Danıştay 3. Daire 2020/4162 Esas 2022/3492 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay Üçüncü Dairesi'nin verdiği karar, bir vergi davasına ilişkindir. Davalı vergi dairesi müdürlüğü, POS cihazını kullanarak yasadışı ikrazatçılık faaliyetinde bulunduğu tespit edilen davacı adına kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı kaybetmişti. Temyiz eden davalı idare tarafından yapılan başvuruda, özel usulsüzlük cezasının hukuka uygun olduğu iddia edilerek, kararın bozulması istendi. Bu talep reddedildi ve ilk derece mahkemenin kararı onandı.
İlgili kanun maddelerine göre, belge düzenleme veya alma zorunluluğunu yerine getirmeyenler, belgelere yazılması gereken meblağın %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezasıyla cezalandırılabilirler. Ancak, özel usulsüzlük cezası, belge bulunmayan dönemler için zamanaşımı süresi içinde kesilmelidir ve herhangi bir tarihte belge düzenlenmediği veya alınmadığı somut bir şekilde tespit edilmelidir. Bu şekilde tespit edilen unsurların oluşmadığı durumlarda, özel usulsüzlük cezası kaldırılabilir. İlgili kanun maddeleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. ve 374. maddeleridir.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/4162
Karar No : 2022/3492

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararına uyulmak suretiyle davayı yeniden inceleyen ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, P.O.S. cihazı kullanmak suretiyle yasadışı ikrazatçılık faaliyetinden elde ettiği kazancını kayıt ve beyan dışı bıraktığı yolundaki tespitleri içeren vergi inceleme raporuna istinaden 2009 yılı için re'sen salınan vergiler üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezaları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının POS cihazlarını kullanarak tefecilik faaliyetinde bulunduğu hususu, hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki saptamalar ve POS cihazıyla işlem yapan kişilerin ifadeleriyle ortaya konulduğundan, hesaplanan komisyon geliri üzerinden salınan vergiler üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı, yasalara aykırı bir şekilde yürütülen ikrazatçılık faaliyeti dolayısıyla belge basım izni alınması ve fatura bastırılması mümkün olmadığından, fatura düzenlenmesi zorunluğundan da söz edilemeyeceği dolayısıyla kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle vergi ziyaı cezaları yönünden dava reddedilmiş, özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tefecilik yaptığı tespit edilen davacı adına kesilen özel usulsüzlük cezasının hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile temyize konu hüküm fıkrasının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacının 2009 yılı hesaplarının incelenmesi sonucu hakkında düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden ikrazatçılık faaliyetinde bulunduğundan bahisle adına 2009 yılı için salınan vergiler üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezaları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasının istenildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendinde verilmesi ve alınması icap eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği, aynı Kanun'un 374. maddesinde de, 353. madde uyarınca kesilecek (özel) usülsüzlük cezasında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden itibaren beş yıl geçtikten sonra ceza kesilemeyeceği kural altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi ile 374. maddesinde yer alan düzenlemelerin temel amacı, vergi mükelleflerine yüklenen ödevlerin tam ve zamanında yerine getirilmesini sağlamak ve vergi kaçak ve kayıplarını önlemek suretiyle vatandaşlar arasında vergi adaletini gerçekleştirmek olduğundan, maddede yazılı olduğu biçimde unsurları oluşmuş bir eylem hakkında mevzuatta karşılığı olan yaptırımın uygulanması gerekmekte olup, bu amacı etkisiz kılacak bir değerlendirmenin hukukun etkinliğini azaltacağı ve Kanunun uygulanmaması sonucunu doğuracağı açıktır.
Bu durumda, belge düzenlenmesini veya alınmasını gerektiren bir işlemde, belge verilmediğinin veya alınmadığının açıkça tespit edilmesi halinde zamanaşımı süresi içinde özel usulsüzlük cezası kesilebileceğinin kabulü gerekmekle birlikte davacı tarafından hangi tarihte, kimlere fatura düzenlenmediği yolunda somut bir tespit yapılmadığı anlaşıldığından, yazılı gerekçeyle özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Vergi Mahkemesi kararının; özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 03/10/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendinde, verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bentte yazılı miktardan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının % 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesileceği öngörülmüştür.
Olayda kredi kartı hesabı borçlandırmak suretiyle yapılan satışlarda, müşterinin imzasıyla onayladığı nüshası satıcıda kalan slipler ve kredi kartı hesabına ait bilgiler, müşteri ile yapılan işlemin tarihi, konusu ve miktarının kolaylıkla saptanmasına olanak sağlamaktadır. Davacı hakkında düzenlenen inceleme raporunda POS cihazından yapıldığı ve kayıt dışı bırakıldığı tespit edilen hasılata ilişkin olarak belge düzenlemediği anlaşılmakla, tespit edilen fark matrah üzerinden %10 oranında kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık görülmediğinden mahkeme kararının özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrası yönünden bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.