Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2013/3458 Esas 2013/6222 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
15. Hukuk Dairesi
Esas No: 2013/3458
Karar No: 2013/6222
Karar Tarihi: 25.11.2013

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2013/3458 Esas 2013/6222 Karar Sayılı İlamı

15. Hukuk Dairesi         2013/3458 E.  ,  2013/6222 K.

    "İçtihat Metni"

    ....

    Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili ....geldi. Davalı vekili gelmedi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı avukatı dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:

    - K A R A R -
    Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunmayan davalı yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, aşağıda yazılı bakiye 31,45 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 25.11.2013 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

    ....
    2005/418 Esaslı asıl davada; eser sözleşmesi uyarınca davacı iş sahibi şirketçe keşide edilerek iş bedeli karşılığı davalı yüklenici şirkete verilen toplam 22.500,00 TL tutarlı
    ...

    üç adet çekin sözleşme konusu ürünlerin imal ve teslim edilmemesi nedeniyle karşılıksız kaldığı ileri sürülerek bu çeklerden dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti,
    Birleşen 2.... davada; yüklenici şirketin 30.10.2005 keşide tarihli 7.500,00 TL tutarlı çeki şirket ortağı davalı ..."e, onun da davalı ... ....ciro ettiği, son hamil ...."nin 24.11.2005 tarihinde ..... sayılı dosyası ile haklarında kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe geçtiği, bedelsizlik definin.... 599 ve 730 maddeleri uyarınca şirket ortağı davalı ciranta ..."e, BK"nın 167/1. maddesi uyarınca da alacağı temlik alan davalı ... .."ye karşı ileri sürülebileceği iddia olunarak anılan çekten dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti,
    Birleşen 2...davada; yüklenici şirketin 30.11.2005 keşide tarihli 7.500,00 TL tutarlı çeki şirket ortağı davalı ..."e, onun da davalı ... .... ciro ettiği, son hamil .... 15.12.2005 tarihinde .... sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe geçtiği (yetkisizlikle .... gelip, ... sayısını almış), bedelsizlik definin ... 599 ve 730 maddeleri uyarınca şirket ortağı davalı ciranta ..."e, BK"nın 167/1 maddesi uyarınca da alacağı temlik alan davalı ... .e karşı ileri sürülebileceği iddia olunarak anılan çekten dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti istenmiştir.
    Mahkemece asıl davanın kabulüne, birleşen ... davanın davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalı ... . yönünden reddine, birleşen . davanın da davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalı .... yönünden reddine karar verilmiş,
    Karar, asıl ve birleşen davaların davacısı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
    Mahkemece, bedelsizlik definin şahsi defi niteliğinde olup TTK"nın 599/1. ve 737/2. maddeleri uyarınca ancak temel ilişkinin tarafları arasında ileri sürülebileceği, temel ilişkiye taraf olmayan hamile karşı ileri sürülebilmesi için hamilin senedi iktisap ederken bilerek borçlunun zararına hareket etmesi veya senedin alacağın temliki yoluyla geçmesi gerektiği, somut olayda dava konusu çeklerin davalı ....şirketlerine ciro yoluyla geçtiği, davalı ....şirketlerinin temel ilişkide taraf olmadıkları, davalı .... şirketlerinin senetleri iktisap ederken bilerek davacı borçlunun zararına hareket ettiklerinin ve kötü niyetli bulunduklarının kanıtlanamadığı gerekçesiyle.... şirketleri hakkındaki davalar reddedilmiş, daire çoğunluğunca karar mevzuata uygun bulunarak onanmıştır.
    Genel olarak uyuşmazlık, ciranta ile hamil arasındaki ilişkinin kambiyo ilişkisi mi, yoksa alacağın temliki ilişkisi mi olduğu, sonucuna göre uyuşmazlığa....hükümlerinin mi, yoksa... hükümlerinin mi uygulanması gerektiği, keşideci borçlunun eser sözleşmesine dayalı bedelsizlik defini eser sözleşmesinde taraf olmayan hamillere karşı ileri sürüp süremeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
    Dava konusu çeklerle ilgili.... gerçekleştiği ve çeklerin takibe konulduğu tarihlerde, 21.12.1994 tarihli 22148 sayılı resmi gazetede yayınlanan “... Esasları Hakkında Yönetmelik” yürürlüktedir. Bu yönetmeliğin 1. maddesinde ... şirketlerinin temellük ederek tahsilini üstlendikleri alacakların, faturaya veya mal veya hizmet satışından doğmuş olduğunu tevsik eden diğer
    ....

