Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, davada 04.03.2008 tarihli asansör imalât sözleşmesinin feshi ile bu sözleşme uyarınca iş bedeli karşılığı verilen toplam 31.600,00 TL bedelli ... adet bonodan dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti, bonolara mahsuben yapılan ....100,00 TL ödemenin istirdadı ve bu bonolardan 29.000,00 TL bedelli ... adedi ..... ......... Müdürlüğü"nün 2008/15887, 2008/15889 ve 2009/12959 Esas sayılı dosyaları ile takibe konulduğundan takiplerin iptâli ile %40 oranında kötü niyet tazminatının tahsili istenmiştir.
Mahkemece davalı ... hakkındaki davanın husumet yokluğundan, davalı şirket hakkındaki davanın ise esastan reddine karar verilmiş, karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
...-Dosya kapsamından, davacı iş sahibi şirketin dava dışı malikler ile dava dışı ilk yüklenici ...... aleyhine ........2007 tarihinde ..... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2007/101 Değişik İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığı, Makine Mühendisi ..... tarafından tespit dosyasına sunulan 26.....2007 tarihli raporda, ....06.2007 tarihinde imâl ve montajı yapılan ... adet asansörün kullanılmaya elverişli olmadığı belirtilerek eksik ve kusurların maddeler halinde sayıldığı, bu tespitten sonra davacı şirket ile davalı şirket arasında 04.03.2008 tarihli asansör imalât sözleşmesi imzalandığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmede hangi işlerin davalı yüklenici şirket tarafından, hangi işlerin davacı iş sahibi şirket tarafından yapılacağı sayılmış, yüklenici şirket tarafından kullanılacak malzeme detaylarının ne olacağı açıklanmış, iki adet asansörün

inşaat işleri tamamlandıktan ... ay sonra çalıştırılarak teslim edileceği, asansör ruhsatının da yüklenici tarafından alınacağı, yapılan işlerin tamamlanmasından sonra ... yıl süreyle mekanik garantili olacağı, sözleşme bedelinin ....800,00 TL + KDV olup 30, 60, 90 gün vadeli çeklerle ödeneceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmede iş bedeli götürü ....800,00 TL + KDV = 24.544,00 TL olarak kararlaştırılmışsa da bilahare bu bedel artırılarak davalı yüklenici şirkete 04.03.2008 tarih 2417 ve 2418 nolu tahsilat makbuzlarıyla toplam 31.600,00 TL bedelli ... adet bono verilmiştir. Bu bonolardan 25.03.2008 vade tarihli ....600,00 TL bedelli bono davalı şirkete ödenmiş, kalan bonolar ise ödenmediğinden 25.04.2008 vadeli ....000,00 TL ve 25.07.2008 vadeli ....000,00 TL bedelli iki adet bono 06.08.2008 tarihinde ..... .... .... Müdürlüğü"nün 2008/15887, 25.05.2008 vade tarihli ....000,00 TL ve 25.06.2008 vade tarihli ....000,00 TL bedelli iki adet bono 06.08.2008 tarihinde ..... .... .... Müdürlüğü"nün 2008/15889, 25.08.2008 vade tarihli ....000,00 TL, 25.09.2008 vade ....000,00 TL ve 25.....2008 vade tarihli ....000,00 TL bedelli üç adet bono ise ....04.2009 tarihinde ..... .... Müdürlüğü"nün 2009/12959 Esas sayılı dosyaları ile takibe konulmuştur. Aleyhine .... takiplerine girişilmesinden sonra davacı iş sahibi şirket ....06.2009 tarihinde ..... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/45 Değişik iş sayılı dosyası ile tespit yaptırmış, makine mühendisi İ...... tarafından tespit dosyasına sunulan ....07.2009 tarihli bilirkişi raporunda yapılan imalâtlar sözleşme hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek eksik ve kusurlar sayılmış, mevcut haliyle asansörlerin kullanılmasının mümkün olmadığı, eksik ve kusurların tamamlanarak asansörlerin kullanılmaya elverişli hale getirme masrafının yaklaşık 40.000,00 TL olduğu bildirilmiştir.
