Danıştay 13. Daire 2016/1157 Esas 2022/3981 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/1157
Karar No : 2022/3981


DAVACI : … Elektrik Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1. … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
2. … İletim A.Ş. (… ) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1. 11/04/2015 tarih ve 29323 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 09/04/2015 tarih ve 5557 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının ekinde yer alan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi'nin (Metodoloji) Geçici 1. maddesi ile 7. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(...) bu Metodoloji'nin yayımı tarihinden sonra bağlantı anlaşması imzalanan kişiler hakkında uygulanır." ibaresinin iptali istenilmektedir.
2. Davacı şirketin … Trafo Merkezi (TM) ve Havza TM-Kahta TM arası Enerji Nakil Hattına (ENH) ait mahsuplaşma için TEİAŞ Genel Müdürlüğü'ne yaptığı … tarih ve … sayılı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ: Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI … 'NUN DÜŞÜNCESİ: Dava, davacı şirketin … Havza TM ve Havza TM-Kahta TM Enerji Nakil Hattı işleri için mahsuplaşma yolunda yaptığı … tarih ve … sayılı başvurusunun yanıt verilmeyerek reddi yolundaki işlemin ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun 09/04/2015 tarih ve 5557 sayılı kararı ile onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisinin Geçici Madde 1-(1) hükmünün ve 7. maddenin (2) fıkrasında belirlenen "bu metodolojinin yayımı tarihinden sonra bağlantı anlaşması imzalanan kişiler hakkında uygulanır" bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 8/5. maddesinde, "Üretim ve tüketim tesislerinin sisteme bağlantısı için yeni iletim tesisi ve bu tesisin sisteme bağlanabilmesi için yeni iletim hatlarının yapılmasının gerekli olduğu hâllerde; bu tesislerin yapımı için TEİAŞ’ın yeterli finansmanının olmaması veya zamanında yatırım planlaması yapılamaması durumlarında, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce müştereken yapılabilir veya finanse edilebilir. Yapılan yatırımın tutarı ilgili tüzel kişi veya kişiler ile TEİAŞ arasında yapılacak bir tesis sözleşmesi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları çerçevesinde geri ödenir. Geri ödeme süresi üretim ve tüketim tesisleri için en fazla on yıldır. Bu konuya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almıştır. Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin 20. maddesinde de; "(1) Üretim ve tüketim tesislerinin iletim sistemine bağlanabilmesi için yeni iletim tesisi ve bu tesisin sisteme bağlanabilmesi için yeni iletim hatlarının yapılmasının gerekli olduğu hâllerde; bu tesislerin yapımı için TEİAŞ’ın yeterli finansmanının olmaması veya zamanında yatırım planlaması yapılamaması durumlarında, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce müştereken yapılabilir veya finanse edilebilir. Bu kapsamda yapılan tesis ve hatların mülkiyeti ve işletme sorumluluğu TEİAŞ’a aittir. (2) Müştereken yapılacak iletim tesislerinin yatırımları, ilgili tüzel kişiler tarafından, bu kişilerin bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında belirtilen anlaşma güçleri oranında paylaşılarak karşılanır. Konuya ilişkin usul ve esaslar TEİAŞ tarafından belirlenir. (3) Müştereken veya münferiden yapılacak iletim tesisine ilişkin geri ödemeye esas yatırım tutarı, TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurul tarafından onaylanan metodolojiye göre hesaplanır. (4) Metodoloji çerçevesinde hesaplanan tutar, ilgili tüzel kişi veya kişiler ile TEİAŞ arasında yapılacak bir tesis sözleşmesi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları çerçevesinde geri ödenir. Hesaplanan tutara ilişkin geri ödemeler, aylık eşit taksitler hâlinde yapılır. Geri ödemeler, yapılan iletim tesis ve hatlarına ilişkin geçici kabul tutanağının TEİAŞ tarafından onaylandığı ayı takip eden aydan itibaren başlar ve bu tarihten itibaren en fazla on yıl içerisinde tamamlanır. (5) Vadesinde geri ödenmeyen aylık taksitlere ilişkin tutara, vade tarihinden itibaren 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine göre belirlenen kanuni faiz oranı uygulanır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Anılan mevzuat hükümlerine dayanılarak çıkarılan dava konusu Metodolojinin iptali istenilen Geçici 1/1. maddesinde, "Bu Metodolojinin yayımı tarihinden önce bağlantı anlaşması imzalanan ve … tarihli ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisine tabi olan kişilere, geri ödemeye esas gerçekleşen yatırım tutarı tamamen ödenene kadar, söz konusu Metodoloji hükümlerinin uygulanmasına devam edilir." düzenlemesi; 7/2. maddesinde ise, "Bu Metodoloji, bu Metodoloji'nin yayımı tarihinden sonra bağlantı anlaşması imzalanan kişiler hakkında uygulanır." düzenlemesi getirilmiştir.
