Esas No: 2017/51
Karar No: 2022/3412
Karar Tarihi: 29.09.2022
Danıştay 13. Daire 2017/51 Esas 2022/3412 Karar Sayılı İlamı
Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2017/51 E. , 2022/3412 K."İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/51
Karar No:2022/3412
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av....
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
MÜDAHİLLER
(Davalı Yanında) : 1- ...Demiryolu Araçları Sanayi Ticaret A.Ş.
2- ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürülüğü'nce 04/08/2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Kabataş- Mecidiyeköy- Mahmutbey Raylı Ulaşım Toplu Taşıma Sistemi 300 Adet Metro Aracı Temini ve İşletmeye Alma İşi" ihalesine ilişkin olarak davacı şirketin 06/11/2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun reddi üzerine ...tarih ve ...sayılı dilekçe ile yaptığı itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 10/02/2016 tarih ve 2016/UM.II-494 sayılı kararının, iş deneyim belgesinin usulüne uygun olarak tasdik edilmediğinden bahisle davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürülüğü'nce 04/08/2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Kabataş- Mecidiyeköy- Mahmutbey Raylı Ulaşım Toplu Taşıma Sistemi 300 Adet Metro Aracı Temini ve İşletmeye Alma İşi" ihalesine 4 isteklinin katıldığı, ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri yönünden idarece yapılan inceleme sonucunda değerlendirme dışı bırakılan istekli bulunmadığı, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurların da değerlendirilmesinin ardından yapılan puanlama sonucunda, ihalenin ...Co. Ltd. üzerinde bırakıldığı, ...Demiryolu Araçları San. ve Tic. A.Ş.-...Company İş Ortaklığı’nın da ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, yapılan puanlama sonucunda başvuru sahibinin teklifinin üçüncü sırada yer aldığı, ancak davacının yaptığı itirazen şikâyet başvurusu üzerine gerçekleştirilen inceleme sonucunda; mevzuata aykırı hususlar tespit edildiği, bu aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu şeklinde değerlendirme yapıldığı, sonuçta eşit muamele ilkesi kapsamında teklifi incelenen davacı ...Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile birlikte ihaleye katılan ......Co. Ltd. ve ...Sa’nın tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde düzeltici işlem tesis edilmesine dair Kurul kararının davacıyı ilgilendiren kısmının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı,
Dava konusu ihaleye ilişkin olarak davacı şirketin 26/11/2015 tarihli itirazen şikâyet başvurusu dilekçesinde ileri sürülen birinci iddiasının (a) bendinin eşit muamale ilkesi açısından davalı Kurul tarafından değerlendirilmesi sonucunda;
İlgili ihalede davacı şirket tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere şirketin % 99,79 hissesine sahip ...(...AG) adına, ...(......) tarafından düzenlenen “Nuremberg DT3-F projesi” işine ait iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgenin VAG (Verkehrs-Aktiengesellschaft Nürnberg) adına hareket eden Teknoloji ve Operasyon Yöneticisi Michael Richarz ve Pazarlama ve Satış Yöneticisi Tim Dahlmann-Resing tarafından "noter huzurunda" imzalandığının belirtildiği,
İlgili iş bitirme belgesine ilişkin Noter Dr. Walter Rottenfußer tarafından düzenlenen URNr.R ...nolu İngilizce belgenin Türkçe tercümesinde,
“Yukarıdaki imzaların, tescilli bürosu Nuremberg'de bulunan bir şirket olan, Nuremberg’deki VAG Verkehrs-Aktiengesellschaft adına hareket eden; her ikisi de D-90429 Nuremberg, Almanya, Sudliche Further Str. 5’te mukim ve 1- tarafımdan şahsen tanınmış olup, 20 Nisan 1969 doğumlu olan, Sn. Tim Dahlmann-Resing ile 2- tarafımdan şahsen tanınmış olup, 13 Temmuz 1963 doğumlu olan Sn. Michael Richarz’a, ait gerçek imzalar olduğunu ve huzurumda imzalandığını işbu belge ile onaylarım. Nuremberg Bölge Mahkemesi’nin Kısım B, 1072 sayılı Ticari Sicili’nin incelenmesi üzerine, söz konusu VAG Verkehrs-Aktiengesellschaft’ın bu sicilde kayıtlı olduğunu ve Sn. Tim Dahlmann-Resing ile Sn. Michael Richarz’ın Yönetim Kurulu üyeleri olarak söz konusu Şirket’i temsile yetkili olduğunu işbu belge ile onaylar ve tasdik ederim.” ibarelerine yer verildiği,
Söz konusu noter belgesine ilişkin düzenlenen apostil tasdik şerhinin Türkçe tercümesinde,