Eldeki davada davacı iş sahibi, davalı yüklenicinin sözleşmedeki edimlerini yerine getirmediğini, eksikleri gidermediğini, asansörleri çalışır halde ve C.E. standartlarına uygun şekilde teslim edemediğini, yapılan bir kısım işlerin ise sözleşmeye ve amaca uygun olmadığını, davalının bedele hak kazanamadığını iddia etmekte, davalı yüklenici ise cevabında asansörlerin eksiksiz tamamlanıp 01.05.2008 tarihi itibariyle çalışır vaziyette teslim edildiğini, teslimden sonra düzenlenen aylık periyodik bakım sözleşmesi ile de 01.05.2008 – 31.....2009 tarihleri arasındaki periyodik bakım hizmetlerinin üstlenildiğini, 01.05.2008 – ...-08.2008 tarihleri arası periyodik bakımların fiilen yapıldığını, ancak iş bedeli ve periyodik bakım bedeli ödenmediğinden ....08.2008 tarihinden itibaren periyodik bakım hizmeti verilmediğini, 2009/45 Değişik iş sayılı tespit dosyasına sunulan ....07.2009 tarihli bilirkişi raporunda sayılan eksik ve kusurların kendileriyle bir ilgisinin bulunmadığını, sözleşme gereği davacı iş sahibinin yükümlüğündeki işler olduğundan ya da kullanım hatası sonucu oluştuğundan bir sorumluluklarının bulunmadığını savunmuştur. Mahkemece davalı şirket hakkındaki dava işin tamamlanarak çalışır halde teslim edildiği, eksik iş bulunmadığı, tespit raporunda eksik iş olarak nitelendirilen işlerin sözleşmeye göre davalı şirketin yükümlülüğündeki işler olmadığı, ayıplı imalâtlar yönünden ise süresinde muayene ve ayıp ihbarına ilişkin yükümlülükler yerine getirilmediğinden talep hakkının düştüğü gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Zaman itibariyle uyuşmazlığı 818 Sayılı Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekir. Eser sözleşmesinde ayıba ilişkin hükümler, 818 Sayılı Borçlar Kanunu"nun 359-363


maddeleri arasında düzenlenmiştir. BK"nın 360. maddesi ayıbı işin kusurlu olması veya sözleşmeye aykırı bulunması olarak tanımlamıştır. Ayıp, eserde olması gereken lüzumlu vasıfların veya sözleşmede kararlaştırılan vasıfların eksikliğini ifade etmektedir. İlk bakışta görülebilen veya basit muayene ile anlaşılabilen neviden olan ayıplar açık ayıp; ilk bakışta görünemeyen veya basit muayene ile hemen anlaşılamayan, sonradan kullanılmakla ortaya çıkan ayıplar ise gizli ayıp olarak nitelendirilmektedir. Ayıplı iş ile eksik işi karıştırmamak gerekir. Ayıplı iş yukarıda belirtildiği gibi vasıf noksanlığını ifade ettiği halde, noksan iş yapılmayan işi ifade eder. BK"nın 359-363 maddeleri ayıplı işler hakkında uygulanır. Eksik işler bu maddelerin kapsamında olmadığından bu hükümler eksik işlere uygulanamaz.
818 Sayılı BK"nın 359/I. maddesine göre iş sahibinin eserin tesliminden sonra işlerin olağan akışına göre geç sayılmayacak bir süre içinde eseri muayene edip varsa ayıplarını yükleniciye bildirmesi gerekir. Aynı Kanunun 362/II. maddesi gereğince iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse eseri zımnen kabul etmiş sayılır. 362/I. maddeye göre de eserin sarahaten veya zımmen kabulünü müteakip yüklenici her türlü mesuliyetten kurtulur. Eserin kabulü ile yüklenici açık ayıplara ilişkin sorumluluktan kurtulur. Eserin kabulü, kasten saklanıldığı usulünce yapılan muayenede görülemeyecek olan açık ve gizli ayıplar ile sonradan kullanılmakla ortaya çıkan gizli ayıplar yönünden ise yükleniciyi sorumluluktan kurtarmaz. Kasten saklanılan ayıplar ile gizli ayıplar yönünden yüklenicinin sorumluluğu eserin kabulünden sonra da devam eder. İş sahibinin ayıba karşı tekeffülden doğan haklarını kullanabilmesi için eserdeki ayıbı yükleniciye bildirmesi zorunludur. BK"nın 359/I. maddesine göre açık ayıplarda bildirimin “işlerin mutad cereyanına göre imkanını bulur bulmaz” diğer bir ifadeyle işlerin olağan akışına göre geç sayılmayacak bir süre içinde, BK"nın 362/III. maddesine göre gizli ayıplarda ise gizli ayıba vakıf olur olmaz (öğrenir öğrenmez) yapılması gerekir. Süresinde ayıp ihbarında bulunulmamışsa yüklenici sorumluluktan kurtulur, ayıba karşı tekeffül hükümlerine dayanılarak yükleniciden bir talepte bulunulamaz. Şayet sözleşmede garanti süresi kabul edilmişse, iş sahibi 359/I. ve 363/III. maddelerde öngörülen sürelerle bağlı olmayıp, ayıp ihbarını garanti süresi içinde her zaman yapabilir.
