Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/2887 Esas 2020/5848 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
11. Hukuk Dairesi
Esas No: 2020/2887
Karar No: 2020/5848
Karar Tarihi: 14.12.2020

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/2887 Esas 2020/5848 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı bankanın kendisi hakkında açtığı icra takibinin haksız olduğunu ileri sürerek takibin iptalini talep etmiştir. Davalı ise takibin haklı olduğunu savunmuştur. İlk derece mahkemesi davayı reddetmiştir ancak istinaf mahkemesi davacının lehine hükmetmiştir. Temyiz sonucu da istinaf kararı onanmıştır. Kararda, çek hamili yetkisi ve iyi niyetli hamil kavramlarına değinilmiş ve bu konuda TTK'nın 686 ve 790. maddeleri göz önünde bulundurulmuştur.
TTK'nın 686. Maddesi: \"Hamil şahsın üzerinde çekin hesabı bulunan bir banka ise bu banka hamildir. Birden fazla bankanın hesabı üzerinde çek ise hesaplarından biri üzerinde bu çeki tahsil eden banka hamildir. Çek hamiline, vadeden önce ya da vadeden sonradan ciro etme hakkı saklıdır. Ciro edilen çeki aldıktan sonra hamil ilk hamil olma hakkını kaybeder.\"
TTK'nın 790. Maddesi: \"Kırık, ödeme yasağı, terkin gibi şerhler çek hamilinin, hamiline ciroyla geçmek suretiyle hak kazandığı alacağı çeki iyi niyetle alan tacirlere de geçer.\"
Not: Özeti tamamlamak için mahkeme kararında bahsi geçen diğer kanun maddeleri de eklenebilir.
11. Hukuk Dairesi         2020/2887 E.  ,  2020/5848 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

    Taraflar arasında görülen davada Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 27.02.2018 tarih ve 2016/333 E. - 2018/180 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan kabulüne dair Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi"nce verilen 04.03.2019 tarih ve 2018/1340 E. - 2019/410 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
    Davacı vekili, davalı bankanın davacı hakkında kambiyo senetlerine mahsus icra takibi başlattığını, davaya konu çekte davalı bankanın yetkili hamil sıfatının bulunmadığını, çekin yetkili hamili dava dışı Çağ Yapı İnş. Taah. Gıda Tem. Bil. Sağ. Hizm. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından bankaya ibraz edildiğini ve çekin arkasına karşılığı çıkmadığına dair kaşe vurulduğunu, davacı şirketin dava konusu çekten dolayı herhangi bir borcu bulunmadığını belirterek takip dosyası nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
    Davalı vekili, dava konusu çekin davalı bankaya kredi borçlusu dava dışı Çağ İş. Taah. Gıda Tem. Bilg. Sağ. Hizm. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından ciro ile devir edildiğini ve bedellerinin tahsil edilerek yapılan tahsilatların kredi borcundan mahsup edilmesinin istendiğini, kambiyo senetleri ile ilgili hamilin hak sahipliğini düzenleyen TTK"nın 686 maddesi ve 790. maddesi gereğince davalı bankanın alacaklı sıfatının bulunduğunu ve TTK"nın 790. maddesi gereğince iyi niyetli yetkili hamil konumunda olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
    İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, davalı bankanın şubesi tarafından davaya konu çekin ibraz işlemlerinin Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetmeliği"ne uygun olarak yapıldığı anlaşıldığından dava dışı ... Eskişehir Şubesinin ve davalı ..." nın yetkili hamil olduğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
    Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu çekin davacı şirket tarafından dava dışı Çağ Yapı Ltd. Şti. lehine keşide edildiği, çekin arka yüzünde lehtar şirketin beyaz cirosunun bulunduğu, davalı şirkete ait cironun hemen altında davalı bankanın Eskişehir şubesi tarafından yapılan takas işlemi ile karşılıksızdır kaşesinin yer aldığı, daha sonra muhatap bankanın çek sorumluluk bedelini ödediğine ilişkin kaşenin bulunduğu, bunun da altında davalı bankanın Eskişehir şubesinin beyaz cirosunun bulunduğunun anlaşıldığı, bu hali ile davalı bankanın kredi ilişkisi kapsamında çekin alındığı yönündeki savunmasının değerlendirilmesinde çekin yetkili hamili olduğu düşünülebilir ise de; davalı banka ve dava dışı muhatap banka tarafından mahkemeye gönderilen yazılarda davaya konu çekin dava dışı çek lehtarı Çağ Yapı Ltd. Şti. tarafından ibraz edildiğinin belirtildiği, bir başka anlatımla davalı bankanın yetkili hamil olduğu yönündeki adi karinenin yine davalı banka ve muhatap banka tarafından verilen cevap yazıları ile çürütüldüğü ve çeki ibraz eden kişinin çek lehtarı olduğunun anlaşıldığını, her ne kadar muhatap banka tarafından çek sorumluluk bedeli davalı bankaya ödenmiş ise de yapılan açıklamalar kapsamında bu ödemenin davalının yetkili çek hamili olduğunu göstermediği, bu durumda çek lehtarının çeki tahsil amacıyla davalı bankaya ciro ettiği, davalı bankanın davaya konu çeki temlik cirosu ile devralmadığı ve çekin yetkili hamili sıfatını kazanamadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar vermek gerekirken, davanın reddi yönünde hüküm kurulmasının doğru görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun esastan kabulüne, Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 27.02.2018 tarih, 2016/333 Esas 2018/180 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davacının davasının kabulüne, davacının Antalya 4. İcra Müdürlüğünün 2016/4488 Esas sayılı takip dosyası nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalının kötü niyetli olduğuna ilişkin delil bulunmadığından kötü niyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
    Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle muhakeme hukukuna ve maddi hukuka uygun bulunan hükmün ONANMASINA, dosyanın Antalya 4.Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, karardan bir örneğin Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 7.001,34 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 14.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

    Hemen Ara