Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/4614 Esas 2022/16624 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen bir tapu iptal ve tescil davasında, davacının malik olduğu taşınmazın ifraz edilmesi için belediyeye başvurduğu ve bir kısım alanın bedelsiz olarak terk edildiği belirtiliyor. Ancak bir bölümüne üçüncü kişiler tarafından el atıldığı tespit edilmiş. Mahkeme, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 35. maddesine ve Anayasa Mahkemesinin kararına atıfta bulunarak, davacıların kendi isteğiyle yapılan işlemden elde ettikleri menfaat gözetilerek davanın reddi yerine kabul edildiğini belirtiyor. Yargıtay 5. Hukuk Dairesi ise, söz konusu kararı yanlış bulduğunu ve davacı tarafın temyiz itirazını reddettiğini açıklıyor.
Kanun maddeleri:
- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 35. maddesi: İmar düzenlemesi sırasında malikinin muvaffakati ile yol, yeşil alan ve bunun gibi kamu hizmet ve tesislerine ayrılan alan için eski malikler tarafından mülkiyet iddiasında bulunulamaz ve karşılığı da istenemez.
- Anayasa Mahkemesi'nin 07.09.2021 tarihli 2017/22268 başvuru numaralı kararı: Kamu yararı ve hukuk düzeninin gerektirdiği haller dışında, mal edinme hakkının, bireyler arasındaki ilişkilere müdahale edilmesi amacıyla kullanılamayacağı belirtiliyor.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş, davacı vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 22.11.2022 günü temyiz eden davacı vekilinin yüzüne karşı, usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden temyiz eden davalı idare vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -
Dava, tapu iptal ve tescil, mümkün olmadığı takdirde ise taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; davacının, paydaşı olduğu 98.595 m² alanlı, 247 ada, 16 parsel sayılı taşınmazın hazırladıkları özel parselasyon planı uyarınca ifraz edilmesi amacıyla Bornova Belediye Başkanlığına başvuruda bulunduğu, Bornova Belediye Başkanlığının 13.01.1978 tarihli ve 4/124 sayılı kararı ile “yol, yeşil alan ve meydanları belediyemiz adına bedelsiz terk etmeleri ve yol olarak ayrılan kısımlardaki alt yapı hizmetlerini de kendileri yapmak şartı ile” planın kabulüne, plan ve ifraz beyannamesine uygun olarak ifrazına karar verilmiş, Tapu Müdürlüğünde 29.03.1978 tarih ve 1840 yevmiye numaralı işlemi ile toplam 31.158 m²’lik kısım bedelsiz olarak terk edilerek 247 ada 117 ila170, 642 ada 1 ila 5, 643 ada 1 ila 8, 644 ada 1 ila 3, 645 ada 1 ila 4, 646 ada 1 ila 4, 647 ada 1 ila 3, 648 ada 1 ila 9, 649 ada 1 ila 4, 650 ada 1 ila 6, 651 ada 1 ila 6, 652 ada 1 ila 6, 653 ada 1 ila 8, 654 ada 1 ila 6, 655 ada 1 ila 6, 656 ada 1 ila 6, 657 ada 1 parsel sayılı taşınmazların özel parselasyon sonucu oluştuğu, yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporuna göre mahkemece kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere kamuya terk edilen 31.158,00 m²'lik alanın halen yeşil alan ve yol olarak imar planında gösterildiği, bu kısmın bir bölümüne dava dışı parsel sahiplerince el atıldığı belirlenmekte ise de imar planında halen yol ve yeşil alan olarak bırakılması sebebiyle belediye tarafından terk amacı dışında bir kullanımın olmadığı, 247 ada 205 parselde yol, yeşil alan olarak terk edilen 56,78 m²'lik; 646 ada 9 parselde yol, yeşil alan olarak terk edilen 174 m²'lik; 646 ada 13 parselde yol, yeşil alan olarak terk edilen 55 m²'lik; 646 ada 14 parselde yol, yeşil alan olarak terk edilen 87 m²'lik; 647 ada 6 parselde yol, yeşil alan olarak terk edilen 114 m²'lik; 647 ada 8 parselde yol yeşil alan olarak terk edilen 138 m²'lik alanların yeni imar hattına göre Bornova Belediyesi adına ihdasen tevhid edilerek yeni parsel oluşturulduğu ve parsel sahibi üçüncü kişiye satıldığı/halihazırda üçüncü kişiler adına kayıtlı olduğu belirlenmekle toplam 624,78 m²'lik alan yönünden terk amacı dışında kullanımın söz konusu olduğu belirtilerek bu kısımda davacı payına düşen bedele hükmedilmek ve diğer parseller yönünden davanın reddi suretiyle hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
Her ne kadar mahkemece dairemiz bozma ilamı sonrası işin esasına girilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 35 inci maddesi uyarınca imar düzenlemesi sırasında malikinin muvaffakati ile yol, yeşil alan ve bunun gibi kamu hizmet ve tesislerine ayrılan alan için eski malikleri tarafından mülkiyet iddiasında bulunulamayacağı ve karşılığı da istenemeyeceğinden ve Anayasa Mahkemesinin 07.09.2021 tarihli ve 2017/22268 başvuru numaralı kararı da dikkate alındığında davacıların kendi isteği ile yapılan işlemden elde ettiği menfaat de gözetilerek davanın reddi yerine yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazı yerinde olmadığından reddine; davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazine'ye irad kaydedilmesine, davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 22.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.