Ayıp halinde iş sahibinin hakları BK"nın 360. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre iş sahibinin seçimlik hakları sözleşmeden dönme, bedelden indirim yapılmasını veya ayıbın giderilmesini talep etme haklarıdır. Eserin iş sahibinin kullanamayacağı derecede ayıplı olması veya hakkaniyet kaideleri gereği eseri kabul etmesinin iş sahibinden beklenememesi veya eserin sözleşmede açıkça kararlaştırılan nitelikleri taşımaması halinde iş sahibi eseri kabulden kaçınarak sözleşmeden dönebilir. Eserdeki ayıpların eserin reddini gerektirecek nitelikte önemli olmaması halinde ise diğer seçimlik hakların kullanılması gerekir.
Bu açıklamalardan sonra somut olaya dönülecek olursa;
Sözleşme konusu asansörlerin 01.05.2008 tarihinde teslim edildiği çekişmesizdir. Yanlar arasındaki çekişme, davacı iş sahibince teslim alınan asansörlerin eksik ve ayıplı olup olmadığı, ayıplı ise ayıpların niteliği, eserin reddini gerektirecek derecede önemli



olup olmadığı, süresinde ayıp ihbarında bulunulup bulunulmadığı, sonucuna göre dava hakkının düşüp düşmediği, davalı yüklenicinin ne miktar iş bedeline hak kazandığı, hak kazanılan miktara göre davacı iş sahibinin takip konusu bonolardan dolayı borçlu bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Uyuşmazlık konularının çözümü hukuk dışında teknik bilgiyi gerektirdiğinden mahallinde keşif yapılması ve konunun uzmanı teknik bilirkişiden rapor alınması gerekir. Mahkemece keşif yapılmadan ve teknik bilirkişiden rapor alınmadan asansörlerde eksik iş bulunmadığı, tespit bilirkişi raporunda eksik iş olarak nitelendirilen işlerin sözleşmeye göre davalının yükümlülüğündeki işler olmadığı, ayıplı imalâtlar yönünden ise süresinde ayıp ihbarında bulunulmaması nedeniyle dava hakkının düştüğü kabul edilerek şirket hakkındaki davanın reddi doğru olmamıştır.
Teslimden sonra davalı yüklenici tarafından asansörlerde bakım onarımlar yapıldığı anlaşıldığından ve sözleşmede garanti hükmü bulunduğundan davacının süresi içinde ayıp ihbarında bulunduğunun kabulü gerekir.
O halde mahkemece yapılacak iş; sözleşmede asansör ruhsatının davalı yüklenici tarafından alınacağına dair hüküm bulunduğundan asansör ruhsatının alınıp alınmadığını, alınmadı ise nedenlerini, asansörlerin ruhsata bağlanmasının mümkün olup olmadığını, mümkünse yapılması gereken işlemlerin neler olduğunu ilgili belediyesinden sormak, aynı sözleşmeye dayanılarak açılmış başka davalar varsa (..... .... Ticaret Mahkemesi"nin 2009/93 E. vs.) getirip incelemek, mahallinde keşif yapılarak konunun uzmanı teknik bilirkişiden rapor almak, sözleşme konusu asansörlerin eksik ve ayıplı olup olmadığını, ayıplı ise ayıpların niteliğini ve eserin reddini gerektirecek derecede olup olmadığını, eksik ve ayıplı haliyle sözleşme kapsamındaki işlerin fiziki gerçekleşme seviyesinin ne olduğunu, taraflar sözleşmeyle iş bedelinin götürü 31.600,00 TL (KDV dahil) olarak kararlaştırıldığı konusunda mutabık olduklarından gerçekleştirilen seviyeye göre davalı yüklenicinin bu bedelin ne miktarına hak kazandığını, kanıtlanan ödemeler düşüldüğünde davacının takip konusu senetlerden dolayı borçlu bulunup bulunmadığını delil tespit raporları da değerlendirilmek suretiyle açıklığa kavuşturmak ve sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda .... bentte yazılı nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, .... bentte yazılı nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, ....09.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.