Danıştay 3. Daire 2019/5711 Esas 2022/3452 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle re'sen salınan katma değer vergisi ile üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle dava açmıştır. Vergi Mahkemesi tarafından verilen kararın istinaf başvuruları reddedilmiştir. Temyiz isteminde bulunan davalı, defter ve belge ibraz etmeme fiilinin üç kat vergi ziyaı cezasını gerektirdiği, tarhiyatın hukuka uygun yapıldığı gerekçesiyle kararın aleyhine olan kısmının bozulmasını talep etmiştir. Danıştay Üçüncü Dairesi, vergi ziyaı cezasının kesinti nedeni olarak kabul edilen ibraz yükümlüğünü yerine getirememesine dayalı defter ve belgeleri incelemeye yetkili olanlara ibraz etmeme durumunda üç kat vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiğini ve kararın bu yönüyle onanması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, tarhiyatın davanın reddi ile sonuçlanan kısmına ilişkin üç kat vergi ziyaı cezasının bir kata indirilmesine ilişkin hüküm fıkrası ise bozulmuştur. Konuyla ilgili mevzuat Vergi Usul Kanunu'nun 344. maddesi üçüncü fıkrası ile 359. maddesi (a-2) işaretli bendinde düzenlenmektedir.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/5711
Karar No : 2022/3452

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Elektronik Sanayi Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2012 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re'sen salınan katma değer vergisi ile tekerrür hükümleri uygulanarak artırılan üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İnceleme aşamasında ibraz edilmeyen ancak Mahkemelerince verilen ara kararıyla istenilen, davacının 2012 yılına ait yasal defterleri ile alış ve gider belgelerinin ilgili idareye gönderilmesi üzerine hazırlanan görüş ve öneri raporunda yer alan tespitler doğrultusunda, davacının kayıtlarına alıp faturalarını ibraz ettiği, …Boya İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve … Makina Kalıp ve Kapak Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenledikleri faturaların gerçeği yansıtmadığını ortaya koyacak herhangi bir vergi tekniği raporu bulunmadığı, idarece de bu faturaların gerçeği yansıtmadığına ilişkin somut tespit yapılmadığından, tarhiyatın değinilen mükelleflerden alınan faturalardan kaynaklanan kısmında ve hakkında tespit bulunmayan mükelleflerin ibraz edilmiş faturalarından kaynaklanan kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, Tasfiye Halinde … Boya Vernik İnşaat Malzemeleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi'ne ait belgelerin sunulduğu ancak sözü edilen şirket hakkında düzenlenen vergi tekniği raporunun Mahkemelerince irdelenmesinden düzenlediği faturaların gerçek olmadığı sonucuna ulaşıldığından tarhiyatın bu mükelleften alınan faturalardan kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık olmadığı, davacı tarafından belgesi sunulmayan 2012 yılının Ocak ve Şubat aylarında indirilecek katma değer vergisinin sırasıyla 7.657,03 TL ve 7.312,29 TL'sine isabet eden kısmında ve belgesi ibraz edilmeyen …Yazılım Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan 2012 yılının Kasım döneminin indirilecek katma değer vergisinin 1.727,51 TL'sine isabet eden kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı; Kasım dönemi için belgeleri ibraz edilen aşan kısmında ise hukuka uyarlık olmadığı, olayın özelliği ve matrah farkının davacının katma değer vergisi beyannamelerinde yer alan indirimlerin reddi suretiyle tespit edildiği dikkate alındığında üç kat vergi ziyaı cezasının bir kata indirilmesinin hukuka uygun düşeceği, 2011 yılına ilişkin vergi ziyaı cezasının tekerrüre esas alınabileceği gerekçesiyle tarhiyat azaltılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularının, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Yargı kararlarıyla istikrarlı hale geldiği üzere defter belge ibraz etmeme fiilinin üç kat vergi ziyaı cezasını gerektirdiği, yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ: Katma değer vergisinin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezalarının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulması, temyiz istemine konu diğer hüküm fıkrasının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına, yasal defter ve belgelerinin istenilmesi üzerine incelemeye ibraz etmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca 2012 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re'sen katma değer vergisi salındığı, tekerrür hükümleri gereğince artırılarak üç kat vergi ziyaı cezası kesildiği anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinin (a-2) işaretli bendinde, varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerde sabit olduğu halde defter ve belgelerin vergi incelemesi yapmaya yetkili kimselere ibraz edilmemesi "gizleme" eylemi olarak tanımlanmış ve vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter ve belgeleri gizleyenler hakkında 359. madde hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır. Aynı Yasa'nın 344. maddesinin üçüncü fıkrasında ise vergi ziyaına 359. maddedeki fiillerle yol açılması halinde vergi ziyaı cezasının üç kat uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, … Boya İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve … Makina Kalıp ve Kapak Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalar ile belgesi ibraz edilip de hakkında tespit bulunmayan diğer mükelleflerden alınan faturalardan kaynaklanan kısmı ve 2012 yılının Kasım döneminin indirilecek katma değer vergisinin 1.727,51 TL'sini aşan kısmına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Vergi Usul Kanunu'nda, vergi ziyaı cezasının ziyaa uğratılan verginin kaç katına göre hesaplanacağı, eylemin niteliğine göre tayin edilmiş olup, ibraz yükümlüğünü yerine getirememesine neden gösterdiği durumları kanıtlayamayıp, zorlayıcı bir nedene bağlı olmaksızın defter ve belgeleri incelemeye yetkili olanlara ibraz etmeyen ve bu eylemi yukarıda yer verilen 359. madde kapsamında bulunan davacı adına, ziyaa uğratılan verginin üç katı düzeyinde vergi ziyaı cezası kesilmesinde yasaya aykırılık bulunmadığından ve uyuşmazlığın niteliği, matrahın bulunuş şekli ve benzeri sebepler cezanın üç kattan bir kata indirilmesini hukuka uygun kılmayacağından, Vergi Dava Dairesi kararının, tarhiyatın davanın reddi ile sonuçlanan kısmına ilişkin vergi ziyaı cezasının üç kattan bir kata indirilmesine ilişkin hüküm fıkrasında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, … Boya İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve … Makina Kalıp ve Kapak Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalar ile belgesi ibraz edilip de hakkında tespit bulunmayan diğer mükelleflerden alınan faturalardan kaynaklanan kısmı ve 2012 yılının Kasım döneminin indirilecek katma değer vergisinin 1.727,51 TL'sini aşan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3.Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4.Kararın; tarhiyatın davanın reddi ile sonuçlanan kısmına ilişkin üç kat vergi ziyaı cezasının bir kata indirilmesine ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA, 29/09/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.