Danıştay 13. Daire 2022/3472 Esas 2022/3209 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/3472
Karar No:2022/3209

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Binicilik İhtisas Kulübü Derneği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Orman Çiftliği Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'nce 30/06/2022 tarihinde açık artırma usulüyle gerçekleştirilen, mülkiyeti Atatürk Orman Çiftliği'ne ait 1. derece doğal ve tarihi sit alanı içerisinde bulunan Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde bulunan 1.866,00 m² çadır alanı, 3.970,00 m² kapalı alan ve 25.766,00 m² açık alan olmak üzere toplam 31.622,00 m²’lik taşınmazın atlı spor tesisi olarak 10 yıl süreyle kiraya verilmesine yönelik ihalede teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve ihalenin dava dışı … Derneği üzerinde bırakılması işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; mevzuattan, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nunda idarî başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunmalarının dava açmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu; bu itibarla, ihalelere ilişkin işlemlere karşı dava açmadan önce ilgililerin, öncelikle ihaleyi yapan idareye şikâyet ve idare tarafından verilen karar üzerine de Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet yoluyla başvurmalarının, dava açılması öncesinde tüketilmesi zorunlu başvuru yolları olarak düzenlenmiş bulunduğu, dava dilekçesi ve eklerinin merciine tevdi edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava dilekçesi ve eklerinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'ne tevdiine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, davalı idarenin ihale kanunlarına tâbi olmadığı, ihalenin Yönetmelik düzenlemelerine göre gerçekleştirildiği, uyuşmazlıkta idarî yargı yerlerinin görevli olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulüyle hukuka aykırı olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'nce 30/06/2022 tarihinde açık artırma usulüyle gerçekleştirilen, mülkiyeti Atatürk Orman Çiftliği'ne ait 1. derece doğal ve tarihi sit alanı içerisinde bulunan Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde bulunan 1.866,00 m² çadır alanı, 3.970,00 m² kapalı alan ve 25.766,00 m² açık alan olmak üzere toplam 31.622,00 m²’lik taşınmazın atlı spor tesisi olarak 10 yıl süreyle kiraya verilmesine yönelik ihalede davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve ihalenin dava dışı dernek üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 2. maddesinde, "Aşağıda belirtilen idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür: ...; 5659 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Kanunu’nun 5. maddesinde, “Müdürlük, özel hukuk esaslarına göre idare olunur. İşlemleri ve harcamaları 26/5/1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye ve 2/6/1934 tarihli ve 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunları hükümlerine tabi değildir. Bu işlem ve harcamaların şekli, satınalma ve satma, yapma ve yaptırma, kiralama ve kiraya verme ve hesap usulleri, menkul ve gayrimenkul amortisman payları ve müdürlük ile personelin görev ve yetkileri Cumhurbaşkanınca onanacak esaslar dairesinde yürütülür.”; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 94. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, "a) 2/6/1934 tarih ve 2490 sayılı Kanun ile bu Kanunda ek ve değişiklikler yapan kanunlar, ... yürürlükten kaldırılmıştır."; Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'nün Satım ve Kiraya Verme İşlerine Dair Yönetmeliği'nin 2. maddesinde, "Bu Yönetmelik; Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğüne ait taşınırlar ile Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünce üretilen veya ürettirilen, satılmak üzere alınan ürünlerin doğrudan veya ihaleli ya da ihalesiz satım işlemlerine, ürünlerin bayilik aracılığıyla satım ve pazarlama işlemlerine ve taşınır ve ürünlerin teslimine, teslim alınmasına ve bedellerinin ödenmesi ile taşınır veya taşınmazların kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemleri kapsar." kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihalenin davalı idareye ait taşınmazın kiralanması amacıyla gerçekleştirildiği, kamu kaynağı harcanarak mal veya hizmet alımı ya da yapım işlerinden olmadığı, bu nedenle 4734 sayılı Kanun'un uygulanamayacağı, davalı idarenin 5659 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca 2886 sayılı Kanuna da tâbi olmadığı, dava konusu ihalenin 12/01/2017 tarih ve 29946 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünün Satım ve Kiraya Verme İşlerine Dair Yönetmelik" düzenlemeleri uyarınca gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanuna tâbi olmayan dava konusu ihalede, 4734 sayılı Kanuna tâbi ihalelerde uygulanması zorunlu idarî başvuru yolları olan şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru yollarının tüketilmediğinden bahisle dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'ne tevdiine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 20/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.