Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/14159 Esas 2022/17439 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Diyarbakır 9. Asliye Hukuk Mahkemeleri, bir menfi tespit davasında ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermişlerdir. Bölge adliye mahkemelerinin hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğu kanun hükümleri ile belirtilmiştir. Dosyada yapılan incelemeler sonucu, davacı tarafın işlemekte olan 6.634,64 TL'lik icra takibinin davalı vekili tarafından devam ettirildiği gerekçesiyle iptali istemiyle açtığı davanın ilk açıldığı yer olan Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu belirlenmiştir. 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 21 ve 22. maddelerine göre karar verilmiştir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Menfi tespit istemine ilişkin olarak açılan davada Viranşehir 1. Asliye Hukuk ile Diyarbakır 9. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü;

- K A R A R -

Dava, davacı aleyhine Şanlıurfa 3.İcra Müdürlüğünün 2018/1501 Esas sayılı dosyasında başlatılan 6.634,64 TL'lik icra takibinin kesin hükme rağmen davalı vekili tarafından devam ettirildiği için Kanun'a aykırı olduğundan bahisle iptali istemine ilişkindir.
Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davalı tarafça cevap dilekçesi ile birlikte yetki itirazında bulunduğu, HMK’nın 6. maddesi uyarınca yapılan yetki itirazının haklı olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Diyarbakır 9. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, somut olayda davalı vekilinin yetki itirazında bulunmuş ise de birden fazla yetkili olan mahkemeden seçtiği mahkemeyi bildirmediği, "Şanlıurfa veya Diyarbakır Mahkemeleri yetkilidir" diyerek seçtiği mahkemeyi göstermediği anlaşıldığından yetki itirazının bu yönüyle de yerinde olmadığı ve dikkate alınmaması gerektiği gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.
HMK'nın 6/1. maddesi uyarınca genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK'nın 19. maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." hükmünü içermektedir. Yine, 116/1-a maddesinde "Kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazını "ilk itiraz" olarak düzenlemektedir. 117/1. madde ise; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi halde dinlenemez." hükmünü içermektedir. Son olarak; "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1. maddesi ise; "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhal bildirilir." şeklinde düzenleme getirmektedir.
Dosya kapsamında davalı vekili cevap dilekçesinde, Şanlıurfa veya Diyarbakır Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği, davalının usulüne uygun yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 05.12.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.