“Bu resmi belge Dr. Walter Rottenfußer tarafından imzalanmış olup, kendisi Nuremberg’de noter olarak yetkilidir ve bu belge, Nuremberg’de noter Dr. Walter Rottenfußer’in mührü ile damgalanmıştır.” ibarelerine yer verilerek Bölge Mahkemesi Duruşma Hakimi ...tarafından tasdik edildiği,
Bu tespitler neticesinde, davacı şirket tarafından sunulan iş deneyim belgesinin arkasına yapıştırılan apostil tasdik şerhinde iş deneyim belgesindeki imzanın doğruluğunun, iş deneyim belgesini imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve iş deneyim belgesi üzerindeki mührün aslı ile aynı olduğunun teyit edilmediği, apostil tasdik şerhinin, iş deneyim belgesinin huzurunda düzenlendiği noterin imza ve mührüne ilişkin olduğu anlaşıldığından, söz konusu tasdik işlemlerinin mevzuata uygun olmadığı, neticede aykırılığı saptanan işlemin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte bir işlem olduğu gerekçesiyle, farklı gerekçelerle teklifi değerlendirme dışı bırakılan diğer teklif sahibi isteklilerin yanı sıra, davacı şirketin teklifinin de değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde karar alındığı,
İlgili uluslararası sözleşme ve diğer mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, ihalelere katılımda yeterlilik şartı olarak öngörülen iş deneyim belgelerinin bir noter senedi olmadığı, bu belgelerin Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi (Sözleşme) kapsamındaki idari belgeler arasında yer aldığı, idari belgeler üzerinde yer alan tasdik şerhinin, belgede imzası bulunan veya belgeyi getiren kişinin isteği üzerine verileceği, usulüne uygun biçimde doldurulan tasdik şerhinin imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve gerektiğinde, belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyit ettiği,
Türkiye ve Almanya'nın da taraf olduğu Sözleşme'nin 5. maddesinde tasdik şerhinin, belgede imzası bulunan veya belgeyi getiren kişinin isteği üzerine verileceği, usulüne uygun biçimde doldurulan tasdik şerhinin imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve gerektiğinde, belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyit edeceği, tasdik şerhi üzerindeki imza, mühür veya damganın her türlü doğrulama işleminden bağışık olduğu kuralı yer aldığı hâlde, davacı şirketin iş deneyimini belgelendirmek için sunduğu, şirketin büyük ortağı adına düzenlenen belgenin Türkçe tercümesinin incelenmesinden, iş deneyim belgesinin arkasına yapıştırılan apostil tasdik şerhinden iş deneyim belgesindeki imzanın doğruluğunun, iş deneyim belgesini imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve iş deneyim belgesi üzerindeki mührün aslı ile aynı olduğunun teyit edilmediği, bu nedenle uyuşmazlık konusu iş deneyim belgelerinin Sözleşme'ye ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'ne uygun olarak belgedeki tüm tereddütleri kaldıracak şekilde sunulmadığının anlaşıldığı,
Bu itibarla, uyuşmazlık konusu iş deneyim belgesinin Sözleşme'ye, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'ne ve İdari Şartname'ye uygun olmadığı anlaşıldığından, davacı şirket hakkında tesis edilen teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve düzeltici işlem belirlenmesine dair dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, belgenin huzurunda imzalandığı noterin imza, sıfat ve mührüne yönelik usulüne uygun apostil tasdik şerhi verildiği, Sözleşme'nin 1/b ve 1/d maddeleri uyarınca sunulan iş deneyim belgesinin "resmî belge" hüviyeti kazandığı, noterin imza, sıfat ve mührünün tasdik edilmesinin belgenin doğruluğunu teyit için yeterli olduğu, apostil tasdik şerhi vermeye yetkili makamın belgeyi düzenleyen şahıslara ilişkin olarak da ayrıca bir teyit vermesine imkân ve ihtiyaç bulunmadığı, nitekim Sözleşme uyarınca apostil tasdik şerhinin noter imzasına yönelik olması gerektiği, Sözleşme'nin 3/1 maddesinin de bu yönde olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Kurul kararındaki hususlar tekrar edilmiş, apostil tasdik şerhinin iş deneyim belgesindeki imzaların doğruluğuna yönelik değil, belge üzerindeki noter onayına ilişkin olduğu, tasdik işleminin usulüne uygun yapılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürülüğü'nce 04/08/2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Kabataş- Mecidiyeköy- Mahmutbey Raylı Ulaşım Toplu Taşıma Sistemi 300 Adet Metro Aracı Temini ve İşletmeye Alma İşi" ihalesine 4 istekli katılmış, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurların da değerlendirilmesinin ardından yapılan puanlama sonucunda, ihale ...Co. Ltd. üzerinde bırakılmış, ......Demiryolu Araçları San. ve Tic. A.