Danıştay 3. Daire 2020/674 Esas 2022/3410 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı olan vergi dairesi, davacı olan sanayi ticaret limited şirketine bir kat vergi ziyaı cezası kesilmişti. Ancak şirket çalışanı tarafından takip edilen kasa defterleri ile çek senet listelerindeki kayıtlarla yasal defter ve kayıtların karşılaştırılması sonucu elde edilen kazanç, tevkifatta bulunmaksızın ortaklara dağıtılmıştı. Bu durumda gelir (stopaj) vergisi üzerinden vergi ziyaı cezasının üç kat kesilmesi hukuka uygun olmadığı gerekçesi ile kararın kısmen kabulüne ve bir kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisi için verilen hüküm fıkrasının onaylanmasına karar verilmiştir.
İlgili kanun maddeleri:
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendi
- 213 sayılı Kanun'un 339. maddesi
- 213 sayılı Kanun'un 341. maddesi
- 213 sayılı Kanun'un 344. maddesi
- 213 sayılı Kanun'un 359. maddesi
- 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 3. maddesi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/674
Karar No : 2022/3410

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sanayi Ticaret Limited Şirketi
VEKİLLLERİ : Av. …-Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, 2012 yılında şirket çalışanı tarafından takip edilen kasa defterleri ile çek senet listelerindeki kayıtlarla yasal defter ve kayıtların karşılaştırılması neticesinde bir kısm hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı ve bu surette elde ettiği kazancını tevkifatta bulunmaksızın ortaklarına dağıttığı yolundaki tespitleri içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak 2013 yılının Nisan dönemi için re'sen salınan üç kat vergi ziyaı ceza gelir (stopaj) vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu üç kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisinin matrahı bakımından bağlı bulunduğu kurumlar vergisi tarhiyatı yönünden Mahkemelerinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava reddedildiğinden yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Bölge Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davacı tarafından, re'sen tarh nedeninin oluşmadığı, tarhiyata esas alınan defterin şirkete ait olmayıp şirket çalışanının şahsi defteri olduğu, her tahsilatın tahakkuk etmiş gelir olarak değerlendirilemeyeceği, sözde kasa defterinde yer alan işlemlerin resmi defterlere intikal ettirildiği, söz konusu defterin vergi matrahını azaltmak amacıyla tutulmadığı, gelirin dönemselliği ilkesinin ihlal edildiği, tespit edilen kayıt dışı hasılat ile esas alınan karlılık oranının varsayıma dayandığı, olayda üç kat vergi ziyaı cezası kesilemeyeceği, bağışların kayıtlara işlenmesinde bir hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma isteminin yerine getirilmesine gerek görülmeyerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacının, 2012 yılında şirket çalışanı tarafından takip edilen kasa defterleri ile çek senet listelerindeki kayıtlarla yasal defter ve kayıtların karşılaştırılması neticesinde bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı ve bu surette elde ettiği kazancını tevkifatta bulunmaksızın ortaklarına dağıttığı yolundaki tespitleri içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak 2013 yılının Nisan dönemi için re'sen üç kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisi salındığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, 339. maddesinde, vergi ziyaına sebebiyet vermekten veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, cezanın kesinleştiği tarihi takip eden yılın başından başlamak üzere vergi ziyaında beş, usulsüzlükte iki yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde elli, usulsüzlük cezası yüzde yirmibeş oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı hükmü yer almıştır.
213 sayılı Kanun'un 341. maddesinde vergi ziyaının, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade ettiği, şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermenin de vergi ziyaı hükmünde olduğu, 344. maddesinde ise 341. maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde, mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesileceği, vergi ziyaına 359. maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu cezanın üç kat olarak uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; bir kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisine ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun görülmüştür.
Uyuşmazlık konusu olayda olduğu gibi kurum kazanç farkına bağlı kar üzerinden tevkif edilmesi beklenen gelir (stopaj) vergisinin zamanında tahakkuk ettirilmemesi vergi ziyaını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, 2012 yılına ait şirket çalışanı tarafından takip edilen kasa defterleri ile çek senet listelerindeki kayıtlarla yasal defter ve kayıtların karşılaştırılması neticesinde bir kısm hasılatın kayıt ve beyan dışı bırakılmasının belirtilen duruma etkisinin olmayacağı açıktır.
Bu durumda vergi ziyaına 213 sayılı Kanun'un 359. maddesinde sayılan fiillerle sebebiyet verilmediği dikkate alınarak, gelir (stopaj) vergisi üzerinden vergi ziyaı cezasının üç kat kesilmesi hukuka uygun düşmediğinden Vergi Mahkemesi kararının, vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf istemini reddeden Vergi Dava Dairesi kararının sözü edilen hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kısmen reddine,
2.Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; bir kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisine ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; gelir (stopaj) vergisinin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
5. Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına, 28/09/2022 tarihinde oybirliğyle kesin olarak karar verildi.