Danıştay 13. Daire 2018/452 Esas 2022/3243 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/452
Karar No:2022/3243

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrolcülük Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… öi sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, dağıtıcı lisansı başvurusunda bulunan şirketlerin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararıyla belirlenen aktif toplamı miktarına sahip olmadığından bahisle Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 10. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca lisans başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … tarih ve …/ek sayılı Asgari Ödenmiş Nakdi Sermaye Tespitine Dair Yeminli Mali Müşavirlik Raporunda, davacı şirketin kuruluş mukavelesinde taahhüt edilen 37.500.000-TL sermaye tutarının tamamının ödendiğinin belirtildiği, 30/04/2016 tarihli bilanço tablosunda, 31/12/2015 tarihli aktif (varlıklar) toplamının 9.995.316,61-TL, 30/04/2016 tarihli aktif (varlıklar) toplamının ise 37.634.241,82-TL olarak belirlendiğinin anlaşıldığı, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 7. maddesinin altıncı fıkrasının (g) bendi uyarınca dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin, sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak alınan … tarih ve … sayılı Kurul kararında lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin aktif toplamının dağıtıcı lisansı için minimum 37.500.000-TL olması gerektiği kurala bağlanmakla birlikte anılan Kurul kararında bilançoya ilişkin aktif toplamının hangi dönem için istenilmesi gerektiği hususunda bir düzenlemenin yer almaması karşısında, 37.500.000-TL aktif toplamına sahip olma şartını lisans başvurusunda bulunmadan önceki 31/05/2016 tarihli ara dönem bilançosu ile taşıdığı görülen davacı şirketin lisans başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, lisans başvurularında istenen bilgi ve belgelerin dayanağı mevzuat kapsamında … tarih ve … sayılı Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu Açıklamaları Hakkında Kurul kararının 09/06/2011 tarih ve 27959 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, lisans başvurusunda istenen bilgi ve belgelerin tanımlarının söz konusu Kurul kararında açıklandığı, anılan Kurul kararının 21/02/2015 tarih ve 29274 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan değişiklikle eklenmiş olan tanımlar başlıklı 3. maddesinin birinci fıkrasının (z) bendine göre, "Mali Tablolar"ın Başvuru sahibi tüzel kişinin yeni kurulmuş olması halinde bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairesince tasdiklenmiş kuruluş bilançosu ile câri yıla ilişkin gelir tablosunu, diğer hallerde lisans başvuru tarihinden önceki yıl sonu itibarıyla düzenlenen ve bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairesince tasdiklenmiş bilanço ve gelir tablosunu" ifade ettiğinin belirtildiği, dolayısıyla davacının bilançosu söz konusu şartı taşımadığından lisans verilmemesi işleminin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket tarafından 24/05/2016 tarihinde davalı idare kayıtlarına alınan dilekçeyle dağıtıcı lisansı verilmesi talebiyle başvuruda bulunulmuş, davalı idarece yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, başvuru kapsamında Mersin 9. Noterliği'nce onaylanan … tarih ve … yevmiye no.lu şirket kuruluş sözleşmesinin ve bu sözleşmenin 19/11/2015 tarihinde tescil ve ilan olduğuna dair 26/11/2015 tarihli Ticaret Sicili Gazetesi'nin sunulduğu; davacı şirketin 31/12/2015 tarihli bilançosunda aktif toplamının 9.995.316,61-TL olduğu, buna karşılık 31/05/2016 tarihli şirket bilançosunun aktif toplamının ise 37.634.241,82-TL olduğu anlaşılmıştır.
Bunun üzerine, davacı şirketin 31/05/2016 tarihli bilançosu bir ara dönem bilançosu olduğundan değerlendirmeye alınmayarak, dağıtıcı lisansı başvurusunda bulunan şirketlerin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak 10/12/2014 tarih ve 5352 sayılı Kurul kararıyla belirlenen aktif toplam miktarına sahip olmadığından bahisle, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 10. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacı şirketin lisans başvurusunun reddine karar verilmiş, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin olunan petrolün doğrudan veya işlenerek güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin düzenlenmesinin sağlanması amacıyla 20/12/2003 tarih ve 25322 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürülüğe giren, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 2. maddesinin 11. bendinde, "Dağıtıcı: Akaryakıt dağıtım yetkisi olan ve lisansına işlenmesi halinde depolama, taşıma, ihrakiye ve madeni yağ üretimi işlemleri yapabilen sermaye şirketini"; 34. bendinde, "Piyasa faaliyeti: Petrolün; ithalini, ihracını, rafinajını, işlenmesini, depolanmasını, iletimini, ihrakiye teslimini, taşınmasını, dağıtımını, bayiliğini" ifade ettiği belirtilmiş; "Lisansların tâbi olacağı usul ve esaslar" başlıklı 3. maddesinde ise, "Petrol ile ilgili; a) Rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılması ve bu amaçla tesis kurulması ve/veya işletilmesi, b) Akaryakıt dağıtımı, taşıması ve bayilik faaliyetlerinin yapılması, İçin lisans alınması zorunludur. Kurum, geliştireceği ilke ve ölçütler doğrultusunda, iletim ve işleme faaliyetlerinde lisans alma zorunluluğuna muafiyet getirebilir. Lisans vermede taahhüt üzerinden işlem yapılamaz.