Ş.-...Company İş Ortaklığı ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmiş, yapılan puanlama sonucunda başvuru sahibinin teklifi üçüncü sırada yer alırken, davacının şikâyet başvurusunun reddi üzerine yaptığı itirazen şikâyet başvurusu üzerine gerçekleştirilen inceleme sonucunda; teklif sahibi 4 istekliden 3'ünün teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmiştir. Değerlendirme dışı bırakılan tekliflerden biri de eşit muamele ilkesi kapsamında teklifi incelenen başvuru sahibi davacı şirket olup, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının sebebi, sunulan iş deneyim belgesinin usulüne uygun olarak tasdik edilmemesi olarak ifade edilmiştir. Kurulca ilgili iş deneyim belgesinin incelenmesi neticesinde, iş deneyim belgesine ilişkin apostilin belgeyi düzenleyen yetkililere ait imza, sıfat ve mühre ilişkin olmadığı, noter huzurunda imzalanan belgedeki noterin imza, sıfat ve mührüne ilişkin olduğu yönünde tespite ulaşılması üzerine, davacı Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin teklifinin de değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde düzeltici işlem tesis edilmesine dair dava konusu Kurul kararı alınmış, bunun üzerine de bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın 90. maddesinde, usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmaların kanun hükmünde olduğu hükmü yer almıştır.
20/06/1984 tarih ve 3028 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Almanya'nın da taraf olduğu Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi'nin 1. maddesinde, Sözleşmenin Âkit Devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup da diğer bir Âkit Devlet ülkesinde kullanılacak olan resmî belgelere uygulanacağı; a) Savcı, zabıt katibi veya adliye memuru tarafından verilmiş belgeler de dâhil olmak üzere, Devletin bir yargı organına veya mahkemesine bağlı bir makam veya görevli memur tarafından düzenlenmiş olan belgeler, b) İdari belgeler, c) Noter senetleri, d) Kişilerce özel sıfatla imzalanmış belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının veya belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmi makam ve noterlerce tasdiki gibi resmî beyanların resmî belge sayılacağı; 2. maddesinde, Âkit Devletlerden her birinin, bu sözleşmenin uygulama alanına giren ve kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacağı, bu sözleşmenin amaçları bakımından, tasdik işleminden, yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi ve konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işleminin anlaşılacağı; 3. madddesinde, imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin sıfatının ve gerektiğinde bu belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi için zorunlu görülebilecek tek işlemin 4. maddede tanımlanan tasdik şerhinin belgenin verildiği devlet yetkili makamınca bu belgeye konulmasından ibaret olduğu; 4. maddesinde, 3. maddenin 1. fıkrasında öngörülen tasdik şerhinin, bizzat belgenin veya buna eklenecek bir kâğıdın üzerine konulacağı; 5. maddesinde, tasdik şerhinin, belgede imzası bulunan veya belgeyi getiren kişinin isteği üzerine verileceği, usulüne uygun biçimde doldurulan tasdik şerhinin imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve gerektiğinde, belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyid edeceği, tasdik şerhi üzerindeki imza, mühür veya damganın her türlü doğrulama işleminden bağışık olduğu kurallarına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları" başlıklı 10. maddesinde, ihalelerde isteklilerin meslekî ve teknik yeterliklerinin belirlenebilmesi için isteklilerden iş deneyim belgelerinin istenebileceği düzenlenmiştir. Aynı Kanun'un "Tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 37. maddesinde; "Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36. maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır." hükmü ile,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Belgelerin Sunuluş Şekli" başlıklı 29. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin, aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir. Adayın veya isteklinin ve/veya teklif edilen malın, İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına kayıtlı olduklarını tevsik edici belge veya belgeler, internet çıktısı olarak sunulabilir.