Dava konusu düzenlemeden önceki dönemde bağlantı anlaşması imzalanan ve o dönemde yürürlükte bulunan Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisine tabi olanlara, geri ödemeye esas gerçekleşen yatırım tutarlarının tamamen ödenmesine kadar tabi olduğu (söz konusu) Metodoloji hükümlerinin uygulanmasına devam edilmesine ilişkin hususu düzenleyen dava konusu düzenlemede hukukun genel ilkelerine aykırılık bulunmamakta olup, dava konusu Metodoloji'nin yayımı tarihinden sonra bağlantı anlaşması imzalanan kişiler hakkında uygulanması gerektiğine dair düzenlemede de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu işleme gelince; davacı şirketin Adıyaman ilinde tesis etmiş olduğu 28,512 MW kurulu gücündeki … HES'in iletim sistemine irtibatının temini için TEİAŞ ile davacı şirket arasında 14/06/2012 tarihinde imzalanan "Bağlantı Anlaşması" Ek-4 Tesis Sözleşmesinde yer alan 154 kV … Havza TM’den itibaren 154 kV tek devre 22 km 1272 MCM (OPGW"li) karakteristikli EİH'nın fiili durum tespitinde 154 kv tek devre 22+937,42 km, 1272 MCM EİH olarak gerçekleştiği ve TEİAŞ tarafından söz konusu EİH'nin geçici kabul onayının 31/12/2013 tarihinde, 154/OG kv … Havza TM'nin geçici kabul onayının 24/01/2014 tarihinde, 154 kv Kahta TM'de 1 adet 154 kv'lik fiderinin geçici kabul onayının ise 15/08/2013 tarihinde yapıldığı, davacının … tarih ve … sayılı yazısıyla, Bağlantı Anlaşmasının EK-4 Tesis Sözleşmesi kapsamında tesis edilerek devredilen iletim tesisleri için Şirketçe harcanan yatırım tutarının (7.531.641,81-TL olarak bildirilmiş), Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi çerçevesinde Teşekkülce hesaplanan Gerçekleşen Yatırım tutarından (4.610.653,15-TL olarak bildirilmişti) daha fazla olduğu, sunulan 26/03/2015 tarihli faturanın itirazi kayıtla düzenlendiği belirtilerek, 154 kV Sincik Havza TM - Kahta TM EİH mevcut projesinde yer alan 10 no'lu direğin yapılacak hastane projesi gerekçe gösterilerek yeniden projelendirilmesi sonucunda harcanan bedelin ve Bağlantı Anlaşması eki olan keşif listesi haricinde şirket tarafından yapılan Havza TM yeri kazı ve nakli ile BA ihata duvarı inşaat işleri bedelinin de (tip projelerde yer alan standartlar dışında yapılmış olmasından dolayı) geçici kabul tarihinden itibaren yasal gecikme faizi ile birlikte ödenmesi ve diğer kamu kurumu olan TEDAŞ tarafından uygulandığı üzere alacaklarının her sene Tefe-Tüfe oranında güncellenerek yasal faizi ile birlikte TEDAŞ şartlarına göre ödenmesini talep ettiği ve talebinin dava konusu işlem ile reddedildiği, sonradan TEİAŞ tarafından gönderilen … tarih ve … sayılı işlem ile, Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi gereği; anlaşma kapsamında şirketçe yapılan EİH tesis işlerine ait gerçekleşen yatırım tutarı belirlenirken, söz konusu hat ile aynı karakteristiğe sahip olan ve K.İ.K kapsamında ihale edilip 02/10/2012 tarihinde sözleşmesi imzalanan 154 kV 1272 MCM Viranşehir 3 - Kırlık (OPGW’li) E.İ.H baz alındığı, baz alınan bu hattın kilometrik birim fiyatı 121.730,73-TL olup, şirketçe imzalanan Fiili Durum Tespit Tutanağında yer alan km üzerinden tespit edilen gerçekleşen yatırım tutarı, metodoloji kapsamında söz konusu kilometrik birim fiyat hatta ait fiili durum uzunluğuna göre hesaplandığı, kamulaştırma bedellerinin bu yatırım tutarına dahil olmadığı, kamulaştırma bedellerinin geri ödemesi ve kamulaştırma teminat mektuplarının iadesi, kamulaştırma işlemlerinin tamamlanmasına ya da Yönetim Kurulu'nun … tarih … sayılı kararı ile belirlenen koşulların sağlanmasını müteakip yapılacağı, 154/33 kV Sincik Havza TM'nin tesis edileceği yer seçimi süreci bilindiği üzere farklı bölgelerde yapılan çalışmalara rağmen karşılaşılan olumsuz süreçler ve işletme koşullarında karşılaşılabilecek olası sıkıntılar nedeni ile uzamış ve nihayetinde Teşekkül ve şirket yetkililerinin katılımı ile yapılan alternatif saha belirleme çalışmaları sonucunda