Lisans taleplerine ilişkin değerlendirmeler 3 üncü madde hükümleri ve Kurumca belirlenecek diğer unsurlar çerçevesinde tamamlanarak en geç altmış gün içerisinde karara bağlanır ve ilgiliye tebliğ edilir. Reddedilen taleplerin gerekçesi bildirilir.(...)" kuralına yer verilmiştir.
17/06/2004 tarih ve 25495 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin "Lisans" başlıklı 5. maddesinde, "Lisans, bir gerçek veya tüzel kişinin piyasada faaliyet gösterebilmek için Kurumdan almak zorunda olduğu izin belgesidir.
Her bir piyasa faaliyeti ve piyasa faaliyeti yürütülen her bir tesis için ayrı lisans alınır. Lisanslarda, lisans kapsamında yer alması halinde tesise özgü hükümlere yer verilir.(...) kuralı yer almış; işlem tarihinde yürürlükte bulunan hâliyle "Lisans Başvurusu" başlıklı 7/6(g) maddesinde, "dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin Kurulca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması, bu kapsamda, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı başvurularında, tüzel kişi ve tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde (halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde) doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan, tüzel kişiler için; bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairelerince tasdiklenmiş, son üç yıla ait bilanço ve gelir tablolarının aslı veya noter onaylı suretlerinin (lisans sahibi tüzel kişinin yeni kurulmuş olması halinde, kuruluş bilançosunun) ve faaliyetlerinde kullanılan tesislere ilişkin bilgileri içeren beyanın, Kuruma ibraz edilmesi gerektiği kurala bağlanmış; "İnceleme ve Değerlendirmenin Sonuçlandırılması" başlıklı 10. maddesinde, "Lisans başvurularına ilişkin değerlendirme en geç altmış gün içerisinde karara bağlanır ve ilgiliye tebliğ edilir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeye ilişkin rapor Kurula sunulur ve lisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır. Lisans başvurusunun Kurul kararıyla reddedilmesi durumunda, ret gerekçeleri başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.(...) kuralına yer verilmiştir.
Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 7. maddesinin altıncı fıkrasının (g) bendi uyarınca dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak alınan ve 20/12/2014 tarih ve 29211 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 10/12/2014 tarih ve 5352 sayılı Kurul kararında," 1-Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansları için Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde sayılanlara ek olarak aşağıdaki şart ve nitelikler aranır: a)Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin aktif toplamının dağıtıcı lisansı için minimum 37.500.000-TL, ihrakiye teslim lisansı için minimum 11.250.000-TL olması, b)Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği kapsamında Kuruma sunacakları bilançolarında bu maddenin (a) bendinde belirtilen tutarda aktif toplamına sahip olması gerekir. (...) kuralı yer almıştır.
09/06/2011 tarih ve 27959 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu Açıklamaları Hakkında 31/05/2011 tarih ve 3242-2 sayılı Kurul kararına 21/02/2015 tarih ve 29274 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan değişiklikle eklenmiş olan tanımlar başlıklı 3. maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinde, "Mali Tabloların, "Başvuru sahibi tüzel kişinin yeni kurulmuş olması halinde bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairesince tasdiklenmiş kuruluş bilançosu ile cari yıla ilişkin gelir tablosunu, diğer hallerde lisans başvuru tarihinden önceki yıl sonu itibarıyla düzenlenen ve bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairesince tasdiklenmiş bilanço ve gelir tablosunu" ifade ettiği belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, 26/11/2015 tarih ve 8955 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edildiği üzere, davacı şirketin Mersin Ticaret Sicili Müdürlüğü'nün …tarih ve … sicil numarasına kayden kuruluşunun tescil edildiği, şirketin 31/12/2015 tarihli bilançosunda aktif toplamının 9.995.316,61-TL olarak yer aldığı, buna karşılık 31/05/2016 tarihli şirket bilançosundaki aktif toplamının 37.634.241,82-TL olduğu, davacı şirketin lisans başvurusu üzerine yapılan incelemede, 31/05/2016 tarihli şirket bilançosu bir ara dönem bilançosu olduğundan bu bilançonun değerlendirmeye alınmamasına, 31/12/2015 tarihli bilançonun değerlendirmeye alınmasına ve buna göre, dağıtıcı lisansı başvurusunda bulunan şirketlerin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla belirlenen aktif toplam miktarına sahip olmadığından bahisle davacı şirketin lisans başvurusunun reddedilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, aktif toplamına ilişkin bilançonun hangi dönem için istenilmesi gerektiğinden ve bu bağlamda davacı tarafından sunulmuş olan 31/05/2016 tarihli ara dönem bilançosunun lisans başvurusuna esas olmak üzere kabul edilip edilemeyeceğinden kaynaklanmaktadır.
Lisans başvurularında istenen bilgi ve belgelere ilişkin … tarih ve … sayılı Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu Açıklamaları Hakkında Kurul kararının 3. maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinde açıkça, başvuru sahibi tüzel kişinin yeni kurulmuş olması hâlinde, lisans başvurusu ekinde kuruluş bilançosunun sunulması gerektiği belirtilmiş olup, ara dönem bilançosunun lisans başvurusunda değerlendirmeye alınmayacağı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, kuruluş bilançosundaki aktif toplamı göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılan değerlendirme sonucunda, dağıtıcı lisansı verilmesi için gereken şartları taşımadığından bahisle tesis edilen başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan, toplam …-TL temyiz harcının istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 21/09/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.