Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/9630 Esas 2022/17497 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen bir dava, davalı idarenin kamulaştırmasız el koyması sonrası taşınmaz bedeli tahsili istemiyle açılmıştır. İlk derece mahkemesi kısmen kabul ettiği davaya yapılan istinaf başvurusunda, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi, istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Ancak, Yargıtay tarafından incelenen kararda, taşınmazın değer belirlenmesinde eksiklikler görüldüğünden, karar bozulmuştur. Kamulaştırma Kanunu'na göre arsa niteliğindeki taşınmazların değerlendirilmesinde benzer taşınmazlar ve yakın zamanda gerçekleşen satışlar dikkate alınmalıdır. Yargıtay, dava konusu taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesi için ek rapor alınması ve bilirkişi kurulunun mahallinde keşif yapması gerektiğini belirtmiştir. Kararda ayrıca, taşınmazın kamulaştırma sonrası kalan kısmına yönelik de bir karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Kararda, Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-g maddesi detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi

İLK DERECE
MAHKEMESİ : Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;

- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiş olup, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddi kararı kaldırıldıktan sonra Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/140 Esas, 2020/160 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
Dosyada bulunan delil ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre, arsa niteliğindeki dava konusu Batman İli, Merkez, İluh Mahallesi, 4842 parsel sayılı taşınmaza emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesine ve bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
Dosyadaki delil ve belgeler, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgulama uygulama sitesinden edinilen bilgiler, taşınmazın bilirkişi raporunda yazılı özellikleri dikkate alındığında ve Dairemiz denetiminden dava konusu taşınmaza yakın konumda olan 3056 parsel sayılı taşınmazın m²sine arsa olarak Eylül 2013 değerlendirme tarihi itibarıyla 548,54 TL değer biçildiği ve bu m² birim bedelinin Dairemizin 2021/13271 Esas, 2022/3948 Karar sayılı dosyası ile onanmak suretiyle kesinleştiği nazara alındığında, dava konusu taşınmazın m²sine dava tarihi olan Mart 2015 tarihi itibarıyla 547,87 TL/m² birim fiyatı belirleyen bilirkişi raporu hüküm kurmaya elverişili ve inandırıcı bulunmamıştır.
Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-g maddesine göre arsa niteliğindeki taşınmazlara değer biçilirken dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça yakın bölgelerde ve benzer yüzölçümlü olması ve değerlendirme tarihine yakın satışların emsal alınması gerekir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Dosya kapsamı el atılan alan dışında kalan arta kalan yüzölçümü ve geometrik durumu nazara alınarak, bu bölümde değer azalışı olacağı anlaşıldığından bu konuda ek rapor alınarak varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinin dikkate alınmaması,
3)Hüküm kısmında dava konusu taşınmaz bilgilerinin ve el atılan alanın gösterilmemesinin infazda tereddüt yaratılması,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz istemlerinin kabulü ile Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/140 Esas, 2020/160 Karar sayılı hükmünün HMK'nın 371.maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, 05.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.