AYM 2021/77 Esas 2021/56 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas Sayısı : 2021/77

Karar Sayısı : 2021/56

Karar Tarihi : 2/9/2021

R.G. Tarih-Sayısı : Tebliğ edildi.

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Gaziantep 1. İdare Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU: 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’a 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 141. maddesiyle eklenen 10/A maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personel…” ibaresinin Anayasa’nın 2. ve 10. maddelerine aykırılığını ileri sürerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebidir.

OLAY: Sözleşmeli imam hatip olarak görev yapan davacının, görev yaptığı yere kadrolu olarak atanması talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

I. İPTALİ İSTENEN KANUN HÜKMÜ

Kanun’un itiraz konusu kuralın da yer aldığı 10/A maddesi şöyledir:

“Sözleşmeli personel istihdamı

Madde 10/A- (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.)

Başkanlığın Din Hizmetleri Sınıfına ait kadrolarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel istihdam edilebilir.

Sözleşmeli personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde öngörülen genel şartlar ile Başkanlık mevzuatı ile belirlenmiş olan özel şartları taşıyanlardan Kamu Personel Seçme Sınavı puan sırasına konulmak kaydıyla alım yapılacak her bir pozisyonun üç katına kadar aday arasından Başkanlık tarafından yapılacak sözlü sınav başarı sırasına göre atanır. Yapılan atama, sözleşmenin imzalanmasıyla geçerlilik kazanır. Sözleşme, imzalanmadan herhangi bir hak doğurmaz.

Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personel üç yıl süreyle başka bir yere atanamaz. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde bu madde uyarınca istihdam edilenlerin eşi bu personele tabidir. Sözleşme gereği üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde bulundukları yerde din hizmetleri sınıfına ait kadrolarına atanır. Bu şekilde atananlar, aynı yerde en az bir yıl daha görev yapar.

Bu madde hükümlerine göre kadrolara atananların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli pozisyonlarda geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar; atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına, göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz.

Bu madde kapsamında kadrolara atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır.

Bu madde kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı kadrolar, genel kadro usulü hakkında ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli cetvellerde yer alan sınıf, unvan ve derecelerine uygun olmak şartıyla, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibariyle ihdas edilerek genel kadro usulü hakkında ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli cetvellerin ilgili bölümlerine eklenmiş ve atananların pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle atama tarihinden itibaren iki ay içinde Cumhurbaşkanlığına ve Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

Sözleşmeli personel olarak atanacakların başvuruları, sözlü sınava alınacakların belirlenmesi, sözlü sınav konuları, sözlü sınavın usul ve esasları, atanmaları ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.”

II. İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında başvuru kararı ve ekleri, Raportör Fatih ŞAHİN tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu ve itiraz konusu kanun hükmü okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2. Anayasa’nın 152. ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 40. maddelerine göre bir davaya bakmakta olan mahkeme, bu dava sebebiyle uygulanacak bir kanunun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa’ya aykırı görmesi hâlinde veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varması durumunda bu hükümlerin iptalleri için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Ancak anılan maddeler uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması, iptali talep edilen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekir. Uygulanacak kural ise bakılmakta olan davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.

3. 633 sayılı Kanun’un 10/A maddesinde Diyanet İşleri Başkanlığında (Başkanlık) sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir. Anılan maddenin birinci fıkrasında, Başkanlığın din hizmetleri sınıfına ait kadrolarında 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel istihdam edilebileceği belirtilmiştir.

4. Maddenin üçüncü fıkrasının itiraz konusu kuralın da yer aldığı birinci cümlesinde bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personelin üç yıl süreyle başka bir yere atanamayacağı hüküm altına alınmıştır. İtiraz konusu kural anılan cümlede yer alan “Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personel…” ibaresidir.

5. Somut olayda, 15/6/2015 tarihinde 657 sayılı Kanun’un 4. maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli imam hatip olarak atanan davacı, üç yıldan fazla süreyle sözleşmeli olarak görev yaptığı gerekçesiyle görev yaptığı yere kadrolu olarak atanma talebiyle başvuruda bulunmuştur. Davalı idarece; daimî kadroya geçme hakkının 633 sayılı Kanun’un 10/A maddesi uyarınca atananlara tanındığı, davacının ise 633 sayılı Kanun’un 10/A maddesinin yürürlüğe girmesinden önce 657 sayılı Kanun’un 4. maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli olarak göreve başlamış olması nedeniyle daimî kadroya atanmasına imkân bulunmadığı belirtilerek başvurunun reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

6. İtiraz yoluna başvuran Mahkemede bakılmakta olan davanın konusunu sözleşmeli personelin daimî kadroya geçme talebi oluşturmaktadır. 633 sayılı Kanun’un 10/A maddesinin üçüncü fıkrasının itiraz konusu kuralın da yer aldığı birinci cümlesinde ise bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personelin üç yıl süreyle başka bir yere atanma yasağı düzenlenmektedir. Dolayısıyla kuralın bakılmakta olan davada uygulanma imkânı bulunmamaktadır.

7. Açıklanan nedenle bakılmakta olan davada uygulanma imkânı bulunmayan kurala ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

III. HÜKÜM

22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’a 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 141. maddesiyle eklenen 10/A maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli personel…” ibaresinin iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebiyle yapılan itiraz başvurusunun Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma imkânı bulunmadığından bu ibareye ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE 2/9/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.