(3) İdare tarafından ön yeterlik veya ihale dokümanında yapılan düzenleme çerçevesinde, ürünlerin ilgili teknik mevzuata ve standartlara uygun olarak imal edildiğini ve piyasaya arz edildiğini gösteren belgelerin mevzuatına uygun olarak çoğaltılmış suretleri ya da malın üzerinde veya ambalajında bulunan kalite ve standartlara ilişkin marka, işaret ve etiketleri de bu belgelerin aslına uygun sureti olarak kabul edilebilir.
(4) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
b)Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
ç) “Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.
f) İdare tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.
(5) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
2) Belgelerin tercümelerinin düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.
5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.
(6) Kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon kurumları tarafından yabancı ülkede düzenlenen belgeler, Türk Akreditasyon Kurumundan alınan teyit yazısı ile birlikte sunulması durumunda tasdik işleminden muaftır. Bu belgelerden yabancı dilde düzenlenenlerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
b) Türk Akreditasyon Kurumundan bir teyit yazısı alınmadan sunulabilen ve yabancı ülkede düzenlenen kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi ve tercümelerinin yapılması dördüncü ve beşinci fıkralardaki esaslara tabidir.
(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin belgelerin, elektronik ortamda sunulması ya da kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilen ve teyidi yapılabilen belgelerin sunulmasına yönelik olarak Kurum tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde ihale ve ön yeterlik dokümanında düzenleme yapılabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 26. maddesinde “(8) İş deneyimini gösteren belgeler dışındaki parasal tutar ihtiva eden yeterlik belgelerinin yabancı para birimi üzerinden düzenlenmiş olması halinde, bu belgelerdeki parasal tutarlar, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden; yabancı para birimi cinsinden teklif verilebilecek durumlarda ise ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çapraz kuru üzerinden tekliflerin değerlendirilmesinde esas alınacak para birimine çevrilerek değerlendirilir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 48. maddesinde “(4) Yabancı para birimi cinsinden teklif verilmesine izin verilen ihalelerde; yabancı para birimi cinsinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerdeki iş deneyim tutarı, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çapraz kuru üzerinden teklife esas para birimine çevrilir.” düzenlemesi yer almıştır.
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler“ başlıklı 7.5’inci maddesinde,
“7.5.1. İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %20 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.” düzenlemesi, ile “Teklif ve ödemelerde geçerli para birimi” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. Tekliflerde geçerli para birimleri: EUR (Avro), (...) Ödemelerde geçerli para birimleri : EUR (Avro), (...) 'dir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” üst başlıklı 7.7.4’üncü maddesinde,
“7.7.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:
7.7.4.1.Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
7.7.4.2.Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
7.7.4.3.Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
7.7.4.4."Apostil tasdik şerhi" taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan ve yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın, düzenlendiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla, belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
7.7.4.5.Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
7.7.4.6.Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilmez.
