Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/7339 Esas 2022/763 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, davacı tarafından 522 ada 13 parsel sayılı taşınmaz lehine, davalıya ait aynı yer 520 ada 2 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulması talebiyle açılmıştır. Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Ancak, davalı vekilinin itirazları sonucunda Yargıtay 7. Hukuk Dairesi tarafından hüküm bozulmuştur. Bozma sebebi olarak, saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedelin taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığıyla belirlenmesi gerektiği ve bu bedelin hükümden önce depo ettirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Kanun maddeleri ise şöyledir: Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesi - Geçit Hakkı.

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
...

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 16.05.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 03.03.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin maliki olduğu ...,... ada 13 parsel sayılı taşınmazın kadastral yola çıkışının bulunmadığını belirterek, davalıya ait aynı yer 520 ada 2 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir.
Bir kısım davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 22.09.2014 günlü 2014/6095 Esas, 2014/10259 Karar sayılı bozma ilamına uyularak davanın kabulüne dair verilen kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 10.03.2020 tarih, 2019/2397 Esas, 2020/2971 Karar sayılı ilamıyla, “davacıya ait 522 ada 13 parsel sayılı taşınmaz yararına, 520 ada 2 parsel sayılı taşınmazda geçit tesis edilen kısımın zemin değeri ile bu yerde bulunan tel çit, kapı ve ağaçların değeri 10.04.2018 tarihli ziraatçi bilirkişi raporunda ayrı ayrı hesaplanmış olup, mahkemece bu değerler toplamı davacı tarafa depo ettirilmek suretiyle geçit hakkı tesisine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle ziraatçi bilirkişi raporunda “irtifak bedeli” olarak hesaplanan 1.337,49 TL depo ettirilerek geçit hakkı tesisine karar verilmesi doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.

1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçelere göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olaya gelince; mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek 522 ada 13 parsel sayılı taşınmaz lehine 23.03.2018 tarihli fen bilirkişisi raporunun ekinde yer alan krokide "A" harfi ve "yeşil" renk ile gösterilen kısımda 520 ada 2 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit irtifakı kurulmasına karar verilmiş ise de yukarıda açıklanan ilkeler ışığında karar tarihine en yakın tarihteki geçit bedelinin belirlenmesi için bilirkişiden ek rapor alınarak tespit edilen miktarın davacıya depo ettirilerek karar verilmesi gerekirken Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 10.03.2020 tarih, 2019/2397 Esas, 2020/2971 Karar sayılı bozma ilamı öncesi alınan kıymet takdir raporuna göre karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bent uyarınca davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.02.2022 gününde oy birliği ile karar verildi.