Danıştay 13. Daire 2022/2929 Esas 2022/3106 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/2929
Karar No : 2022/3106

DAVACILAR : 1) …
2) …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : …

DAVANIN KONUSU : 05/02/2022 tarih ve 31741 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/02/2022 tarihli, 5181, 5182, 5183, 5184 ve 5185 sayılı Cumhurbaşkanı kararlarının iptali istenilmektedir.

DAVACILARIN İDDİALARI : Milletvekili oldukları, davayı açmak konusunda, haklarını kullanmak bir yana milletvekili sıfatıyla Türk halkının menfaatlerini korumak için görevleri bulunduğu, dava konusu özelleştirme uygulamasına dair Cumhurbaşkanı kararlarının Anayasa'nın 5. maddesine aykırı olduğu, kararın uygulanmasının siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya değil artırmaya yönelik sonuçlar doğuracağı, Anayasa'nın hiçbir yerinde özelleştirmeye ilişkin tek bir kelime dahi geçmediği, karma ekonomik sistem içinde halkın menfaati için devlete ait kamu varlıklarının özelleştirilmesi ve bu varlıkların ekonomik değerinin günlük veya kısa vadeli ekonomik çıkarlar için tüketilmesinin kamu yararına olmayıp Anayasa'ya da açıkça aykırı olduğu, dava konusu kararların kendilerinin ve milletvekili sıfatıyla temsilcileri olduğu Türk halkının başta mülkiyet hakkı olmak üzere temel hak ve özgürlüklerinin ihlâli niteliğinde sonuçlar doğuracağı, korunması gerekenin kamusal mülkiyet olduğu ileri sürülmüştür.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dosyası incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKÎ SÜREÇ :
05/02/2022 tarih ve 31741 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/02/2022 tarih ve 5181 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, mülkiyeti Hazine adına kayıtlı İzmir ili, Urla ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın en yüksek teklifi veren … A.Ş.'ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, anılan şirketin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi hâlinde teminatının irat kaydedilmesine ve ihalenin iptaline yönelik … tarih ve … sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Komisyonu kararının onaylanmasına ve bu karar çerçevesinde taşınmaz satış sözleşmesinin imzalanması ile karar gereklerinin yerine getirilmesi hususlarında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın yetkili kılınmasına, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un 3. ve Geçici 29. maddeleri ile 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 8. maddesi kapsamında karar verildiği belirtilmiştir.
Yine aynı tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/02/2022 tarih ve 5182 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, İzmir ili, Urla ilçesi,... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı;
04/02/2022 tarih ve 5183 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, İzmir ili, Urla ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı;
04/02/2022 tarih ve 5184 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, Muğla ili, Bodrum ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı;
04/02/2022 tarih ve 5185 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, Muğla ili, Bodrum ilçesi, … Mahallesi, … ada, …-… parsel sayılı taşınmazların satışına ilişkin olarak gerçekleştirilen ihaleler sonucunda ihalelerin, en yüksek teklifi veren şirketler üzerinde bırakılmasına yönelik Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Komisyonu kararlarının onaylanmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacılar tarafından anılan 04/02/2022 tarihli, 5181, 5182, 5183, 5184 ve 5185 sayılı Cumhurbaşkanı kararlarının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (e) bendinde, dilekçelerin süre aşımı yönünden de inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, 14. maddenin 3. fıkrasının (e) bendine aykırılık görülmesi hâlinde davanın reddine karar verileceği; "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemleri ile Özelleştirme Yüksek Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında ivedi yargılama usulünün uygulanacağı, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu kurala bağlanmıştır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un "Özelleştirme Yüksek Kurulu ve Görevleri" başlıklı 3. maddesinin 2. fıkrasında, "... d) Özelleştirme programına alınan kuruluşların 'satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi' yöntemleriyle yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihaî kararları onaylamak, ..." Kurul'un görevleri arasında sayılmıştır.
