Danıştay 8. Daire 2018/3649 Esas 2022/5206 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Kozlu Belediyesi'nin davacı şirkete uyguladığı 264.320,00 TL para cezasının iptali için davacı tarafından dava açılmıştır. İdare Mahkemesi, encümen kararının hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle ödeme emrinin iptaline karar vermiştir. Ancak davada derdestlik nedeniyle encümen kararı hakkında karar verilmemiştir. Bölge İdare Mahkemesi, mevcut kararın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunu reddetmiştir. Temyiz eden taraftan gelen iddialara göre, Belediye Encümen kararı başka bir kararla iptal edilmiştir ve dava konusunun kalmadığı iddia edilmektedir. Danıştay Sekizinci Dairesi, encümen kararı hakkında kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar vermiştir. Ödeme emrinin iptali istemi ise onanmış, Belediye Encümen kararı hakkındaki karar bozulmuştur. Kararda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun 303/1. maddesi de detaylı şekilde açıklanmıştır.

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/3649
Karar No : 2022/5206


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kozlu Belediye Başkanlığı tarafından davacı şirket adına düzenlenen 21.02.2017 tarihli 264.320,00-TL tutarındaki ödeme emrinin ve ödeme emrinin dayanağı olan … tarih ve … sayılı Kozlu Belediye Encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; ödeme emrinin dayanağı olan encümen kararının hukuken kesinleşmesi beklenilmeden doğrudan tahsil aşamasına geçilip ödeme emri tanzim edilip tebliğ edildiği, kaldı ki dava konusu ödeme emrinin dayanağı olan … tarih ve … sayılı Kozlu Belediyesi Encümen kararının, … tarih ve … sayılı Kozlu Belediyesi Encümen Kararı ile kaldırıldığı, dolayısıyla dava konusu ödeme emrinde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emrinin iptaline; Mahkemede daha evvel … gün ve … sayılı encümen kararının iptali istemiyle açılan E:… sayılı dosyasında görülen dava ile bakılmakta olan bu davanın tarafları, konusu ve sebebinin aynı olduğu anlaşıldığından, iş bu davanın Encümen kararına yönelik kısmı hakkında ise derdestlik nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 09.01.2017 tarih ve 05 sayılı Belediye Encümen kararının, 27.03.2017 tarih ve 52 sayılı Encümen kararıyla kaldırıldığı, davanın konusuz kaldığı, ödeme emrinin de iptal edildiğinin açık olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu kararın dava konusu ödeme emrine ilişkin kısmının onanması, encümen kararına ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin yüklenicisi tarafından Kozlu Belediyesi sınırları içerisinde bulunan … Mahallesi, … Caddesi üzerinde mutabık kalınmayan güzergahta kazı yapıldığı, kazı esnasında asfalt kesme makinesi kullanılmadığı, bu sebeple yolun aşırı derecede tahrip olduğu, bu durumun Kozlu Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü'nce tespit edilerek yaklaşık maliyet oranına göre 264.320,00-TL cezai işlem uygulanması gerektiği yönünde Belediye Başkanlığı'na … tarih ve … sayılı yazının yazıldığı, bu yazı üzerine Kozlu Belediye Encümeni'nin davacı şirket adına 264.320,00-TL para cezası kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemi tesis ettiği ve akabinde 21.02.2017 tarihli ödeme emrinin düzenlenmesi üzerine hem para cezası verilmesine yönelik … tarih ve … sayılı Belediye Encümen kararının hem de 21.02.2017 tarihli ödeme emrinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu kararın ödeme emrinin iptali istemine ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın 09.01.2017 tarih ve 05 sayılı Kozlu Belediye Encümen kararının iptali istemine ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun "Kesin Hüküm" başlıklı 303/1. maddesinde: "Bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir." hükmü yer almaktadır.
İdari işlemler yönünden de, dava konusu edilmek suretiyle işlemin yargısal denetimi sağlanmakta ve ilgililer yönünden hukuki sonuçlar doğurmakta olup, aynı işlemin, aynı kişi tarafından, aynı hukuki sebeplere bağlı olarak aynı yargı mercilerince yargısal denetiminin yaptırılması kesin hüküm nedeniyle mümkün değildir.
Olayda, Kozlu Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararıyla, davacı hakkında 264.320,00-TL tutarında para cezası uygulanmasına karar verildiği, davacı tarafından 23.01.2017 tarihinde … İdare Mahkemesi'nin E:… esasına kayden anılan işlemin iptali istemiyle dava açıldığı, akabinde 21.02.2017 tarihli ve 264.320,00-TL tutarlı ödeme emrinin düzenlenip davacıya tebliğ edilmesi üzerine ödeme emrinin iptali istemi yanında ödeme emrine dayanak olan … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle 01.03.2017 tarihinde E:… esasına kayden işbu davanın açıldığı, … tarih ve … sayılı Encümen kararının … tarih ve … sayılı Kozlu Belediyesi Encümen Kararı ile iptal edilmesi nedeniyle … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği ve bu kararın temyiz edilmemesi üzerine 18.07.2017 tarihinde kesinleştiği görülmektedir.
Bakılmakta olan uyuşmazlıkta ise, İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla, Mahkemede daha evvel … gün ve … sayılı encümen kararının iptali istemiyle açılan E:… sayılı dosyasında görülen dava ile bakılmakta olan bu davanın tarafları, konusu ve sebebinin aynı olduğu anlaşıldığından, iş bu davanın Encümen kararına yönelik kısmının esası hakkında derdestlik nedeniyle karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir.
Bu durumda, işbu davada İdare Mahkemesi'nce karar verildiği tarih itibarıyla (05.10.2017) aynı işlemin iptali istemiyle (… tarih ve … sayılı Belediye Encümen kararı) aynı Mahkemede daha önce açılan davada (E:…) verilen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair kararın kesinleştiği (18.07.2017) anlaşıldığından, Mahkemece encümen kararının iptali istemine yönelik olarak kesin hüküm nedeniyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, anılan işlem yönünden davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de bu duruma göre yeniden değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının ödeme emrinin iptali istemine ilişkin kısmı yönünden ONANMASINA, … tarih ve … sayılı Kozlu Belediye Encümen kararının iptali istemine ilişkin kısmı yönünden BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/09/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.