TM yeri netleştirilerek bu hususta yaşanan süreci de içerecek şekilde düzenlenen 154/33 kV Sincik Havza TM Seçim Tutanağı karşılıklı olarak imza altına alınmış olup, bahse konu yer seçim tutanağında; "(...) söz konusu alanın TM yeri olarak seçilmesinde yukarıda belirtilen olumsuz hususlar bulunmaktadır. Ancak yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere TM yeri olarak alternatif yer belirlenememesi, santrallerin tamamlanma programı doğrultusunda TM yapımına ivedi olarak başlanılma zarureti, sahayı TM yapımına uygun duruma getirilmesi için kazı, dolgu, duvar, forekazık, şev, stabilité uygulamaları ve maliyetlerinin … Elektrik Üretim A.Ş. tarafından bilabedel karşılanması ve Sincik RES ile aynı konumda olması nedeniyle yoldaki gerekli iyileştirmelerin … Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılacak olması hususları dikkate alınarak ayrıntıları ek‘te sunulan ve … Elektrik Üretim A.Ş. tarafından Orman Genel Müdürlüğü'nden 49 yıllığına kiralanan alan TM yapımı için uygun görülmüştür." denildiğinden, Havza TM yeri, kazı ve nakli ile BA ihata duvarı inşaat işleri bedelinin de geçici kabul tarihinden itibaren yasal gecikme faizi ile birlikte geri ödenmesine ilişkin talebin uygun görülmeyerek istek doğrultusunda bir uygulama yapılmasının mümkün olmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Anılan mevzuat ile dava konusu olayın ve anılan işlemlerin birlikte incelenmesinden davacının mahsuplaşma başvurusunun söz konusu mevzuat hükümleri doğrultusunda reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık saptanmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Dava konusu 09/04/2015 tarih ve 5557 sayılı Kurul kararının ekinde yer alan Metodoloji, 26/11/2016 tarih ve 29900 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 16/11/2016 tarih ve 6593-20 sayılı Kurul kararının ekinde yer alan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi'nin 6. maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmış; Geçici 1. maddesinde, 26/04/2010 tarih ve 2536 sayılı Kurul kararıyla onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi hükümlerine tâbi olan kişilere bu Metodoloji hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Daha sonra, … tarih ve … sayılı Kurul kararının ekinde yer alan Metodoloji, 14/12/2021 tarih ve 31689 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 09/12/2021 tarih ve 10607 sayılı Kurul kararıyla kabul edilen Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi'nin 7. maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmış; Geçici 1. maddesinde, … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi ve … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi hükümlerine tâbi olan kişilere de bu Metodoloji hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Dava konusu Metodoloji'nin Geçici 1. maddesi ile 7. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(...) bu Metodoloji'nin yayımı tarihinden sonra bağlantı anlaşması imzalanan kişiler hakkında uygulanır." ibaresi yürürlükten kaldırıldığından söz konusu kuralların iptali istemi hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu Metodoloji'nin yürürlükten kaldırılması ve … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla kabul edilen Metodoloji'nin Geçici 1. maddesi uyarınca davacı şirketin geri ödemeye esas gerçekleşen yatırım tutarının tespitine yönelik olarak bu Metodoloji çerçevesinde yeniden bir hesaplama yapılacağından bu aşamada mahsuplaşma için yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemi hakkında da karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Bu durumda, davanın konusunun kalmadığı anlaşıldığından, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … -TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … -TL vekâlet ücretinin davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 03/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.