Danıştay 13. Daire 2022/3543 Esas 2022/3222 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/3543
Karar No:2022/3222

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti Kuşadası Belediyesine ait olan ve tapuda … ada, … parselde kayıtlı bulunan, … mahallesi, … sokak., No:… adresindeki iş yeri nitelikli taşınmazın 14/04/2022 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile kiralanmasına ilişkin ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu kiralama ihalesine konu şartnamenin ''C) Ortak Belgeler'' başlıklı 4. maddesinde, ''Kuşadası Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü'nce onaylanacak Belediye'ye borcu olmadığına dair belge''nin ve 5. maddesinde, ''İhale dosyasının satın alındığına dair belge veya makbuz aslı''nın ihaleye katılabilmek için ihale komisyonuna verilmesi gerektiğinin belirtildiği, her ne kadar davacı tarafından dava dosyasına … tarihli ve … sayılı ''İhale teminatı'' konulu makbuzun sunularak şartnamede istenilen tüm bilgi ve belgelerin ihale yetkilisi … vasıtasıyla ihale komisyonuna ibraz edildiği ileri sürülmüş ise de, 14/04/2022 tarihli ''İhale Tutanağı''na, ''teklif dosyasında şartname satın alma bedeline ilişkin makbuz ile vekilin belediyeye borcu yoktur belgesi sunulmadığından talep üzerine dosyası teslim edilmiştir'' şeklinde şerh düşüldüğü, düşülen şerhin davacı vekili Murat Karasu tarafından herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan imzalandığı, aynı gün verilen dilekçeyle de geçici teminat bedelinin geri alınması için davalı idareye başvurulduğu, başvuru dilekçesinde … Mah., … Sok., No:…'te bulunan dükkan ihalesine girdim. İhaleyi alamadım. Yatırdığım teminatı geri almak istiyorum.'' şeklinde beyanda bulunulduğu; bu durumda ihale aşamasında şartnamede istenen belgelerin davacı vekili tarafından ihale komisyonuna sunulmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şartname gereğince belediyeye borcu olmadığına dair belgeyi ibraz etmesi gereken kişinin vekil değil ihaleye teklif veren istekli asil olduğu, bu şartın vekili kapsamadığı, ihale dosyasının ihale tarihinden önce 06/04/2022 tarihinde saat 11.00’de belediye veznesine 1.000,00-TL ödenerek satın alındığı, buna ilişkin makbuz aslının istenen diğer tüm belgelerle birlikte dosyaya sunulduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 56. maddesi gereğince Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet yoluna gidilmeden doğrudan dava açıldığı, ihaleye katılan istekli vekili tarafından ihaleye katılmak için istenen belgelerden ihale dosyasının satın alındığına dair makbuz aslının ve belediyeye borcu olmadığına dair belgenin sunulmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Mülkiyeti davalı idareye ait olan ve tapuda … ada, … parselde kayıtlı bulunan, … mahallesi, … sokak., No:… adresindeki iş yeri nitelikli taşınmazın 14/04/2022 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile kiralanmasına ilişkin ihale gerçekleştirilmiş, anılan ihaleye katılma şartını taşımadığından bahisle ihale dışı bırakılan davacı tarafından ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasında, "Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür." kuralı yer almış; "İlkeler" başlıklı 2. maddesinde, bu Kanun'un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu kurala bağlanmıştır.
2886 sayılı Kanun'un "Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler" başlıklı 45. maddesinde, "Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.
"; ''Açık teklif usulünde ihale'' başlıklı 47. maddesinde, ''İlanda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı, isteklilerin belgelerini ve geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek, kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir. Katılamayacakların belge ve teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler önünde, bir tutanakla tespit edilir.
Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden çıkartılır. Diğer istekliler, önce şartnameyi imzaya ve daha sonra, sıra ile tekliflerini belirtmeye çağrılır. Yapılacak teklifler ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve teklif sahipleri tarafından imzalanır.
İlk teklifler bu suretle tespit edildikten sonra, komisyon başkanı, posta ile yapılmış teklifler varsa okutarak bu tekliflerin de ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılmasını sağlar. Bundan sonra istekliler sıra ile tekliflerde bulunmaya devam ederler. İhaleden çekilen isteklilerin bu durumları ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve imzaları alınır. İlgilinin imzadan çekinmesi halinde durum ayrıca belirtilir.
İhaleden çekilenler yeniden teklifte bulunamazlar.
Teklifler yapıldığı sırada, yapılan indirim veya artırımların işi uzatacağı anlaşılırsa; isteklilerden komisyon huzurunda son tekliflerini yazılı olarak bildirmeleri istenebilir. Daha önce ihaleden çekilmiş olanlar bu durumda yazılı teklif veremezler.'' kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare, ihaleyi yaparken 2886 sayılı Kanun'da yer alan ihalede açıklık, rekabetin sağlanması ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkeleri uyarınca, ihale usul ve kurallarına göre ihaleyi gerçekleştirmek zorundadır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihaleye davacının vekili vasıtası ile iştirâk ettiği, ihale komisyonunca, şartname bedeli makbuzunun ve vekâleten ihaleye davacı adına teklif veren kişinin "borcu yoktur" belgesinin eksik olduğundan bahisle davacının ihale dışı bırakılmasına karar verildiği, davacının ise ihale şartnamesini ihale tarihinden (14/04/2022) önce 06/04/2022 tarihinde saat 11.00’de belediye veznesine 1.000,00-TL ödeyerek satın aldığı, buna ilişkin makbuzun dosyada mevcut olduğu, davalı idarenin savunmasından, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılma nedenlerinden birinin, ihale dosyası satın alma bedelinin belediyeye yatırılmaması değil, ihale dosyası satın alma bedeline ilişkin makbuzun ihale dosyasına sunulmaması hususu olduğu; diğer taraftan, ihaleye istekli sıfatı ile teklif veren davacının belediyeye borcu olmadığına dair belgenin sunulduğu, ancak, ihale isteklisi davacı vekilinin de belediyeye borcu olmadığına dair belgenin sunulmadığından bahisle davacıya ait teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı ve dava konusu kiralama ihalesinin tek katılımcı ile sonuçlandırıldığı anlaşılmaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu gereğince, asil adına hareket eden vekil aracılığıyla doğan haklar ve borçlar vekile ait değil, adına hareket ettiği asile aittir. Dolayısıyla ihale katılımcısı, vekil değil adına hareket ettiği asildir.
Öte yandan, ihalelerde açıklık ilkesinin gerçekleşebilmesi için, öncelikle ihale kurallarının objektif, açık ve öngörülebilir olarak hazırlanması ve ihalelerin de bu kurallar çerçevesinde sonuçlandırılması gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu ihale şartnamesinde isteklilerin ihaleye vekilleri aracılığıyla teklif vermeleri hâlinde vekilin de belediyeye borcu olmadığına dair belge sunması gerektiğine dair açık bir düzenleme bulunmadığı dikkate alındığında, davacının bu sebeple değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, davacının ihale şartnamesini ihale tarihinden önce satın aldığı, buna ilişkin makbuzun dosyada mevcut olduğu ve davacının yer görme belgesini imzaladığı, dikkate alındığında, şartname bedeli makbuzunun ibraz edilmediği gerekçesi yönünden de davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamalarında kullanılmayan ….-TL yürütmeyi durdurma harçlarının ayrı ayrı davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 20/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.