Danıştay 13. Daire 2022/4172 Esas 2022/3654 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay 13. Dairesi, davacının açmış olduğu davayı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun belirlediği şekle uygun olmadığı gerekçesiyle reddetmiştir. Davacı, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerin iptali ile bağlantı anlaşmasının geçerlilik süresinin durdurulması istemişti. Ancak, istemin idari işlem niteliğinde olduğu ve idari yargı yerlerince idari işlem niteliğinde karar verilemeyeceği belirtilmiştir. Ayrıca, davaya konu düzenleyici işlemler ile başvuru yapılan işlem arasında maddi veya hukuki bir bağ olmadığından, anılan işleme karşı ayrı bir dava açılması gerektiği de ifade edilmiştir. Kararda, davacının tekrar dava açabilmesi için Kanun'un 3 ve 5. maddelerine uygun şekilde düzenlenmiş dilekçe vermesi gerektiği belirtilmiştir. Kanunun 3. maddesi, idari davaların nasıl açılacağını, Kanunun 5. maddesi ise her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılabileceği, ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık veya sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işlem için tek dilekçe ile dava açılabileceğini belirtmektedir.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/4172
Karar No : 2022/3654

DAVACI : ... Enerji ve Hayvancılık A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Kurumu

DAVANIN_KONUSU :
1- Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği'nin 11/08/2022 tarih ve 31920 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değişik 1. maddesinin ve aynı Yönetmelik Değişikliği ile 26. maddesine eklenen 16. fıkranın;
2- 11/08/2022 tarih ve 31920 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/08/2022 tarih ve 11098 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. maddelerinin iptali ile davacı şirketin imzalamış olduğu bağlantı anlaşmasının geçerlilik süresinin durdurulmasına karar verilmesi istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. ve 5. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
11/08/2022 tarih ve 31920 sayılı Resmî Gazete'de "Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile 04/08/2022 tarih ve 11098 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı yayımlanmıştır.
Bunun üzerine davacı tarafından 10/10/2022 tarihinde kayıtlara alınan dilekçe ile bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davaların açılması" başlıklı 3. maddesinde, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; "Aynı dilekçe ile dava açılabilecek hâller" başlıklı 5. maddesinde, her idarî işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak, aralarında maddî veya hukukî yönden bağlılık ya da sebep - sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddî olay veya hukukî sebeplerin aynı olması gerektiği; 14. maddesinin 3. fıkrasında, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti hâlinde, yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddedileceği kurala bağlanmıştır.
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri "taleple bağlı olma" ilkesidir. Mahkemeler tarafından, iptali istenen idarî işlemle sınırlı inceleme yapılacağı açık olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden;
1) Dava dilekçesinin, "Konu" kısmında "Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği'nin 11/08/2022 tarih ve 31920 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değişik 1. maddesi ve aynı Yönetmelik Değişikliği ile 26. maddesine eklenen 16. fıkrası ile 11/08/2022 tarih ve 31920 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/08/2022 tarih ve 11098 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. maddelerinin" iptali istemine ek olarak "davaya konu olan karar ve yönetmelik değişikliklerinin iptali durumunda müvekkil firmanın dağıtım sistemine bağlantı anlaşmasının süresinin durdurulması" şeklinde istemde bulunulduğu,
2) Dava dilekçesinin "Sonuç ve İstem" kısmında ise, düzenleyici işlemlerin iptali istemine ek olarak "Müvekkil firma bağlantı anlaşmasını imzaladıktan sonra iki yıl içinde lisanssız GES kurulumunu tamamlayıp, geçici kabulünü alması gerekmektedir aksi durumda bağlantı anlaşması geçersiz olmaktadır. Davaya konu olan yönetmelik değişikliği ve karar neticesinde lisanssız GES kurulması artık müvekkil firmaya ciddi bir mali yük getirmektedir. Bu nedenle dava sonunda, davaya konu kararın ve yönetmelik değişikliğinin iptali durumunda, hukuken mücbir sebeple karşılaşan müvekkil firmanın GES kurma ve geçici kabul süresinin yargılama sürecinin uzun olması göz önüne alınarak, müvekkil firmanın hak kaybına uğramaması yani bağlantı anlaşmasının geçerlilik süresinin durdurulmasına karar verilmesi " şeklinde istemde bulunulduğu görülmüştür.
Dava dilekçesinin konu kısmı ile sonuç ve istem kısımlarında düzenleyici işlemlerin iptali istemine ek olarak "bağlantı anlaşmasının geçerlilik süresinin durdurulmasına karar verilmesi" şeklinde istemde bulunulduğu, davacı tarafından dava açılmadan önce bu konuda idareye başvuru yapılıp yapılmadığının veya herhangi bir uygulama işlemi tesis edilip edilmediğinin de belirtilmediği dikkate alındığında, söz konusu talebin yargı merciinden idari işlem tesisi talebi niteliğinde olduğu anlaşılmakta olup, idari yargı yerlerince idari işlem niteliğinde karar verilmesi mümkün olmadığından dava dilekçesinin bu hâliyle 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun olmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, davacı tarafından, idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu, idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı verilemeyeceği dikkate alınarak, bu nitelikte herhangi bir isteme yer verilmeksizin, yalnızca idari işlemin iptali istemine yer verilmesi ve iptali istenilen işlemlerin tereddüde yer bırakmayacak şekilde dava dilekçesinde açıklanması suretiyle karşı taraf sayısından bir fazla düzenlenerek imzalanmış dilekçelerle ya da Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden güvenli elektronik imza ile yeniden dava açılması gerekmektedir.
Öte yandan; davacı tarafından "bağlantı anlaşmasının geçerlilik süresinin durdurulmasına karar verilmesi" şeklindeki talebe ilişkin olarak idareye başvuru yapılıp yapılmadığı ve bu başvuru sonucunda davalı idarece işlem tesis edilip edilmediği anlaşılamamakla birlikte, bu kapsamda yapılan başvuruya istinaden tesis edilmiş herhangi bir işlem mevcut ise söz konusu işlem ile işbu davaya konu düzenleyici işlemler arasında 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesi hükmünün aradığı anlamda maddi veya hukuki bir bağ ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunmadığından anılan işleme karşı ayrı bir dava açılması gerekeceği de tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-d maddesi uyarınca, bu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun şekilde düzenlenerek noksanları tamamlandıktan sonra verilecek dilekçe ile Danıştay'da yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DİLEKÇENİN REDDİNE,
2. Aynı Kanun'un 15/5. maddesi hükmüne göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilecek dilekçede aynı yanlışlık yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya tebliğine,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ...-TL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcı ile posta gideri avansından artan tutarın davacıya iadesine, 13/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.