MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece verilen önceki tarihli hüküm, Dairemizin 01.02.2018 tarih ve 2015/19288 Esas 2018/458 Karar sayılı ilamı ile, "..."nın davada taraf olarak yer alması gerektiği belirtilerek, taraf teşkili sağlanmadan esas hakkında hüküm kurulmasının isabetsizliğine" değinilerek bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 25.02.2015 tarihli rapor ve ekindeki krokide (A) harfi ile sarı renkle gösterilen 2.192,99 metrekarelik taşınmazın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde, davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olup, bu amaçla dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin hava fotoğraflarının jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi tarafından incelenmesi gerekirken, hava fotoğrafı incelemesi bu konuda uzman olup olmadığı anlaşılamayan orman bilirkişisi tarafından ve sadece taşınmazın orman vasfında olup olmadığı hususuyla sınırlı olarak yapılmış; taşınmazın niteliği, kullanım durumu ve zilyetliğin hangi tarihten bu yana ve hangi tasarrufla sürdürüldüğü hususlarında somut verilere dayalı bilgi içermeyen, tek ziraat mühendisi bilirkişi tarafından hazırlanan zirai raporla yetinilmiş, komşu parsellere ait tutanak ve dayanak kayıtları ile yine komşu taşınmaz hakkında açıldığı anlaşılan ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/110 Esas sayılı dosyası getirtilerek dava konusu taşınmaz yönünü ne olarak gösterdikleri üzerinde durulmamış ve bu yollu yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmemiş; çekişmeli taşınmazın imar planına alınıp alınmadığı, imar planına alınmış ise bu imar planının hangi tarihte zaman kesinleştiği ilgili belediyelerden sorularak belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle dava konusu taşınmaz bölümünün imar planı kapsamına alınıp alınmadığı, imar planı kapsamına alınmış ise imar planının hangi tarihte onaylanarak kesinleştiği ilgili belediyelerden sorularak belirlenmeli ve imar planının onaylı bir örneği dosya arasına getirtilmeli, çekişmeli taşınmaz bölümüne komşu taşınmazlara ait tespit tutanakları ile dayanağı kayıtlar ve komşu parsel hakkında açıldığı anlaşılan ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/110 Esas sayılı dosyası ilgili yerlerden celp edilmeli, çekişmeli taşınmaz bölümüne ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre, taşınmaz bölümünün bulunduğu yeri de gösterecek şekilde dava tarihinden ya da taşınmaz bölümünün dava tarihinden önce onaylanıp kesinleşen imar planı kapsamında kaldığının anlaşılması halinde imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanağı kayıtlar celbedilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 ziraat mühendisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyetinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl zilyet edilmeye başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2014/110 Esas sayılı dosyasındaki kayıt ve belgelerle komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlar uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne okudukları belirlenmeli ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, imar ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığının ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünün belirlenmesine çalışılmalı, taşınmaz bölümünün kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, zirai faaliyete konu olup olmadığını, zilyetliğin hangi tarihte başladığını ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, komşu parseller ile arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar- ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, çelişkileri giderir, çekişmeli taşınmaz bölümünün ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğraflarını içerir, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı ve fotoğraflar üzerinde taşınmaz bölümünün sınırlarının kabaca gösterilmesi istenilmeli; fen bilirkişisine, keşfi izlemeye ve denetlemeye elverişli harita ve rapor düzenlettirilmeli; mahkeme hakiminin, çekişmeli taşınmaz bölümünün konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı ve bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.