları krokiler ve listelerde gösterilen belirli alanların 09/10/2016 tarih ve 29852 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği kapsamında rüzgâr enerjisine dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) olarak ilan edilmesine dair işlem ile bu işleme karşı yapılan başvurunun reddine dair işlemin iptali istemine ilişkin olduğu; öte yandan, dava konusu edilen işlemlerin, soyut, nesnel, sürekli ve genel kurallar koyan veya genel ilkeler belirleyen, yurt çapında uygulanan bir düzenleyici işlem niteliği bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali istemiyle açılan dava, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalardan olmadığından, uyuşmazlığın 2577 sayılı Kanun'un 32. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki genel yetki kuralı uyarınca, dava konusu işlemleri tesis eden idarî merci olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bulunduğu yer mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi'nce çözümlenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2.Dosyanın Ankara İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 14/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.