Danıştay 13. Daire 2020/3932 Esas 2022/3556 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3932
Karar No:2022/3556

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediyesi
VEKİLİ : Av. ....

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, ... Sokak, ... ada, ... sayılı parselde bulunan 798,90 m² yüzölçümlü taşınmazın Belediye'ye ait 371/600 hissesinin, Fonlar İhale Yönetmeliği'nin 38. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle 17/05/2017 tarihinde satışına ilişkin .... tarih ve ... sayılı ... Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı tarafından ihaleye konu taşınmazın satışına ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve .... sayılı kararından, diğer hissedarlar adına tapu düzenlendiğinden haberdar olunarak satışa konu işlemleri tesis eden memurların görevi kötüye kullandıkları yönünde 02/07/2018 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulduğu, ... Cumhuriyet Başsavcılığı Memur Suçları Bürosu'nun ... soruşturma no'lu dosyasında, ... sayılı karar ile kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, davacının şikâyet dilekçesi içeriğinden davacının davaya konu işlemlerden en geç şikâyet tarihi olan .... tarihinde haberdar olduğu, ... tarihinden itibaren işlemeye başlayan 60 günlük dava açma süresi içerisinde davanın açılması gerekirken, bu süre geçirildikten çok sonra 01/12/2019 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğundan, işin esasının incelenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ... Cumhuriyet Başsavcılığı Memur Suçları Bürosu'nca ... soruşturma no'lu, ... sayılı karar dosyası ile kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği tarih olan .. tarihinde dava konusu ihalenin varlığından haberdar olunduğu, 07/11/2019 tarihinde T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)'e yapılan başvuruya idare tarafından 14/11/2019 tarihinde verilen cevap üzerine davanın açıldığı ve davanın süresinde olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin kararın hukuka uygun olduğu, davacının ehliyetli olmadığı ve davanın esas yönünden de reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
1. İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, ... Sokak, .... ada, ... sayılı parselde bulunan 798,90 m² yüzölçümlü taşınmazın Belediye'ye ait 371/600 hissesi Fonlar İhale Yönetmeliği'nin 38. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle 17/05/2017 tarihinde satışına ilişkin ... Encümen kayıt no'lu ihale ilanı yayımlanmıştır.
2. ... tarih ve ... sayılı Belediye Encümeni kararıyla anılan taşınmazın 640.000,00-TL bedelle ...'ye ihalesi yapılmıştır.
3. Davacı tarafından, anılan taşınmazın takdir edilecek bir bedelle satın alınması yönündeki talebiyle yapmış olduğu başvurulara davalı idare tarafından ret cevabı verilmiş ve en son 18/09/2015 tarihinde yapılan başvurunun idare tarafından zımnen reddedilmesi üzerine .... İdare Mahkemesi'nde dava açılmış ve Mahkeme'nin .. tarih ve E:.... K:... sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
4. Anılan taşınmazın ...'ye tapuda devri 06/07/2017 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
5. Dava konusu taşınmazın satışına ilişkin olarak verilen Encümen kararında birtakım usulsüzlükler yapıldığı gerekçesiyle ... Büyükşehir Belediyesi çalışanları ve ihale alıcısı ... hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na ... tarihinde davacı tarafından suç duyurusunda bulunulmuş ve isnat edilen suçlamalar ... sayılı soruşturma dosyasına girmiştir. ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ... sayılı karar dosyası ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiştir.
6. Davacı tarafından 11/11/2019 tarihinde CİMER üzerinden yapılan başvuruya ... Büyükşehir Belediyesi'nin ... tarihinde verdiği cevapta, taşınmazın encümen kararıyla ihalesi yapılarak ...'ye satıldığı belirtilmiştir.
Bunun üzerine 01/12/2019 tarihinde kayda alınan dava dilekçesiyle, satış işlemine ilişkin ... tarih ve .... sayılı ... Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hâllerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; 11. maddesinde, ilgililer tarafından idarî dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idarî dava açma süresinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idarî dava açma süresini durduracağı kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı; 2. fıkrasının (a) bendinde, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu; (b) bendinde ise, ivedi yargılama usulünde Kanun'un 11. maddesinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı Kanun'un aktarılan hükümlerinin değerlendirilmesinden, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların ivedi yargılama usulüne tâbi olduğu, bu usûle tâbi olan uyuşmazlıklarda dava açma süresinin otuz gün olduğu ve dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması istemiyle 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılacak bir başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı anlaşılmaktadır.
Anayasa'nın 125. ve 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinde, idarî işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı kurala bağlanmak suretiyle dava açma süresinin başlamasında "yazılı bildirim"in esas alınması öngörülmüş olup, hak arama özgürlüğünün kullanılması bakımından, idarî işlemlerin idare tarafından ilgililere açık ve anlaşılabilir biçimde bildirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen, dava açma süresinin hesabında bildirim yerine ilanın esas alınarak sürenin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlamasına ilişkin kural, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı açılan idarî davalara yöneliktir.
Düzenleyici işlemler dışında kalan bireysel nitelikteki idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda ise, dava açma sürelerinin hesabında, işlemin ilgilisine tebliğ edildiği tarihin esas alınması gerekmekle birlikte, özellikle idarenin tesis ettiği işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan kişilerin açacakları davalarda, bu kişilerin idarî işlemi öğrenme tarihinin belirlenebildiği durumlarda, öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir. Bu itibarla, ihale kararı, ilanı gereken düzenleyici işlem olmadığından dava açma süresinin ilanla başlamayacağı ve yazılı bildirim yapılmayan hâllerde işlemin bütün unsurlarıyla ilgililer tarafından öğrenildiği tarihten itibaren dava açma süresinin başlayacağı dikkate alındığında, davanın, ilan veya ihale tarihinden itibaren değil ihaleden haberdar olunduğu ve öğrenme tarihi olarak belirtilen tarihi izleyen günden itibaren süresi içinde açılıp açılmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından dava konusu taşınmazın satışına ilişkin Encümen kararında ihale alıcısı olarak görülen ... hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na ... tarihinde suç duyurusunda bulunulduğu, bu hususa temyiz dilekçesinde de yer verildiği, bu bağlamda davacının davaya konu işlemden en geç bu tarihte haberdar olduğu; dava konusu taşınmazın ihale yoluyla satışının yapıldığı, taşınmazın satışına ilişkin olarak yayımlanan ihale ilanında, ihalenin Fonlar İhale Yönetmeliği'nin 38. maddesine istinaden açık teklif usulü ile gerçekleştirileceği belirtilmiş olup, istenilen belgeler arasında 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nda belirtilen geçici teminata da yer verildiği, uyuşmazlığın ihale işleminden kaynaklandığı ve ivedi yargılamaya tâbi olduğu, bu usûle tâbi olan uyuşmazlıklarda dava açma süresinin 30 gün olduğu ivedi yargılama usulüne tâbi uyuşmazlıklarda 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesinin uygulanma imkânının bulunmadığı dikkate alındığında, işbu davanın en geç 02/07/20218 tarihini izleyen 30 gün içerisinde açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 01/12/2019 tarihinde açılan davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 06/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.