• ESER SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
• KARŞILIKLI EDİM İÇEREN SÖZLEŞMENİN FESHİ
• ESERİN SÜRESİNDE TAMAMLANMAMASI

• BORÇLAR KANUNU(MÜLGA) (818) Madde 81
• BORÇLAR KANUNU(MÜLGA) (818) Madde 355

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinin feshine, fazla ödenen bedelin iadesine, iş bedeli karşılığı verilen senetlerin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır. Davalı, fesihte davacının haksız olduğunu, ödemelerin vadesinde yapılmadığından işin ifa ile sonuçlanmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulü ile asıl ve ek sözleşmelerin feshine, fazla ödenen 51.269,85 TL’nin istirdadına karar verilmiş, karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 31.07.2007 tarihli asıl, 05.09.2007 tarihli ek sözleşmeden kaynaklanmıştır. Davacı iş sahibi, davalı yüklenicidir. Davada anılan sözleşmeler uyarınca yükümlenilen istinat duvarının süresinde tamamlanmadığı iddiasıyla fesih ve fazla ödemenin istirdadı istenmektedir. Sözleşmelerin düzenlendiği tarihte yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Yasası’nın 355 ve devamı maddelerinde yer alan eser sözleşmeleri karşılıklı edimleri içeren, iki taraflı akitlerdendir. İş sahibinin edimi sözleşmede kararlaştırılan bedeli ödemek, yüklenicinin edimi ise eseri süresinde fen ve tekniğine, sözleşmesine uygun teslim etmektir. Karşılıklı edimleri içeren sözleşmede kendi edimini ifa etmeyen taraf, diğer taraftan edimini ifa etmesini isteyemez (BK. md. 81). Asıl sözleşmede yapımı kararlaştırılan beton perde duvar ve tel çit işinin yaklaşık maliyeti 86.300,00 TL (KDV hariç) kararlaştırılmış, 05.09.2007 tarihli ek sözleşmede 18.500,00 TL’sinin ödendiği, kalan paranın 13.09.2007, 30.09.2007, 30.10.2007 ve 30.11.2007 tarihli senetlerle ödeneceği, duvarların ve üstü küpeştelerin 14.09.2007 tarihinde, istinat duvarlarının ise 01.10.2007 tarihinde teslimi kabul edilmiştir. Davada da sözleşmelerin feshi istenilmiş ise de; nakit bedel karşılığı duvar yapımına ilişkin sözleşmelerin niteliği itibariyle tek taraflı irade beyanının karşı tarafa ulaşmasıyla feshi sonucu ifade eder. Başka anlatımla sadece fesih istemi yargılamaya muhtaç değildir. Bu nedenle mahkemece fesih kararı verilmesi, davada feshe bağlı haklar istenmediğinden feshin haklı-haksız tartışması da gereksiz olmuştur. Ne var ki fesih nedeniyle fazla ödemenin istirdadı istendiğine göre ödeme miktarı ile gerçekleşen imalatın saptanması zorunludur. Nitekim mahkemece imalât bedeli konusunda bilirkişi
incelemesi yaptırılmış, sözleşme fiyatlarına göre 32.230,15 + KDV hesaplanmıştır. Mahkeme kararında sözleşmede belirtilen senetler yükleniciye verildiğinden iş bedelinin tamamı ödenmiş kabul edilerek sonuca varılmıştır. Oysa davalı senetlerin vadesinde ödenmediğinden aleyhine cirantalarca takip başlatıldığını iddia etmiştir. Gerçekten dosyada mevcut takiplerden senetlerin vadelerinde ödenmediği anlaşılmaktadır. Bu haliyle davalıya yapılan toplam ödeme miktarının kesin olarak saptanması gerekir. Senetler verilmekle ödemenin kanıtlandığının kabulü doğru olmamıştır.
O halde mahkemece yapılması gereken iş; takip dosyası incelenerek senetlerin ödenip ödemediğini ve ne miktar ödeme yapıldığını araştırmak, gerektiğinde bilirkişiden ek rapor almak suretiyle taraf itirazlarını cevaplandırmak, böylece denetime elverişli şekilde saptanan ödeme tutarını az yukarıda belirtilen hakediş alacağından mahsubuyla sonucuna uygun hüküm kurmaktan ibarettir. Bu hususlar üzerinde durulmadan eksik incelemeyle verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın davalı lehine BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 24.06.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.