7.7.4.7. Tasdik işleminden muaf tutulan resmi niteliği bulunmayan belgeler
7.7.4.7.1.Ayrıntılı teknik bilgilerin yer aldığı kataloglar, benzeri tanıtım materyalleri, kredi teklif mektubu, kredi teklifine ait dokümanlar ve fiyat dışı unsurlar kapsamında istenen dokümanlar ve burada bahsi geçen belgelerin tercümeleri tasdik işleminden muaftır.” düzenlemesi,
Yine İdari Şartname’nin 7.7.5. maddesinde,
“Teklif kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin yapılması ve bu tercümelerin tasdik işlemi:
7.7.5.1.Yerli istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
7.7.5.1.1.Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
7.7.5.2.Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi, aşağıdaki şekilde yapılır:
7.7.5.2.1.Tercümelerin tasdik işleminden tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
7.7.5.2.2.Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde "apostil tasdik şerhi" taşıması halinde bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla, belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
7.7.5.2.3.Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
7.7.5.2.4.Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümenin de "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
7.7.5.2.5.Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde, ise bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin 7.8. maddesinde, “Yabancı istekli tarafından ihaleye teklif verilmesi halinde, bu şartname ve eklerinde istenilen belgelerin, isteklinin kendi ülkesindeki mevzuat uyarınca düzenlenmiş dengi olan belgelerin sunulması gerekir.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Görülmekte olan uyuşmazlık, özel sektöre karşı taahhüt edilen ve gerçekleştirilen bir işe ilişkin olup noter huzurunda imzalanan bir iş deneyim belgesinde, apostil tasdik şerhinin iş deneyim belgesini düzenleyen iş sahibi şirket yetkililerinin imza ve sıfatına yönelik değil de ilgili belgenin huzurunda imzalandığını beyan eden noterin imza, sıfat ve mührüne yönelik olarak verilmesinden kaynaklanmaktadır.
Her ne kadar 18/11/2015 tarihinde Dairemizin tüm üyelerinin katılımıyla yapılan toplantıda ihalelere katılımda yeterlilik şartı olarak öngörülen iş deneyim belgelerinin bir noter senedi olmadığı, bu belgelerin Sözleşme kapsamındaki idari belgeler arasında yer aldığı, dolayısıyla apostil tasdik şerhinin iş deneyim belgesinde yer alan ülke idarelerinin yetkililerinin, imzasının ve mührünün doğruluğuna ilişkin düşülmesi gerektiği belirtilmiş ise de, dava konusu olayın mahiyetinin bazı yönlerden farklılık ve özellik arz ettiği görülmektedir.
Şöyle ki, Dairemiz kararı iş deneyim belgesinin idare tarafından düzenlendiği ve hâliyle idari bir belgenin söz konusu olduğu durumlara münhasır iken iş deneyim belgesine konu iş özel sektöre taahhüt edilen bir iş olup iş deneyim belgesini düzenleyen şahısların da resmî bir sıfatının bulunmadığı görülmektedir. Şu hâlde ilgili belgeye Sözleşme uyarınca "resmî belge" hüviyetini kazandıran unsurun, belgenin noter huzurunda imzalanması ve belge üzerinde bulunan noter mühür ve imzası olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim Sözleşme'nin 1/d maddesinde, "d) Kişilerce özel sıfatla imzalanmış belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının veya belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmi makam ve noterlerce tasdiki gibi resmî beyanların resmî belge sayılacağı" kuralı yer almaktadır. Buna göre, olayımızda özel sıfatla imzalanan iş deneyim belgesi, ancak noter tasdiki ile "resmî belge" hüviyeti kazanmaktadır.
Sözleşme'nin 1. maddesinde "resmî belge" tanımlandıktan sonra, 2. maddede tasdik işlemi tanımlanmakta, 3. maddede ise, tasdik işleminin resmi belgeye uygulanacağı belirtilmektedir. Buradan, apostil tasdik şerhinin, belgeyi "resmî belge" hüviyetine taşıyan imza, sıfat ve mühre ilişkin olarak verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu iş deneyim belgesi incelendiğinde, iş deneyim belgesinin konusunun özel sektöre karşı taahhüt edilen ve gerçekleştirilen bir işe ilişkin olduğu, noter huzurunda imza edildiği, noter tarafından imzalanıp kaşelendiği, apostil tasdik şerhi vermeye yetkili olan merci tarafından da, ilgili noterin imza, sıfat ve mührünün tasdik edildiği görülmektedir.
Belirtilen hukukî duruma göre, bir yandan ilgili iş deneyim belgesine resmî belge hüviyeti kazandıran imzanın noter tarafından atılan imza olduğu, diğer yandan noter tarafından iş deneyim belgesi düzenleyen şahısların belgeyi kendisi huzurunda imzaladığı yönünde beyanda bulunulduğu göz önüne alındığında, apostil tasdik şerhinin noterin imza, sıfat ve mührüne yönelik ve usulüne uygun olarak verildiği anlaşıldığından, Kurul kararının davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin dava konusu kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı olan ...-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 29/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.