09/07/2018 tarih ve 30473 (3. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 85. maddesinde, "24/11/1994 tarih ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un; ... e) ... 3. maddesinin birinci fıkrası ... yürürlükten kaldırılmıştır. f) Geçici 28. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 29- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca görülmekte olan işler Cumhurbaşkanı veya yetkilendireceği makam tarafından sonuçlandırılır."; "Kurulların görevleri" başlıklı Geçici 8. maddesinde, "Bu Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılan kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde danışma kurulu, koordinasyon kurulu, değerlendirme komitesi ve benzer adlar altında yapısı ve görevleri düzenlenmiş olan kurul, komisyon, komite, çalışma grubu ve benzeri birimlerden; ilgili bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşuna dair bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesine aktarılmayanlara ait politika belirlemeye ilişkin görev ve yetkiler Cumhurbaşkanlığı politika kurullarına, bunların dışındaki görev ve yetkiler Cumhurbaşkanlığına veya yetkilendirilecek kurum ya da makama devredilmiş sayılır." kuralına yer verilmiştir.
Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması için 18/05/2018 tarih ve 30425 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7142 sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak, Bakanlar Kurulu'nca 02/07/2018 tarihinde kararlaştırılan 703 sayılı KHK'nin 85. maddesi ile 4046 sayılı Kanun'un "Özelleştirme Yüksek Kurulu ve Görevleri" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "Başbakanın başkanlığında, Başbakanın belirleyeceği dört bakandan oluşan Özelleştirme Yüksek Kurulu (Kurul) kurulmuştur. Kurul, üyelerin tamamının katılımı ile toplanır ve kararları oybirliği ile alır. Kurulun sekretarya hizmetleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca yürütülür." düzenlemesi yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte, 4046 sayılı Kanun'un 3. maddesinin ikinci fıkrasında Kurul'un görevlerinin sayıldığı metin yürürlükte bulunmaya devam etmekte olup; 703 sayılı KHK'nin Geçici 8. maddesi ile de, bu Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılan kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde yapısı ve görevleri düzenlenmiş olan kurul ve benzeri birimlerin bu maddenin yürürlüğe girdiği 09/07/2018 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine aktarılmayanlara ait ve politika belirlemeye ilişkin görev ve yetkiler haricindeki diğer görev ve yetkilerin ise Cumhurbaşkanlığı'na veya yetkilendirilecek kurum ya da makama devredilmiş sayılacağı belirtilerek, 703 sayılı KHK'nin 85. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca yürürlükten kaldırılan 4046 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 1. fıkrasında oluşumuna yer verilen Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun görev ve yetkilerinin Cumhurbaşkanı'na veyahut yetkilendirilecek kurum ya da makama devredileceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemleri ile Özelleştirme Yüksek Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında ivedi yargılama usulünün uygulanacağının kurala bağlandığı, söz konusu taşınmazların satış yöntemiyle özelleştirilmesini teminen gerçekleştirilen ihalelerin en yüksek teklifi veren şirketler üzerinde bırakılmasına yönelik Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Komisyonu kararlarının onaylanmasına ilişkin dava konusu Cumhurbaşkanı kararlarının, 4046 sayılı Kanun uyarınca Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı mahiyetinde tesis edildiği ve ihale işlemlerine ilişkin olduğu, dolayısıyla bakılan davada 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde uyarınca ivedi yargılama usulünün uygulanacağı anlaşılmıştır.
Davacılar tarafından dava dilekçesinde, dava konusu Cumhurbaşkanı kararlarının tebliğ tarihi olarak Resmî Gazete'de yayımlanma tarihleri olan 05/02/2022 tarihinin belirtilmesi suretiyle, 06/04/2022 tarihinde UYAP üzerinden gönderilen elektronik imzalı dilekçeyle bakılan dava açılmıştır.
Bu itibarla, davacılar tarafından 05/02/2022 tarihinden itibaren otuz günlük dava açma süresi içerisinde en geç 07/03/2022 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 06/04/2022 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenme imkânı bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 15/1-b maddesi uyarınca DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacılara iadesine,
4. Kullanılmayan …TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 14/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.