    belgelere dayalı olması gerektiği, 8/d maddesinde de kambiyo senetlerine dayalı olsa bile fatura veya alacağın bir mal veya hizmet satışından doğmuş olduğunu tevsik eden benzeri belgelerle ilişkilendirilmeyen alacakların satın alınamayacağı belirtilmiştir.
    Mücerretlik (soyutluk) ilkesi gereği kıymetli evrak ile kıymetli evrakın doğumuna esas teşkil eden temel ilişki arasında bir bağlantı bulunmamaktadır. Kıymetli evrak, temel ilişkiden soyut ve bağımsızdır. Oysa, yönetmelik hükümleri ....şirketlerinin kıymetli evrakı temellük edebilmeleri için kıymetli evrakın temel ilişkiye ait yazılı belgelerle doğrulanması ve tevsik edilmesi şartını getirmiştir. Yönetmelik hükümlerinden, ciranta ile hamiller .... arasındaki ilişkinin kambiyo ilişkisi olmayıp, alacağın temliki ilişkisi olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
    Davalı ciranta ... ile davalı hamiller .... arasındaki ilişki kambiyo ilişkisi olmayıp, alacağın temliki ilişkisi olduğundan dava konusu çekleri keşide eden borçlu davacının, eser sözleşmesine dayalı bedelsizlik defini, eser sözleşmesinde taraf olmayan, ancak bu çekleri ciro yoluyla iktisap etmiş olan davalı ..... karşı ileri sürüp süremeyeceği .... 599 ve 737 maddeleri hükümlerine göre değil, BK"nın 167/1 maddesi hükmüne göre belirlenmelidir. Kaldı ki .... 599/son maddesinde alacağın temliki yoluyla yapılan devirlere ait hükümler mahfuz tutulmuştur. BK"nın 167/1 maddesinde, borçlunun temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temellük edene karşı da ileri sürebileceği düzenlenmiştir. Bu hükme göre davacı borçlu, eser sözleşmesinin tarafı olan davalı yükleniciye karşı ileri sürebileceği tüm defileri, eser sözleşmesinin tarafı olmayan temlik alan davalılara .... karşı da ileri sürebilecektir. BK"nın 167. maddesinde, .... 599. maddesinde olduğu gibi hamile karşı defi ileri sürülebilmesi için, hamilin senedi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmesi gerektiği şartı aranmamıştır.
    Somut olayda, davacı iş sahibi borçlunun, davalı yüklenici alacaklıya karşı ileri sürdüğü bedelsizlik defi mahkemece yerinde bulunarak asıl davada dava konusu çeklerden dolayı davalı yükleniciye karşı borçlu bulunulmadığının tespitine karar verilmiş ve bu karar temyiz dışında kalarak kesinleşmiştir. Yukarıda ayrıntılı şekilde açıklandığı üzere, davacı borçlu ... 167/1 maddesi uyarınca davalı yükleniciye karşı ileri sürdüğü bedelsizlik defini, dava konusu çekleri ciro yoluyla iktisap eden hamillere karşı da ileri sürebileceğinden davalı .... hakkındaki davaların da kabulü gerekir. Karar bu yönden davacı yararına bozulmalıdır. Açıklanan nedenlerle sayın çoğunluğun kararın onanması yönündeki görüşlerine katılmıyoruz.







    Hemen Ara