Danıştay 7. Daire 2019/2933 Esas 2022/3270 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı şirketin ithal ettiği araçları için eksik özel tüketim vergisi ödediğini ileri sürerek takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden tarh edilen vergi ve cezaların iptali istemiyle açtığı davada, Vergi Mahkemesi, zamanaşımı süresi dolmadan matrah takdirinin yapıldığını belirterek işlemin iptaline karar vermiştir. Bu karar, Bölge İdare Mahkemesi tarafından da onanınca Vergi Dairesi Başkanlığı temyiz etmiştir. Danıştay Yedinci Dairesi ise, olayda zamanaşımı bulunmadığını ve cezalı tarhiyatın iptal edilmesinin hukuka uyarlık görmediğini belirterek, Bölge İdare Mahkemesi kararını bozmuştur.
Kanun maddelerine gelince:
- Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinde, vergilendirmede gerçek mahiyetin esas olduğu belirtilmiştir.
- Aynı Kanun'un 30. maddesinde, takdir komisyonlarının matrah takdiri yapabileceği haller tanımlanmıştır.
- Kanun'un 113. maddesinde zamanaşımı, vergi alacağının süre geçmesiyle kalkması olarak tanımlanmıştır.
- 114. maddesinde ise, vergi alacağının zamanaşımına uğramaması için tarh ve tebliğ süreleri dikkate alınmıştır.
- Ayrıca, matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması durumunda zamanaşımı süresinin duracağı ve işlemeyen sürenin bir yıldan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2933
Karar No : 2022/3270

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı
(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Motor Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacının ithal ettiği araçların kıymetlerinin noksan beyan edilerek eksik özel tüketim vergisi ödendiğinden bahisle takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden 2011 yılının Şubat ila Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen özel tüketim vergileri ve kesilen üç kat vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; verginin doğduğu 2011 yılına ait tarhiyatın, takip eden yılın başından itibaren 5 yıl içinde tarh edilerek, mükellefe tebliğ edilmesi gerektiği, bu sürenin 31/12/2016 tarihinde sona erdiği, zamanaşımının dolmasına az bir zaman kala, takdir komisyonuna sevk ile matrah takdirinin istenildiği, takdir komisyonunun herhangi bir matrah belirlemediği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından düzenlenen ... tarih ve ... sayılı soruşturma raporunda önerilen matrahların aynen kullanılarak tarhiyatın yapıldığı, ihbarnamelerin zamanaşımı süresinin dolduğu 2017 yılında düzenlenerek tebliğ edildiği, komisyona başvurulmasının zamanaşımını durdurmayacağı, zamanaşımı dolduktan sonra tebliğ edilen ihbarnamelerde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davaya konu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının ithal ettiği araçların kıymetlerinin noksan beyan edilerek eksik özel tüketim vergisi ödendiğinden bahisle takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden 2011 yılının Şubat ila Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen özel tüketim vergileri ve kesilen üç kat vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu belirtilmiş; 30. maddesinin 1. fıkrasında, re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesi olarak tanımlanmış; 2. fıkrasında ise, sayılan hallerden herhangi birinin bulunması durumunda vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığının kabul edileceği; 31. maddesinin 1. fıkrasında, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmının takdir kararına bağlanacağı; 74. maddesinde, takdir komisyonlarının görevleri belirtilmiş, 75. maddesinin 1. fıkrasında, takdir komisyonunun 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanun'da yazılı inceleme yetkisini haiz bulunduğu, 134. maddesinin 1. fıkrasında da, vergi incelemesinde amacın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırarak, tespit etmek ve sağlamak olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un 113. maddesinde zamanaşımı; süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış, 114. maddesinde ise, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlıyarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zamanaşımına uğrayacağı, şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasının, zamanaşımını durduracağı, duran zamanaşımının mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam edeceği; ancak işlemeyen sürenin her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamayacağı hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri karşısında, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde matrahın takdir komisyonu tarafından takdir edilebileceği, takdir komisyonlarının, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırarak tespit etme yetkisine sahip olduğu, zamanaşımı süresi içinde takdire sevk edilmekle işlemekte olan zamanaşımının duracağı ve bu halde işlemeyen zamanaşımı süresinin bir yıldan fazla olamayacağı hususları tartışmasızdır.
Olayda, takdire sevk üzerine duran zamanaşımı süresinin sona ermesinden önce Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından düzenlenen ... tarih ve ... sayılı soruşturma raporundaki verilerin esas alınması suretiyle matrah takdir edilerek zamanaşımı süresi dolmadan ihbarnameyle duyurulan vergi ve cezanın zamanaşımına uğradığından söz edilmeyeceğinden ve olayda da yukarıda yazılı Kanun'un açık hükmüne göre zamanaşımı bulunmadığı anlaşıldığından, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken cezalı tarhiyatı iptal eden temyize konu kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 15/09/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan Mahkeme kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği oyu ile, karara katılmıyorum.