Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/2083 Esas 2022/649 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, bir mirasın hükmen reddini talep eden davayı kabul etti. Davacılar, murislerinin borçları bulunduğunu ve terekesinin aktifinin olmadığını belirterek mirasın hükmen reddedilmesini talep etti. Ancak davalılar, davanın reddedilmesi savunmasında bulundu. İlk derece mahkemesi davacıların lehine karar verdi. Davalı ... Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusu reddedildi. Ancak, terekenin borca batık olup olmadığı konusunda araştırma yapılmadığı için Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozdu ve dosya yeniden incelenmek üzere ilk derece mahkemesine gönderildi.
Kanun Maddeleri:
-TMK m. 605/2: Murisin ölüm tarihi itibariyle malvarlığı terekenin aktifini, borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifi aktifinden fazla ise tereke borca batıktır.
-HMK'nın 373/1. maddesi: Temyiz sırasında verilen kararların usul, esas ve hukuka uygunluğunun denetlenmesi mümkündür.

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
...
...

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.06.2019 tarihinde verilen dilekçeyle mirasın hükmen reddi talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 07/07/2020 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından talep edilmiştir. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'nce istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR

Dava, mirasın hükmen reddinin tespitine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin murisleri ...’in 02.06.2018 tarihinde vefat ettiğini, murisin borçları olduğunu ve bu sebeple aleyhlerine icra takiplerinin başlatıldığını, murisin terekesinin aktifinin bulunmadığını belirterek; mirasın hükmen reddininin tespitini talep etmiştir.
Davalılardan ... Müdürlüğü vekili, davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı ... Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusu üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.07.2020 tarih ve 2019/155 Esas 2020/176 sayılı Kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı ... Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Hükmü, ... Müdürlüğü vekili temyiz etmiştir.
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda; murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
Somut olaya gelince; dosyadaki bilgilere göre, gerek dosyada bulunan tapu kayıt örneklerinden, gerekse alınan bilirkişi raporundan, muris ...’in 900 parsel sayılı taşınmazda 1362/1500 hisse, 1379 parsel sayılı taşınmazda da 1287/2850 hissesinin bulunmasına rağmen mahkemece adı geçen taşınmazlardaki hisselere yönelik olarak murisin vefat tarihi itibariyle değerleri tespit ettirilmemiş ve terekenin aktifine dahil edilmemiştir. Tüm bu nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesince de bu husus gözardı edilerek ... vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK'nın 373/1. maddesi gereğince ... Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, karardan bir örneğin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan harcın yatırana iadesine, 20.01.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.



...